Bəhrələnməyən oruc tutanlar
"Nə çox oruc tutanlar ki, aclıq və susuzluqdan başqa bir bəhrə aparmayıblar. Nə çox gecə ibadət edənlər ki, özlərinə əziyyət verməkdən başqa bəhrələri olmayıb. Orucun və iftarın hikmətini bilərək yatmaq, necə də gözəldir!”(Nəhcül-bəlağə, 137-ci hikmət )
İmam Əli (əleyhissalam) məşhur "Qasiə" xütbəsində, Şeytanın hiyləsinə giriftar olmaqın aqibətindən söz açır və insana nicat verən amillərə işarə edərək buyurur: Allah-taala, mömin bəndələrinə namaz, zəkat, cihad və vacib günlərdə oruc tutmağı tövsiyə edir. Çünki, bu əməllər əlin və ayağın günahdan çəkinməsinə səbəb olur. Həmçinin, gözün təvazökar və tüğyan edici nəfsin sakitləşməsinə səbəb olur. Təkəbbürçülükdən çəkinin. Alnın torpaq üstünə qoyub səcdə edilməsi və əzaların yerə qoyulması, insanın Allah dərgahında kiçik və təvazökar olmasına səbəb olur. Qarınlar, orucun səbəbindən arxaya yapışır.”
Bütün bunlar, əmirəl-möminin Əli (əleyhissalam)-ın "Nəhcül-bəlağə”də oruc barəsində buyurduqlarındandır. Həzrət, orucun mənfi və müsbət təsirlərini diqqət nəzərdə tutur. Müsbət təsirlərdən: Bədənin zəkatı, atəşdən örtük, imtahan, ixlas və günahların tökülməsidir.
Mənfi təsirlərdən: Orucdan bəziləri yalnız, aclıq kimi bəhrələnirlər. (Əlbəttə öz günahlarına əsasən)
Nəql edirlər: Bir nəfər ərəb, dəvə ilə yol gedirmiş. Yol arasında bir nəfər namaz qılana rast gəlir. Onun qiyam, ruku, səcdə və s. əməlləri onu aldadır. Dəvəsindən düşüb, qəlbindəki səfa ilə onun yanında oturub, ona deyir: Bəh-bəh! Nə gözəl namaz qıldın! Nə yaxşı namaz qılansan! Cavab verdi: Xəbərin yoxdur. Oruc da tutmuşam. Özünü abidliyə vurmuş şəxsin namaz və orucu dəvəyə minmiş şəxsin qəlbini daha da arxayınlaşdırır və dəvəsini onun yanında əmanət kimi qoyub, işinin dalınca gedir. Qayıdarkən, nə dəvədən və nə də kişidən xəbər var idi. Ərəb çox təəccübdə qalıb barmağını dişləyir və ixtiyarsız deyir:
"Namazı ilə qəlbimi aldı. Orucu ilə iradəmə hakim oldu. Heç vaxt dəvəni oruc tutan və namaz qılana vermə!”(Sərmayeyi süxən, cild. 1, səh. 14 )
Bura kimi "Nəhcül-bəlağə”də Həzrəti Əli (əleyhissalam)-ın dilindən orucun müsbət və mənfi təsirlərinə işarə etdik. Yaxşı olardı ki, indi də məşhur alim, fəqih, Şeyx Məhəmmədin "Cəvahir" kitabının dilindən orucun müsbət təsirlərinə işarə edək. Allah buyurur:
"Oruc Məndən ötrüdür və mükafatını da Mən verəcəyəm!" Müəllif bu mövzuda buyurur: Orucun Allaha məxsus olmasının dəlili budur ki, məxfi ibadətdir. Allahdan başqa heç kəsin ondan xəbəri olmur. Amma, başqa ibadətlər, məsələn, namaz, insanların gözü önündə olur. Oruca görə bədən qüvvəsi zəifləyib, ağıl və onun qoşunu güclənir. Orucun vasitəsi ilə İlahi feyzə nail olub, kamala yetişərsən.(Cəvahirul-kəlam, cild. 16, səh. 182 )
Kitabın adı: İslamda hüquq nəzəriyyəsi
Müəllif: Qudrətullah Məşayixi