Xanım Fatimeyi Zəhranın (s.ə) Fədək xütbəsinin şərhi (Silsilə 7)
Peyğəmbər (s) qızı Hz.Fatimənin (s) Fədək xütbəsi
Həqiqəti açıqlamaq
1.
أَنْتُمْ عِبادَ اللَّهِ نُصبَ اَمْرِهِ وَ نَهْيِهِ، وَ حَمَلَةُ دينِهِ وَ وَحْيِهِ،
Ey Allahın bəndələri !
Allahın əmrləri və qadağaları sizə yönəlmiş və siz Onun dininin və vəhyinin daşıyıcılarısınız.
2.
وَأمَناءُ اللَّهِ عَلى اَنْفُسِكُمْ، وَ بُلَغاؤُهُ اِلَى الْاُمَمِ،
Allahın inandığı və Onun dinini və əmrlərini başqa ümmətlərə çatdıran insanlarsınız.
3.
زَعمتم حَقٌّ لَکم
(Əllamə Məclisi bunun tərcüməsində belə yazır:) Belə güman edirdiniz ki, söylənilən məsələlər sizin haqqınızdır?
(yə'ni bu xüsusiyyətlər:
1-Allahın əmr və nəhyinin doğru hədəfi olmaq;
2-Dini və Qur'anı daşıyanlar və yayanlar;
3- Allahın inandığı şəxslər; 4-Başqa ümmətlərə Allahın dinini çatdıranlar, görəsən, həqiqətən bunlar sizin haqqınızdır?
Ümumiyyətlə, belə bir ləyaqəti özünüzdə hiss edirsinizmi?)
Bir çoxları "zəəmə" sözünü rəhbərlik mə'nasında götürmüşlər. Yə'ni haqqın doğru yolçuları və rəhbərləri sizin içinizdədir.
4.
وَللهِ فِيكُمْ، عَهْدٌ قَدَّمَهُ اِلَيْكُمْ،
Allahın sizinlə əhd və peymanı vardır ki, onu sizə təhvil vermiş və ya onu sizin yanınızda qoymuşdur!?
5.
وَبَقِيَّةٌ اِسْتَخْلَفَها عَلَيْكُمْ.
Peyğəmbər (s) onu özündən sonra siz ümmətin arasında yadigar qoymuşdur.
Şərh:
Birinci:
اَنْتُمْ عِبادَ اللَّهِ نُصْبُ اَمْرِهِ وَ نَهْيِهِ...
Siz, ey Allahın bəndələri! Onun əmr və nəhyinin nişangahısınız. Yə'ni Allahın xitabının birbaşa şamil olduğu şüurlu bir mövcudsunuz. Bu sizə verilən böyük şərəflərdən biridir. Buna görə də aqil insanlar həddi-büluğa çatdığı günü bayram edirlər. Çünki mükəlləfiyyət şərəfinə nail olmuşlar və Allah onları Öz əmr və nəhyi vasitəsilə tərbiyə etmək üçün onları əmrlərinə layiq bilmişdir. Bu da Allahın ən böyük məhəbbəti və şəfqətidir. Allah Öz əmrləri və nəhyləri vasitəsi ilə səni məhdudiyyətdə saxlamaqla diriltmək və ayıltmaq istəyir. Hansı ki, Qur'anda da buyurulmuşdur:
يَاأَيُّهَاالَّذِينَ آمَنُوااسْتَجِيبُوالِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَادَعَاكُمْ لِمَايُحْيِيكُمْ
"Ey iman gətirənlər! Peyğəmbər sizi, sizləri dirildəcək bir şeyə (imana, haqqa) də'vət etdiyi zaman Allahın və Onun Peyğəmbərinin də'vətini qəbul edin.”
İkinci: Həzrət Fatimə(ə) həqiqəti elə bəyan edir ki, onu eşidənlər özlərini asanlıqla onunla uyğunlaşdırsınlar və öz hədlərini müəyyən etsinlər. Bu, ağlın inkişafı və azadlıq haqqının riayət olunmasının ən böyük yollarındandır. Yə'ni kiminsə barəsində mühakimə etməzdən öncə çox mühim və əhəmmiyyətli olan dəyərlərə və üstünlüklərə işarə edirlər ki, özləri nəticə çıxararaq haqqı haqq sahibinə qaytarsınlar. Məsələn, xüsusi bir ixtisası və mə'lumatı olmayan camaat arasında "Siz mühəndis və həkim və cəmiyyətin rəhbərisiniz"- deyilərsə, burada hər bir ağıl sahibi e'tiraf edəcəkdir ki, bu üstünlüklər bizim deyildir və lazımi şərtlərə malik olan bir qrup şəxsə məxsusdur. Buraya qədər məsələ, düşüncəli insanlara və ağıl sahiblərinə aid idi ki, haqsızcasına mütəxəssis insanların, başqa sözlə desək, Allah adamlarının yerlərini tutmasın və cəmiyyəti bədbəxtçiliyə sürükləyərək zillətə salmasınlar. Çünki əgər hər kəs öz haqqına qane olarsa və yaxşı insanların və təfəkkür sahiblərinin hüquqlarına təcavüz etmək fikrində olmazsa, şübhəsiz ki, cəmiyyət sür'ətlə böhranlardan xilas olar və əmin-amanlıq mərhələsinin ən uca zirvəsində və rahatlıqda olar.
Lakin o vaxtın camaatı təcavüzə əl atdıqlarına görə və ləyaqətli şəxslərin hüquqlarını ayaq altında qoyduqları üçün həzrət Fatimə(ə) buyurmuşdur:
وَزَعِمْتُمْ حَقّ لَكُمْ
Elə güman edirsiniz ki, bu xüsusiyyətlər sizin haqqınızdır?
Yə'ni o dörd üstünlük sizlərə məxsusdur?!
ولله فيكم عهدٌ قدّمه اليكم
Allah sizinlə əhd və peyman bağlayıbdır ki, sizin üçün təqdim etsin?!
İndi ki, belə rahatlıqla hər bir işə əl atırsınız, sözlərinizdə və əməllərinizdə heç bir məhdudiyət qoymursunuz, bilin ki, sizlər o üstünlüklərdən məhrumsunuz. Çünki ona ləyaqətiniz çatmır. Buna görə də bu dəyərlərin əsl sahibləri öz sözlərində, əməllərində və bütün işlərində Allaha diqqət edib Onun razılığını özləri üçün hədəf seçiblər.
"Bəqiyyət” {بقيّة} Allahın elçisinin(s) sizlərə yadigarıdır, "Bəqiyyətullah” {بقيّة الله} imam Sahibuz-Zamanın ləqəblərindən(ə.f) biridir. Allahın nişanələrinin xülasəsi və axırıncı höccətidir. Həzrət Fatimə(ə) bu sözlərlə Qur'ana və Əhlul-Beytə(ə) işarə edir. Əhlul-Beyt(ə) Peyğəmbərin(s) özündən sonra sizin aranızda qoyduğu şəxslərdir.
Kitabın adı: Həzrət Fatimənin (ə) xütbəsi
Müəllif: Seyyid Həmid Fəttahi
Tərcümə edən: Hacı Tərlan Seyfullah