Xanım Zəhranın(s.ə) Fədək xütbəsinin tərcümə və şərhi
(Silsilə 15)
Həzrət Əmirəl-Mumininin Əli (ə)-ın şəxsiyyəti
1.
مَكْدُوداً في ذاتِ اللَّهِ
Əli ibn Əbi Talib(ə) yalnız Allaha və Onun dininin inkişafına görə çoxlu əziyyətlər çəkdi.
2.
مُجْتَهِداً في اَمْرِ اللَّهِ
Allahın əmrini yerinə yetirməkdə çox çalışqan və fəal idi.
3.
قَريباً مِنْ رَسُولِاللَّهِ
İman, əqidə, əsl və nəcabət baxımından Allahın elçisinə(s) çox yaxın idi.
4.
سَيِّدِ اَوْلِياءِ اللَّهِ
Bütün Allah dostlarının ağası idi.
5.
مُشَمِّراً ناصِحاً
Çox ciddi və çalışqan, başqalarına qarşı xeyirxahdır.
6.
مُجِدّاً كادِحاً
Öz işlərində çox çalışqan və zəhmətkeşdir.
(Yəni xidmətləri, əziyyətləri, müharibələri və Allahın dinini müdafiə etməsi o həzrətin möhkəm imanından xəbər verirdi.)
7.
وَاَنْتُمَ في رَفاهِيَّةٍ مِنَ الْعَيْشِ، وادِعُونَ فاكِهُونَ آمِنُونَ
Halbuki sizlər yaşayışınızda öz rifahınızın və asayişinizin fikrində idiniz və bir küncdə sakit oturaraq istirahətlə və zarafatla məşğul, hər cür dərddən və əziyyətdən uzaq idiniz.
8.
تَتَرَبَّصُونَ بِنَا الدَّوائِرَ
Bununla belə biz Əhlul-Beytə(ə) qarşı pusqu qurub zəmanənin bizə nə edəcəyini görmək istəyirdiniz.
9.
وَتَتَوَكَّفُونَ الْاَخْبارَ
Qulağınız səsdə idi ki, Peyğəmbərin(s) ölümündən sonra öz hücumlarınızı başlayasınız.
10.
وَتَنْكُصُونَ عِنْدَ النِّزالِ
Rahatlıq və asayiş olan yerdə hamıdan tez yerə otururdunuz.
11.
وَتَفِرُّونَ عِنْدَ الْقِتالِ
Müharibə məsələsi qarşıya çıxanda isə qaçmağa başlayırdınız.
Şərh
Hər bir kəsin həyatda iki məsələ ilə sıx əlaqəsi vardır:
1. Din və əqidə;
2. Ölkə, millət və vətən;
Bu iki məsələnin taleyi ilə zarafat etmək olmaz. Çünki onların müdafiəsindəki azacıq diqqətsizlik aradan qaldırılması mümkün olmayan bir ziyana gətirib çıxara bilər. Bu barədə bir neçə mühim məsələyə diqqətli olmağımız vacibdir:
1- Xüsusi bir prinsipiallığa malik olan din və əqidə barəsində heç bir ağıllı şəxsin şübhəsi yoxdur ki, insanın hər sahədə, hətta vətənsevərlik və milli dəyərlərə hörmət bəsləmək barədə bütün proqramları hamısı onun dininə və əqidəsinə aiddir.
2- Din insanın fitrətində qoyulmuş bir həqiqətdir. Hər kəs öz fitrətindəki qanuna əsasən dinin arxasınca gedir.
3- Həqiqi dini ayırd etməkdə səhvə düçar olmamaq üçün nə etmək lazımdır? Çünki hər bir insan öz dinini haqq və fitri olan din saya bilər.
4-Cavab: Həqiqi dini ayırd etməyin ən gözəl dəlili hər bir dinin və məzhəbin rəhbərlərinin şəxsiyyətini araşdırmaqdır. Çünki hər bir məzhəb öz rəhbərləri ilə daha yaxşı tanınır; o rəhbərlər ki, elmdə, ədalətdə, şücaətdə, dini və insanın həqiqətini tanımaqda, qeybdən, keçmişdən və gələcəkdən, yer kürəsindən, qəlblərdən, niyyətlərdən xəbər verməkdə özlərinin haqq olmalarının sənədini çox gözəl şəkildə aydınlaşdırırlar. Bu xüsusiyyətlər yer üzündə hansı məzhəbə aiddir və mövcud məzhəblər içərisində hansı məzhəbdir ki, rəhbərləri belə bir xüsusiyyətlərə malikdir və heyvanların və ağacların və s. dili ilə tanışdır? Kamil vilayətə malik olub ölünü dirildir, gecəni gündüz edir? Görəsən bu, pak və müqəddəs olan On iki İmamı olan şiə məzhəbindən başqa bir məzhəb ola bilərmi?
