1. İnsanın özü bir şeyin napak olduğuna əmin olsun
2. Bir şəxs, ixtiyarında olan şeyin napak olduğunu bildirsin (məsələn, ev sahibi, satıcı və xidmətkar)
3. İki adil şəxs bir şeyin napak olduğuna şahidlik versin.
Diqqət:
Büluğ çağına yaxınlaşan uşaq, ixtiyarında olan bir şeyin napak olduğunu desə, onun sözünü qəbul etmək lazımdır. Başqa sözlə desək, bu barədə onun sözünə etibar etmək lazımdır.
Pak şeylərin napak olması şərtləri
1. Pak bir şey nəcasətə və ya napak bir şeyə dəysin
2. Hər ikisi, ya onlardan biri rütubətli olsun
3. Rütubəti birindən digərinə keçsin
4. Bədənin daxilində biri digərinə dəyməsin
Diqqət:
Rütubətin keçməsində meyar budur ki, iki şey bir-birinə toxunduğu zaman rütubət, rütubətli əşyadan o biri əşyaya sirayət etsin.
Əgər yaş parçanın və s. bu kimi əşyaların müəyyən bir yeri napak şeyə dəysə, yalnız həmin yer napak olur və onun digər yerləri pakdır.
Əgər ağıza alınan su, damağda quruyub qalmış qan hissəciklərinə dəysə, sonra ağızdan xaric edilsə, pak hökmündədir. Hərçənd ki, ehtiyati-müstəhəbə görə ondan çəkinmək lazımdır. Həmçinin bu qan hissəciklərinə dəyən yemək napak deyil və bu yeməyi udmağın maneəsi yoxdur. Bu halda ağız boşluğu da pakdır.
Nəcasətin özünə toxunaraq napak olan şey (fiqhdə "birinci napak şey” adlanır) əgər pak bir şeyə dəysə, onlardan biri rütubətli olduğu halda o pak şeyi napak edir. İkinci napak şey əgər pak bir şeyə dəysə ehtiyati-vacibə görə o pak şeyi napak edir. Lakin üçüncü napak şey bir şeyə dəyməklə onu napak etmir.
Nəcasətlərin hökmləri
1) Nəcasəti və ya napak bir şeyi yemək və içmək haramdır. Həmçinin nəcasət və ya napak olduğu bilinməyən bir şeyi başqasına yedizdirmək və içizdirmək olmaz. Lakin əgər insan bir nəfərin napak bir yemək yediyini və ya napak bir paltarda namaz qıldığını görsə, onun napak olduğunu o şəxsə demək lazım deyildir.
2) Paltarın napak olduğunu paltar yuyan şəxsə demək lazım deyil. Lakin paltarın sahibi, onun paklandığına əmin olmayana qədər, ondan pak bir paltar kimi istifadə edə bilməz.
3) Əgər qonaq gedən şəxs, ev sahibinin qida məhsullarından və içərisində yemək yeyilən qab-qacaqından qeyri bir əşyanı napak etsə, bunu ev sahibinə bildirməsi lazım deyildir.
Vasvasalıq və onun müalicə üsulları.
Napaklığa qarşı çox həssas olan vasvas insanlar, bu ruhi xəstəlikdən xilas olmaq üçün aşağıdakı tövsiyələrə əməl etməlidirlər:
1) Pak və napaklıq arasında tərəddüddə qaldıqda müqəddəs şəriətimiz əşyaların paklığına hökm verir. Yəni, əgər müəyyən bir şeyin napak olması barədə kiçik bir şübhə yaransa onun napak olmadığına hökm vermək vacibdir.
2) Əgər vasvas insan bir şeyin napak olduğuna yəqinliyi olsa belə, bəzən o şeyin napak olmadığına hökm versin. Yəni, yalnız bir şeyin (nəcasətə dəyib) napak olmasını öz gözləri ilə gördüyü və onunla birgə başqa bir nəfərin də bunu gördüyü halda, o şeyin napaklığına hökm verə bilər. Bu hökm, vasvas şəxslərin həssaslığı tamamilə aradan gedənədək onlar barəsində qüvvədə qalır.
3) Napak olan hər bir əşya və ya bədən üzvini paklamaq üçün nəcasət təmizləndikdən sonra su borularından axan su ilə bir dəfə yumaq kifayətdir. Təkrar olaraq yumaq və ya yenidən suya salmaq lazım deyildir. Əgər napak olan şey parça və bu kimi əşyalardırsa, ehtiyata görə adi qaydada sıxmaq və ya (suda) hərəkət etdirmək lazımdır.
4) İslam dininin hökmləri asan və bəşər fitrətinə uyğundur. Odur ki, insan bu hökmləri özü üçün çətinləşdirməməli və öz cisim və ruhunu əziyyətə salmamalıdırlar. Bu kimi məsələlərdə (paklıq və napaklıq) iztirab və təşviş, həyatı onlara (vasvası insanları) acı edir və Allah-Təala onların və onlarla ünsiyyətdə olan insanların əzab-əziyyət çək-məsinə razı deyildir. Onlar asan bir dinləri olduğu üçün şükr etməli-dirlər və bu nemətin şükrü, Allah-Təalanın hökmlərinə buyurduğu kimi əməl etməkdir.
5) Bu hal, ötüb keçə və müalicə oluna bilər. Ondan xilas olmaq üçün möcüzəyə ehtiyac yoxdur. İnsan öz şəxsi qayda-qanunlarını kənara qoymalı və müqəddəs şəriət hökmlərinə tam şəkildə tabe olmalıdır. Saysız insanlar bu xəstəliyə tutulduqdan sonra yuxarıda qeyd olunan üsulla ondan xilas olublar. Allaha təvəkkül edin və nəfsinizi uca himmət və güclü iradə ilə sakitləşdirin.