Xanım Zəhranın(s.ə) Fədək xütbəsinin tərcümə və şərhi (Silsilə 20 )
Quranda Peyğəmbərlərin (s.ə) irsi
1.
اَيُّهَا الْمُسْلِمُونَ! أَاُغْلَبُ عَلى اِرْثيه؟
Ey müsəlmanlar! İnsafdandır ki, mən öz irsimi almaqda məğlub və məzlum olam?
2.
يَابْنَ اَبيقُحافَةَ! اَفي كِتابِ اللَّهِ ان تَرِث اَباكَ وَ لا اَرِثُ اَبي؟ لَقَدْ جِئْتَ شَيْئاً فَرِيّاً،
(Əbu Bəkrə üz tutdu və buyurdu:) Ey Əbi Quhafənin oğlu! Mənə cavab ver! Allahın kitabında yazılıbdır ki, sən atandan irs apara bilərsən, amma mən atamdan irs apara bilmərəm?! Nə böyük böhtana və nalayiq sözə düçar olmusan?!
3.
اَفَعَلى عَمْدٍ تَرَكْتُمْ كِتابَ اللَّهِ وَنَبَذْتُمُوهُ وَراءَ ظُهُورِكُمْ، إذْ يَقُولُ «وَ وَرِثَ سُلَيْمانُ داوُدَ»
Bilərəkdənmi Qur'anı kənara qoydunuz və onu arxaya atdınız?! Qur'an ki buyurur: "Süleyman peyğəmbər (ə) atası Davuddan (ə) irs apardı”
4.
وَقالَ فيما اقْتَصَّ مِنْ خَبَرِ زَكَرِيَّا اِذْ قالَ: "فَهَبْ لي مِنْ لَدُنْكَ وَلِيّاً يَرِثُني وَ يَرِثُ مِنْ آل يعْقُوبَ"،
Zəkəriyya (ə) oğlu Yəhyanın əhvalatını açıqlayarkən buyurur: "O zaman ki, Zəkəriyya dedi: İlahi, Öz tərəfindən mənə bir övlad əta et ki, məndən və Yaqub sülaləsindən irs aparsın.”
5.
وَقالَ: «وَ اوُلُوا الْاَرْحامِ بَعْضُهُمْ اَوْلي بِبَعْضٍ في كِتابِ اللَّهِ»،
Habelə (Allah) buyurur: "Qur'ana uyğun olaraq ilahi kitabda qohumlardan bəziləri irs aparmaqda bəzilərindən qabaqdırlar.”
6.
وَقالَ «يُوصيكُمُ اللَّهُ في اَوْلادِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْاُنْثَيَيْنِ»،
Eləcə də buyurur: "Allah təala övladların hüquqları barədə sizlərə tapşırır ki, oğlanlar qızlardan iki dəfə artıq irs aparırlar.”
7.
وَقالَ «اِنْ تَرَكَ خَيْراً الْوَصِيَّةَ لِلْوالِدَيْنِ وَالْاَقْرَبَيْنِ بِالْمَعْرُوفِ حَقّاً عَلَى الْمُتَّقينَ».
Həmçinin buyurur: "Əgər bir şəxs özündən bir mal irs qoyarsa, ata, ana və yaxınları üçün mə'lum (müəyyən) şəkildə vəsiyyət etsin. Bu iş təqvalılara layiqdir.”
Şərh:
Birinci: Mutəvatir və çoxlu hədislərə uyğun olaraq "Fədək” hədiyyə idi, yəni Peyğəmbər(s) İsra surəsinin 26-cı ayəsinin göstərişi ilə
وَآتِ ذَا القُربَی حَقَّهُ
Ey Peyğəmbər, yaxınlarının- (Fatimənin(ə)) haqqını ver!
Bu mülkü o həzrətə bağışladı və Peyğəmbərin (s) həyatı dövründə Fədəkə sahibliyi və idarəçiliyi o həzrətin və onun qazancı isə Həzrət Fatimənin(ə) ixtiyarında idi və bu mövzunu hədis alimləri və tarixçilər nəql etmişlər. Amma Əbu Bəkr, hökumətinin ilk günlərində Fədəkin müsadirə olunma hökmünü verdi və Həzrətin işçilərini işdən azad etdilər. Amma niyə həzrət Fatimə (ə) Fədəkin "nehlə” olmasından bir söz demədi və irs məsələsini ortaya atdı?
Cavab: Həzrət Fatimə (ə) bir neçə yerdə özünün haqq olmasına möhkəm dəlil gətirdi amma nadan "maskalı" insanlar onları qəbul etmədilər. O cümlədən:
Təthir ayəsinə əsaslanaraq Mə'sum olmasını buyurdu. Elə bir şəxs ki, tam ilahi ismətə malikdir və Allah təala bu həqiqəti Qur'an ayəsində aydıncasına onların haqqında buyurmuşdur, yəni heç bir zaman batil və səhv rəftar və sözlər ondan baş verməz.
Qur'ana əsasən Peyğəmbərin canı sayılan Həzrət Əli ibn Əbi Talibin (ə) şahidliyini bu barədə qəbul etmədilər.
