SULAR
1. Suların növləri
Muzaf su
Mütləq su
- Yağış suyu,
- Axar su,
- Axar olmayan su
2. Muzaf su (qarışıq su və ya meyvə şirəsi)
1.Muzaf su elə bir sudur ki, onu "su” deyə adlandırmaq düzgün deyil. Məsələn, meyvələrdən (qarpız, armud və s.) sıxılıb çıxarılan su -belə bir su qarpız şirəsi, armud şirəsi adlanır və ya bir məhlul (məsələn, duzun və ya şəkərin su ilə qarışığı) su adlanmır.
2. Muzaf suyun hökmləri.
1) Muzaf su, napak bir şeyi pak etmir (paklayici deyil).
2) Muzaf su, nəcasətlə (zatən napak olan şey) təmasda olsa, napak olar (hətta o nəcasət az olsa və muzaf suyun iyi, rəngi və dadı dəyişməsə, yaxud muzaf su kürr miqdarında olsa belə yenə də muzaf su napak olacaq).
3) Muzaf su ilə alınan dəstəmaz və qüsul batildir.
Diqqət:
Bəzən suya elə bir maddə qatılır ki, onun rəngini süd rənginə çevirir. Bu su, muzaf su hökmündə deyil. (Odur ki, bu su ilə napak şeyləri paklamaq, dəstəmaz almaq və qüsül etmək olar)
3. Mütləq su (xalis su)
1. Mütləq suyun mənası.
Mütləq su elə bir sudur ki, onu sadəcə su adlandırmaq (heç bir söz birləşməsi olmadan) düzgün sayılsın. Məsələn, bulaqdan qaynayan su, yağışın suyu və bu kimi təbiətdə mövcud olan sular.
2. Mütləq suyun növləri
Mütləq su
- Ya göydən yağır (yağış suyu)
- Ya yerdən qaynayır (axar su)
- Ya da nə göydən yağır,
Nə də yerdən qaynayır
- Kürr su: təxminən 384 litrdir
- Qəlil su: 384 litrdən azdır
Diqqət:
Su, ya göydən yağır, ya da yerdən qaynayır (yeraltı su mənbələri), ya da nə göydən yağır, nə də ki, yerdən qaynayır. Göydən yağan suya "Yağış suyu”, yerdən qaynayan suya "axar su” deyilir. Nə göydən ya-ğan, nə də yerdən qaynayan su "axarı olmayan su”dur. Belə bir suyun həcmi əgər 42, 2/8 qarış (təxminən 384 litr) olsa, "kürr su”, əgər bu həcmdən az olsa "qəlil su” adlanır.
4.Mütləq suyun hökmləri
1) Mütləq su napak bir şeyi paklayır (paklayıcıdır).
2) Qəlil sudan başqa mütləq suyun digər növləri əgər nəcasət ilə təmasda olsa və rəngi, iyi və dadı dəyişməsə, pakdır.
3) Mütləq su ilə alınan dəstəmaz və qüsül düzgündür.
Diqqət:
Bir suyun "mütləq su” sayılması üçün şəri meyar, camaatın nəzərində (ürfdə) onun "su” deyə adlanmasıdır. Odur ki, bəzən sırf duzun çoxluğu bir suyun "mütləq su” sayılması üçün maneə yaratmır. Beləliklə, Urmiyyə gölü kimi suyu həddən artıq şor olan göllərdə və ya dənizlərdə napak bir şeyi yumaq, dəstəmaz almaq və qüsl etmək olar.
5.Mütləq suyun növlərinin hökmləri
1. Yağış suyu: Napak (nəcasətə bulaşmış) bir şeyin üzərinə yağış yağsa, onu pak edər.
2. Kürr və axar su.
1) Əgər napak bir şeyi kürr və ya axar suya salsalar, bu su o şeyi paklayar və suyun özü də napak olmaz.
2) Əgər kürr və axar suya nəcasət töküldükdə ya iyi, ya rəngi, ya da dadı dəyişərsə, napak olur və bu su, napak şeyləri də pak etməz.
Diqqət:
Paklayıcılıq baxımından kürr su ilə axar su arasında heç bir fərq yoxdur.
6. Qəlil su
1) Əgər napak bir şeyi qəlil suya salsalar, bu su napak olar və bu su, artıq napak bir şeyi pak etməz. (onunla napak bir şeyi suya çəkmək olmaz).
2) Əgər qəlil suyu napak bir şeyin üzərinə töksələr, o şeyi pak edər. Lakin napak şeyin üzərindən tökülüb axan suyun özü napakdır.
3) Əgər yuxarıdan təzyiqsiz şəkildə tökülən qəlil suyun aşağı hissəsi nəcasətlə təmasda olsa, belə ki, ona "su, yuxarıdan aşağıya doğru cərəyan edir” deyilsə, onun yuxarı hissəsi pakdır.
4) Əgər qəlil su, kürr və ya axar suya qovuşsa, kürr və axar su hökmündədir.
7. Suyun paklığı barədə şəkk
1. Əgər bir suyun pak, yoxsa napak olduğunu bilmiriksə, şəri baxımdan bu su pak sayılır. Amma əgər bir su napak idisə (napak olduğunu bilirdiksə), sonradan onun pak olub-olmadığını bilmiriksə, bu su, napak sayılır.
2. Əgər insan əvvəlcə kürr miqdarında olan bir suyun bu miqdardan azalıb-azalmadığı barədə şəkk etsə, bu su, kürr su hökmündədir.
Diqqət:
Əvvəlcə kürr miqdarında olan bir suyun indi də kürr olub-olmadığını araşdırmaq vacib deyildir. Əgər bir suyun əvvəlcə kürr olduğu məlumdursa, onu kürr hesab etmək olar. Məsələn, əgər qatarın ayaq yolundakı suyun əvvəlcə kürr və hətta bu miqdardan artıq olduğunu bilsək, sonra şəkk etsək ki, kürr miqdarından azalıb, yoxsa yox, onu kürr su hesab edə bilərik.
3. İnsan kürr miqdarından az olan suyun kürr miqdarına yetişdiyinə əmin olmayanadək, bu su, qəlil su hökmündədir.
Bu barədə sualı olan varsa şərhdə bildirə bilərsiniz.
Kitabın adı: Fiqh Təlimləri
Müəllif: Ayətullahil-uzma Seyyid Əli Xamneinin fətvaları əsasında
www.ehliwie-samux.com
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6678
Bu gün: 0
