Xanım Fatimeyi-Zəhranın(s.ə) Fədək xütbəsinin şərhi
(Silsilə 3)
Məxluqun yaranması
1.
اِبْتَدَعَ اْلأشْياءَ لا مِنْ شَيْءٍ كانَ قَبْلَها،
Bütün məxluqları yoxdan yaratdı, onlardan qabaq bir şey yox idi.
2.
وَأَنْشَأها بِلاَ احْتِذاءِ أَمْثِلَةٍ اِمْتَثَلَها، كَوَّنَها بِقُدْرَتِهِ وَذَرَأَها بِمَشِيَّتِهِ،
Onları nədənsə nümunə götürmədən yaratdı, Öz qüdrəti ilə onları meydana gətirdi və onları Öz istəyi ilə xəlq etdi.
3.
مِنْ غَيْرِ حاجَةٍ مِنْهُ إلى تَكْوينِها، وَلا فائِدَةٍ لَهُ في تَصْويرِها،
Onların yaranışına ehtiyacı yox idi və ya onlara forma verməkdə bir xeyir güdmürdü.
4.
إلاَّ تَثْبيتاً لِحِكْمَتِهِ وَ تَنْبيهاً عَلى طاعَتِهِ،
Yalnız istəyirdi ki, onları yaratmaqla tədbirini möhkəmlətsin və insanları Ona itaət etmək üçün xəbərdar etsin. (Şüurlu və ağıllı insanlar yer, göylər, heyvanlar, cansız təbiət və s. xüsusən özünün yaranışı barədə fikirləşməklə ayılır və başa düşür ki, varlıq aləminin qüdrətli, elmli, hikmətli və mehriban bir Xaliqi vardır. Bu halda Onun göstərişlərinə itaət etmək üçün zəmin hazırlanır.)
5.
وَإظْهاراً لِقُدْرَتِهِ وَتَعَبُّداً لِبَرِيَّتِهِ، وَإعْزازاً لِدَعْوَتِهِ،
Öz qüdrətini aşkar etmək, yaratdıqlarını Özünə itaət etdirmək və Mə'sumların(ə) vasitəsi ilə Öz də'vətinə qüdrət və izzət bağışlamaq üçün.
6.
ثُمَّ جَعَلَ الثَّوابَ عَلى طاعَتِهِ، وَوَضَعَ الْعِقابَ عَلي مَعْصِيَتِهِ،
Sonra ona itaət edənlər üçün mükafat, itaətdən boyun qaçıranlar üçün isə cəza təyin etdi. (Hər hansı bir şəxs hər şəraitdə olursa olsun, əgər Allahın əmrlərindən boyun qaçırarsa, öz əzabını gözləsin).
7.
ذِيادَةً لِعِبادِهِ مِنْ نِقْمَتِهِ وَ حِياشَةً لَهُمْ اِلى جَنَّتِهِ
(Bu iki qanunun səbəbi nədir?) buyurdu: Buna görə ki, bəndələrini Öz qəzəbindən qorusun (Allaha itaət etməkdən boyun qaçırmaq özünü Allahın qəzəb oxuna düçar etmək deməkdir) və onları behiştə tərəf aparsın.
Mühüm məsələ:
Birinci:
Hər bir məxluqun yaranışında bir yenilik vardır və Allah onları yaradarkən hansısa bir nümunədən istifadə etməyibdir. Allah təala Öz qüdrəti ilə onları forma, quruluş və s. cəhətdən elə xəlq edibdir ki, hər bir məxluqun xüsusi bir vəziyyəti vardır. İnsanlar elm və bilikdə hər nə qədər inkişaf etsələr də, hansısa bir nümunədən istifadə etmədən bir şey yarada bilməzlər.
İkinci: Allahın Öz yaratdıqlarına heç bir ehtiyacı yoxdur. O, yalnız istəyibdir ki, Öz hikmətini möhkəmləşdirsin, bəndələrini xəbərdar etməyə olan qüdrət və bacarığını göstərməklə onların itaətkarlıq etməsinə şərait yaratsın. Elə buna görə onları xəlq etdi. Onun nə mö'minlərin iman gətirməyinə ehtiyacı var, nə də ki, günahkarların Onun itaətindən boyun qaçırması onun ziyanınadır. Əksinə, insanın əməlinin nəticəsi, istər pis ya yaxşı olsun, onun özünə qayıdır. Deməli, mükafat və cəzaları da onların özləri üçün təyin edibdir ki, onların özləri əmr olunanlara əməl etmək, nəhy olunanlardan çəkinməklə özlərinə layiq olan məqamlara çatsınlar.
Kitabın adı: Həzrət Fatimənin (ə) xütbəsi
Müəllif: Seyyid Həmid Fəttahi
Tərcümə edən: Hacı Tərlan Seyfullah