Ummu Əymən elə bir qadın idi ki, Peyğəmbər (s) dəfələrlə onun Behişt əhli olmasını buyurmuşdu, yə'ni onun iman və inamlı şəxsiyyət olmasını təsdiq etmişdi. O da məsciddə hazır oldu və şəhadət verdi ki, Fədək Allahın göstərişinə əsasən Həzrət Fatiməyə (ə) verilmişdir. Amma onun da şəhadətini qəbul etmədilər.
Bir şəxs Mə'sum və Allahın sevimli şəxslərinin sözlərini qəbul etməzsə, bu halda qeydsiz-şərtsiz bağışlamaqdan ibarət olan "nehlə” məsələsini gündəmə çəkməyin və Allahın "Fədəki” ona bağışlamasını deməyin heç bir xeyri olmayacaqdır.
İkinci: Niyə irs məsələsini ortaya atdı?
Cavab: Fədək, sahibləri tərəfindən heç bir döyüş və müharibə olmadan Peyğəmbərə (s) bağışlanmış bir mülkdür ki, tam şəkildə o həzrətin şəxsi mülkiyyətinə keçdi. Fədəkin Peyğəmbərin ixtiyarında olması onun dövlət başçısı olduğuna görə deyildi ki, Peyğəmbərdən (s) sonra başqa hakimlərin ixtiyarına verilsin. Döyüşdə ələ keçən qənimət də deyildi ki, müsəlmanların onda haqqı olsun. Çünki əgər onların belə hüquqları olsaydı, niyə uzun illər o həzrətlə idilər, amma heç bir şəxs belə bir iddia etmədi və tarixdə də bu barədə bir şey qeyd olunmamışdır. Deməli, mə'lum olur ki, bu mülkiyyət tam formada Peyğəmbərin (s) həyatı zamanı Allahın göstərişi ilə Həzrət Fatiməyə (ə) hədiyyə olaraq verilmişdir. Əgər bir şəxs inadkarlıq üzündən Fədəkin Fatiməyə(ə) hədiyyə verilməsini qəbul etməsə də, övladın atanın mallarının varisi olmasını ki, inkar edə bilməz! Çünki irs İslamın zəruri məsələlərindəndir və onu inkar edən kafir olar.
O həzrət "nehlə” məsələsini ortaya atmaqdan naümid olduğu üçün, öz haqqını atasından keçən irs adı ilə bəyan etdi.
Üçüncü: Həzrət Fatimənin(ə) əqli və nəqli dəlillərlə özünün haqq olmasını aşkar etmək üçün sitat gətirdiyi Qur'an ayələrinə diqqət olunsa, hər bir müsəlman və ağıllı şəxs üçün Əhlul-Beyt(ə) və onların düşüncəsiz zalimlərinin tarixi vəziyyətini dərk etməsinə şərait yaranar. Çünki bu ayələr aşkar formada Peyğəmbər övladlarının öz atalarından irs aparmalarını təsdiqləyir, baxmayaraq ki, irs aparan şəxs həzrət Süleyman(ə) və Yəhya(ə) kimi özləri də peyğəmbərdirlər və onlara irs qoyan şəxs də peyğəmbərdir. Həzrət Fatimə(ə) bu möhkəm dəlillərlə onları çıxılmaz bir vəziyyətdə qoydu; ya öz zülm, cinayət və zalımcasına müsadirələrindən əl çəkməli və ya İslam dini zəruriyyatını tərk etməyin nəticələrini qəbul etməli idilər. Çünki Həzrət(ə) Fədəkin "acı" deyildi, əksinə onların vəziyyətini aşkar etmək istəyirdi ki, nahaqcasına İslam Peyğəmbərinin yerini tutdular; paklığı və isməti Qur'anda təsdiq olunan Peyğəmbərin (s) qızı həzrət Fatiməyə (ə) bu növ zülmü rəva görürlərsə, İslam cəmiyyətinin vəziyyəti və İslam hökuməti başçılarının ləyaqəti aydın olur: o başçılar ki, yalan və saxta bir hədislə öz zülmlərini yozur və deyirdilər: "Atan Peyğəmbərdən (s) hədis vardır ki, biz peyğəmbərlər özümüzdən irs qoymuruq."
Bu yalan iddia ilə böyük rüsvayçılıq onlara nəsib oldu, çünki hər bir hədisin məzmununun düzgün olması onun Qur'anın göstərişləri ilə uyğun olub olmamasından aslıdır. Qur'an peyğəmbər övladlarının atalarından irs aparmalarını aşkarcasına qəbul edirsə, bəs niyə bu ilahi qanun İslam Peyğəmbəri (s) və onun övladlarına tətbiq olunmur!? Bu səbəbdən bu növ ayələr Əbu Bəkrin iddia etdiyi hədisin saxta və yalan olmasını isbat edir. Çünki Peyğəmbər (s) və Mə'sum İmamların Qur'an ayələrinin əksinə olaraq bir söz demələri mümkün deyildir!
Kitabın adı: Həzrət Fatimənin (ə) xütbəsi
Müəllif: Seyyid Həmid Fəttahi
Tərcümə edən: Hacı Tərlan Seyfullah