5-Bu məzhəbin rəhbərləri həzrət Əlidən (ə) başlayaraq hal hazırda diri olan on birinci övladı həzrət Huccət ibnul Həsən əl-Məhdidə(ə) tamamlanır. Bizim hamımız onun vücudunun bərəkətinə xatir yaşayırıq.
Hədisdə vardır ki, əgər yer üzü huccətsiz qalarsa, yer öz əhli ilə birgə məhv olardı.
6-Hər zamanda həqiqətlə oyun oynamaq və onları qəbul etməmək insanların özlərinin ziyanınadır.
7-Nəyə görə yaxşıları seçməkdən məhrumuq və günümüzün ən şəfqətli, ən adil və elmli olan şəxsini seçə bilmirik?
8-Əgər bir kəs öz dinində və məzhəbində möhkəmdirsə, Qur'an və İslam yolunu gedirsə, Allahın hökmündə və Qur'anın ayələrinin təfsirində hansı şəxsə inanmalıdır?!
9-Əgər bir kəsin dindən və imandan xoşu gəlmirsə, nəyə görə qəlib dəyişir və öz həqiqi rəngində görsənmir?!
10-Hər kəs özünü gizlətməsə və həqiqəti ilə zahir olsa və öz yaşadığı mühitdə başqaları ilə ünsiyyət və əlaqə yaratsa, bundan böyük əzmkarlıq olarmı?
11-Lakin şeytan azdırmaqda çox mütəxəssisdir. Öz itaətində olanlara batili haqq libasında göstərmələrinə əmr vermişdir. Çünki əgər siz batil rənglə görsənsəniz, camaat öz pak fitrəti ilə sizə nifrət edərlər. Ancaq bacardığınız qədər haqq libasında batili geyinib camaatın pak fitrətindən sui-istifadə edin ki, öz muradınıza çatasınız. Bununla da insanları qəlblərinin işıqlanmasından məhrum edəsiniz.
Birinci:
... فَاَنْقَذَكُمُ اللَّهُ تَبارَكَ وَ تَعالي بِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ الِهِ
Allah həzrət Muhəmmədin(s) vasitəsi ilə sizi bütün bu çətinliklərdən xilas etdi. O həzrət çoxlu çətinliklərə dözdükdən və dəyərsiz, qorxu bilməyən bir qrup ərəblərlə, eləcə də hər an yeni bir çətinlik yaradan, hər bir yerdə fitnə odu qalayan itaətdən boyun qaçıran əhli-kitab (yəhudi və xristian) ilə mübarizədən sonra Allahın qüdrətli qılıncı olan həzrət Əlinin(ə) şücaəti ilə onları söndürdü.
İkinci:
... اَوْ نَجَمَ قَرْنُ الشَّيْطانِ
Yaxud, əgər şeytanın yaxınları Peyğəmbərin(s) hədəfinə zərər vurmaq üçün fitnə atəşini çoxaltmaq və ya müşriklərdən kimsə fitnə yaratmaq istəyirdisə,
قَذَفَ اَخاهُ في لَهَواتِها...
öz qardaşı Əlini (ə.s) onların canına salırdı. Yə'ni, Əmirul-Mu'minin Əli ibn Əbi Talibə(ə) tapşırıq verirdi və o həzrət(ə) də şeytanların fitnələrini söndürür və Allahın dininin yolunu təmizləyirdi.
Üçüncü: Həzrət Fatimə (ə) həzrət Əlinin(ə) şəxsiyyətini açıqlamağa başlayır ki, məclis əhlini və tarixin ağıl sahiblərini o həzrətin İslamın müdafiəsində və küfrün, şirkin zillət zəncirindən cəmiyyəti azadlığa çıxartmaqda olan zəhmətini qəbul etməyə vadar etsin. Həzrət Fatimə(ə) belə buyurdu:
مَكْدُوداً في ذاتِ اللَّهِ، مُجْتَهِداً في اَمْرِ اللَّهِ، قَريباً مِنْ رَسُولِاللَّهِ
O, (yə'ni Əli (ə.s))
Allah yolunda çox əziyyət və zəhmət çəkdi. İlahi əmrləri yerinə yetirməkdə çox çalışqan və iman, əsl və nəcabət baxımından Allahın elçisinə(s) çox yaxın idi. Allah dostlarının ağasıdır. Xeyirxahlıqda və nəsihət verməkdə çox çalışqan və zəhmətkeşdir.
