“Bəqərə” surəsi (57 və 58-ci hissə)

57﴿وَظَلَّلْنَا عَلَيْكُمُ الْغَمَامَ وَأَنزَلْنَا عَلَيْكُمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَى كُلُواْ مِن طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَمَا ظَلَمُونَا وَلَـكِن كَانُواْ أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ﴾

“Buludları sizə kölgələnəcək etdik. Sizə “mənn” və “səlva” nazil edib dedik: “Sizə ruzi etdiyimiz pak ne’mətlərdən yeyin.” Onlar (bəhanə axtarmaqla) bizə yox, özlərinə zülm etdilər.”

Nöqtələr

Bəni-İsrail fir’onun hakimiyyətindən xilas edildikdən sonra onlara göstəriş verildi ki, Fələstin torpaqlarına daxil olsunlar. Onlar isə həmin yerdə zalımların olduğunu bəhanə gətirərək əmrdən boyun qaçırdılar və Musaya dedilər: “Allahınla birgə onlarla döyüşə get, biz isə burada oturmuşuq.” Allahın qəhr və qəzəbi onları bürüdü və qırx il Tih səhrasında qaldılar. Amma Allah orada da onları lütfündən məhrum etməyib buludları kölgələnəcək qərar verdi. Onlara “mənn” və “səlva” adlı təbii və dadlı ruzilər nazil edildi.

◘Ayədə yağışsız, yalnız kölgə salan bulud “ğəmam” adlandırılmışdır. Yağışlı buluda isə “səhab” deyilir. “Mənn” ağaclarda yaranan xüsusi bir şirədir. Bə’ziləri ayədə bal və ya göbələk nəzərdə tutulduğunu da bildirmişlər. “Səlva” isə göyərçinə oxşar bir quşdur.

Bildirişlər

Buludlar, külək və yağış Allaha tabedir.

Allahın ruzi verən ( raziq) olması xüsusi şərtlərlə məhdudlaşmır. Allah susuz, ələfsiz səhrayada təbii ruzi göndərir.

Allah insanın ruzisini halal və pak şeylərdən müəyyənləşdirmişdir.

Allahın əmrindən çıxma insanın özünə zülmüdür.

58﴿وَإِذْ قُلْنَا ادْخُلُواْ هَـذِهِ الْقَرْيَةَ فَكُلُواْ مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ رَغَداً وَادْخُلُواْ الْبَابَ سُجَّداً وَقُولُواْ حِطَّةٌ نَّغْفِرْ لَكُمْ خَطَايَاكُمْ وَسَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ﴾

“(Yada salın) O zaman ki, dedik: “Bu kəndə (Beytül-Müqəddəsə) daxil olun və onun bol ne’mətlərindən nə istəyirsinizsə, ləzzətlə yeyin. Qapıdan (Beytül-Müqəddəs mə’bədi) səcdə edən və xaşe halda daxil olun və deyin: “Hittə” (günahlarımızı tök), Biz də sizin xətalarınızı bağışlayaq. Biz yaxşı əməl sahiblərinə artıq əvəz verəcəyik.”

Nöqtələr

“Maidə” surəsinin 21-ci ayəsində buyurulduğu kimi, bu ayədəki kənd sözü Beytül-Müqəddəsə işarədir. Tih biyabanında qırx il qaldıqdan sonra bəni-İsraillə Beytül-Müqəddəsə daxil olmaq əmri verildi. Onlar məscidə daxil olduqları vaxt mübarək “Hittə” sözünü deməli idilər. “Hittə” günahların yuyulması, bağışlanma istəyi və tövbənin bəyanıdır. “Ətyəbul-bəyan” təfsirində bildirilir ki, ayədəki qapı sözü şəhər darvazasına yox, hazırda da, “babul-Hittə” adlanan məscid qapısına aiddir. Ayədəki səcdə sözü məscidə daxil olduqdan sonra yerinə yetiriləsi şükür səcdəsini bildirir.

Bildirişlər

Xalqın ehtiyacının tə’mini onlara ibadət əmrindən öndə gəlir.

Müqəddəs məkanlara daxil olmaq üçün xüsusi ehtiram lazımdır.

Bağışlamaq Allahdandır, tövbə  vəbağışlanma istəyi isə bizdən.

Dua və tövbə qaydasını Allahdan öyrənməliyik.

Allahın göstərişlərinə əməl etmək bağışlanmağımızın zəminəsidir.

İstiğfar günahkarlar üçün bağışlanma, salehlər üçün yüksəl işəsasıdır.

Kitabın adı: Nur təfsiri (birinci cild)

Müəllif: Möhsin Qəraəti