Müəllimin məqamının əhəmiyyəti
İslam Peyğəmbəri (səllləllahu əleyhi və alehi və səlləm) buyurur:
"Alimləri ziyarət etmək, Allah yanında Kəbə evini yetmiş dəfə təvaf etməkdən istəklidir. Həmçinin, yetmiş qəbul olunmuş həcc və ümrədən fəzilətlidir. Allah onu yetmiş dərəcə yuxarı qaldırar. Rəhmətini ona nazil edər və mələklər şəhadət verər ki, behişt belə şəxsə vacib olub.” (Əl-həyat, cild.2, "İddətud-dai” kitabından nəql, səh.66 )
İslam Peyğəmbəri (səllləllahu əleyhi və alehi və səlləm) əhalini alimlərin dərslərində iştirak etməyə dəvət edir, buyurur:
"Ey Əbuzər! Elmi müzakirə ilə məşğul olan alimin məclisində oturmaq, Allah yanında min gecə oyaq qalıb, hər gecə min rəkət namaz qılmaqdan fəzilətlidir. Ey Əbuzər! Elmi mövzuları araşdıran alimin hüzurunda bir saat oturmaq, Allah yanında min döyüşdə iştirak edib, bütün Quranı oxumaqdan əfzəldir.”(Biharul-ənvar, cild.1, səh.203 )
İslam Peyğəmbəri (səllləllahu əleyhi və alehi və səlləm) yenə də buyurur:
"Alim və müəllim yanında oturan hər bir möminə, Allah buyurar: Mənim dostumun yanında oturmusan. And olsun izzət və cəlalıma, səni behiştdə onunla birlikdə sakin edəcəyəm və buna heç bir şey mane ola bilməz!” (Biharul-ənvar, cild.1, səh.203)
Bu bəyanda, tədris və elmi müzakirə ilə məşğul olan müsəlman mömin alim, Allahın dostu və həbibidir. Mərtəbələrio qədər ucadır ki, onun dərsində iştirak edən hər bir tələbə və şagirdə behişt vacib olur. Əlbəttə, bu savablar, o müəllim və şagirdə çatır ki, Allahın razılığına xatir dərs deyib, dərs öyrənsinlər. Hədəfləri dünya olmasın!
İmam Cavad (əleyhissalam) buyurur:
"Hər kim natiq və danışana qulaq assa, ona pərəstiş etmiş olur. Əgər danışan Allah tərəfindən olsa və Allah sözü danışsa, eşidən ibadət etmiş olur. Əgər danışan Şeytanın dili ilə danışsa, eşidən Şeytana ibadət etmiş olur.” (Töhəful-uqul, səh.336 )
Bu hədisdə, bəyan və sözün təsiri o həddə çatır ki, əgər eşidən danışan müəlliminsözünə diqqət etsə, sözün qiymətini yaxşı anlayar.
Əli (ə)-ın malik Əştərə tövsiyyəsi
Həzrəti Əli (əleyhissalam) Malik Əştərə buyurur:
"Ey Malik! Alimlərlə çox oturub, ariflərlə danışmağını çoxalt. Onların bəyanlarından, ölkənin işlərini möhkəmlətməkdə və səndən əvvəlki insanların bərpa etdiklərini təzədən bərpa et!” (Nəhcül-bəlağə, 53-cü məktub )
Müəllimin roluna aid əhvalatlar
Birinci: Ömər ibni Əbdül Əzizin özü Bəni Üməyyə nəslindən idi. Uşaqlarla oynayarkən, Müaviyənin Həzrəti Əli (əleyhissalam) barəsində öyrətdiyi söyüşü təkrar edirdi. Günlərin birində müəllimi onun yanından keçərkən bu söyüşləri ondan eşidir. Dərs vaxtı onunla qəzəblə və narahatcasına rəftar edir. Elə ki, narazılığın səbəbini müəllimdən soruşur, müəllimdeyir: Bu gün eşitdim ki, Əlini lənətlədin. Nə vaxtdan sənə məlum olub ki, o bu lənətə layiqdirÖmər müəllimə söz verir ki, bir daha o söyüşü təkrar etməyəcək. Bu rəftar səbəb olur ki, Ömər ibni Əbdül Əziz xilafətə gəldikdə, bu şüarı aradan götürür və qadağan edir. Onun yerinə göstəriş verir ki, bu ayəni oxusunlar: "Allah, ədalətli olmaqı və ehsan verməyi əmr buyurmuşdur.”(Kamil ibni Əsir, cild.5, səh.42 )
Bəli! Bu, müəllimin rəftarının kiçik bir təsiridir.
İkinci: Yəzidin oğlu Müaviyə xilafətə çatdıqdan bir neçə gün sonra əhalini dəvət edir və mənbərə çıxıb xilafətdən istefa verir. Mərvan və anası nə qədər israr edirlərsə, faydası olmur. Nəhayət, bu fikrə düşürlər ki, görəsən nəyə görə Müaviyə istefa verir. Təhqiqatdan sonra bu nəticəyə gəldilər ki, müəllimi Ömər Əl-Məqsusun onun həyatında dəyişiklik olmasında böyük rolu olub. Müəllimi tapıb ona deyirlər: Sən nəyə görə Əlini sevməyi onun qəlbində canlandırmısan? Bu işə görə xəndək qazıb müəllimi diri-diri dəfn edirlər.(Həyatul-həyəvan, cild.1, səh.88 )
Budur həyat yolunu əvəz etməkdə təsir göstərən müəllim. Bunun səbəbinə də bütöv bir millətin həyat yolu əvəz ola bilər.
Kitabın adı: İslamda hüquq nəzəriyyəsi
Müəllif: Qudrətullah Məşayixi