Yəni o həzrət (ə) Peyğəmbərin (s) vücudunun ətrafında günlərlə pərvanə kimi fırlanır və hər növ təhlükələrə özünü ataraq o həzrətə (s) hətta kiçik bir zərərin belə toxunmasına yol vermirdi. Kafirlərin və müşriklərin cəbhəsində Əmr ibn Əbdivid kimi bir azğın düşmənin sizin canınıza qorxu saldığı gün hamınız qaçırdınız. Həmin gün düşmənin belini sındıraraq, adı dillər əzbəri olan pəhləvanı yerə vuraraq müsəlmanları onun şərindən xilas edən o şəxs kim idi? Əli ibn Əbi Talibdən (ə) başqa birinin adını çəkə bilərsinizmi?! Allahın dininin yayılmasından ötrü ən ağır və ən çətin tapşırıqları və məs'uliyyətləri qəbul etdiyi və bu yolda fədakarlıq və canfəşanlıq göstərdiyi günlərdə siz harada idiniz?!
Dördüncü:
…. وَاَنْتُمَ في رَفاهِيَّةٍ مِنَ الْعَيْشِ، و ادِعُونَ فاكِهُونَ آمِنُونَ
O zaman dünyəvi yaşayışın fikrində olub asayiş, rifah və mal, sərvət axtaran, eyş-işrətlə məşğul olan və ne'mətlərdən bəhrələnənlər siz deyildinizmi?!
Arxayın şəkildə fürsət gözləyirdiniz ki, Biz Əhlul-Beytin(ə) vəziyyətinin necə olacağını görəsiniz. Hətta Peyğəmbər(s) İslam dinini yaydıqdan və onun sütünlarını möhkəmlətdikdən sonra, yenə də kömək və yardım fikrində deyildiniz. Əksinə, qulağınızı şəkləmişdiniz
وَ تَتَوَكَّفُونَ الْاَخْبارَ
ki, görəsən nə xəbərlər gəlib çatacaq.
Özünüzə yer axtarırdınız. Əminəmanlıq və rahatlıq vaxtı gələndə hamıdan tez yerdə otururdunuz. Müharibə və ölüm məsələsi gələndə qaçmağa başlayırdınız.
Beşinci: Həzrət Fatimə(ə) açıq şəkildə düşmənin əsas hiylələrindən xəbər verir və məsələnin üzərindən pərdələri götürməklə hər bir əsrdə və zamanda olan bütün insanları İslam düşmənlərinin planlaşdırılmış böyük fitnələrindən xəbərdar edir. Yə'ni, Peyğəmbər nəslinə(s) olunan zülm be'sətin başlanğıcına qayıdır. Çünki Əli(ə) maneələri və zalımları aradan götürməkdə və İslam dininin inkişafında həlledici əhəmiyyətə malik idi. Allahın bu qüdrəti hər cəbhə və mübarizə meydandanında daim Peyğəmbərin(s) yanında qələbə rəmzini düşmənlərə eşitdirirdi. Lakin düşmənin qalıqları müsəlman cildinə girərək İslam cəmiyyətinə nüfuz etdilər və fürsət gözləməyə başladılar. Peyğəmbər(s) yatağa düşən kimi onlar işə başladılar. Həmin anlardan öz fitnələrini işə saldılar. Onların Əmirul-Mu'mininlə(ə) olan düşmənçiliyi və ədavəti burada tamamlanmadı.
Aşura günündə İmam Hüseyn(ə.s) yezid qoşununa deyir:
لم تستحلون دمي ؟
Mənim qanımı axı niyə halal bilib axıtmaq istəyirsiniz?
Küfr və şirkin qalıqları olan yezid qoşunu İmam Hüseynə (ə) belə dedilər:
بغضاً لأبيك
Atan Əli ilə aramızda olan düşmənçiliyə görə səni öldürəcəyik.
Kitabın adı: Həzrət Fatimənin (ə) xütbəsi
Müəllif: Seyyid Həmid Fəttahi
Tərcümə edən: Hacı Tərlan Seyfullah