Xanım Fatimətuz-Zəhranın(ə.s) Fədək xütbəsinin şərhi (Silsilə 5)
Peyğəmbər (s) insanların xilaskarıdır
1.
اِبْتَعَثَهُ اللَّهُ اِتْماماً لِاَمْرِهِ، وَ عَزيمَةً عَلى اِمْضاءِ حُكْمِهِ، وَ اِنْفاذاً لِمَقاديرِ حَتمِهِ،
Allah Öz fərmanını sona çatdırmaq, hökmünü icra etməyi qəti qərara almaq və qəti müqəddəratını icra etmək üçün onu seçdi.
2.
فَرَأَى الْاُمَمَ فِرَقاً في اَدْيانِها،
Elə bir vaxt ki, insanlar öz əqidə və dinlərində firqə-firqə olmuşdular.
3.
عُكَّفاً عَلي نيرانِها،
Öz atəşləri ətrafında dövrə vururdular.
4.
عابِدَةً لِاَوْثانِها،
Özləri düzəltdikləri bütlərə ibadət edirlər.
5.
مُنْكِرَةً لِلَّهِ مَعَ عِرْفانِها
Allahı tanımaqlarına baxmayaraq Onu inkar edirdilər.
6.
فَاَنارَ اللَّهُ بِاَبيمُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ و الِهِ ظُلَمَها،
Allah təala atam həzrət Muhəmmədin(s) vücuduna görə onlara böyük bir məhəbbət göstərdi. Onların əqidə və dindəki qaranlıqlarını aşkar etdi.
7.
وَكَشَفَ عَنِ الْقُلُوبِ بُهَمَها،
Onların qəlblərindən qaranlığı və mə'lum olmayanları aradan qaldırdı.
8.
وَجَلّى عَنِ الْاَبْصارِ غُمَمَها،
Gözlərinin qarşısından pərdələri götürməklə gözlərinə saflıq verdi.
9.
وَقامَ فِي النَّاسِ بِالْهِدايَةِ،
O həzrət insanları hidayət etmək üçün ayağa qalxdı.
10.
فَاَنْقَذَهُمْ مِنَ الْغِوايَةِ،
Onları sapqınlıq quyusundan çıxarıb xilas etdi.
11.
وَبَصَّرَهُمْ مِنَ الْعِمايَةِ،
Korluqlarını aradan qaldırıb onlara haqqı tanımaq bəsirəti verdi.
12.
وَهَداهُمْ اِلَى الدّينِ الْقَويمِ،
Onları möhkəm bir dinə hidayət etdi.
13.
وَدَعاهُمْ اِلَى الطَّريقِ الْمُسْتَقيمِ
Onları düz yola də'vət etdi.
Şərh:
Birinci:
اِبْتَعَثَه الله تَعَالَی اِتْمَامًا لِأَمْرِهِ....
1-Allahın onu göndərməsinin səbəbi bu idi ki, Öz fərmanını onun vasitəsi ilə tamamlasın;
2-Öz əzəli hökmünü icra etsin.
3-Varlıqların müqəddəratını onun vasitəsi ilə həyata keçirsin. Yə'ni əgər Peyğəmbər(s) olmasaydı, Allahın əmrləri həyata keçməyəcəkdi və o olmadan varlıqların yaranışından əvvəl nəzərdə tutulan hədəflər nəticəsiz qalacaqdı.
Deməli, Peyğəmbərin (s) insanlar arasında olması onu tanımaq, arxasında namaz qılmaq və s. üçün deyil. Əksinə, onun yaranmasına əsas səbəb Allahın tədbirinin və siyasətinin icra olunmasıdır. Əgər siz insanlar onu düzgün dərk edib nuraniliyini müşahidə etsəniz, özünüzə yaxşılıq etmiş olarsınız. Çünki imanınızın və azğınlığınızın nəticəsi özünüzə qayıdır.
İkinci:
عُكَّفاً عَلي نيرانِها
Həzrət Fatimə (ə) camaatın be'sət zamanında olan əqidə və psixologiyalarına işarə edir.
1-O zamanlar insanlar qalanmış odların ətrafına yığışıb ona ibadət edərdilər.
2-Bütlərə müxtəlif şəkildə ibadət edirdilər.
3-Allahı tanımaqlarına baxmayaraq Onu inkar edirdilər. Yə'ni haqqı inkar etmək cəhl və nadanlığa görə deyil. Əksinə, çoxları haqqı görə-görə ona əməl etmirlər.
منکره لله مع عرفانها))
Buna görə də bilmək, haqqı qəbul edib və ona əməl etmək üçün əsl səbəb deyil. Çünki çoxları hər bir zamanda haqq və onun sahibini kamil şəkildə tanıyır, amma ona əməl etmir, özünə haqq qazandırmaqla və yaxud onunla dəhşətli dərəcədə müxalifət etməklə onu özündən uzaqlaşdırır, necə ki, bu cür hadisələri Mə'sum İmamların(ə) dövründə və yaxud hər bir əsrdə müşahidə edirsiniz. Ümumiyyətlə, özümüzdən başlasaq görəcəyik ki, həzrət Fatimənin(s) sözləri dəqiq bir psixologiyanı göstərir. Çünki insanların çoxu öz elmlərinə əməl etmirlər, deməli, bilməyin nə təsiri ola bilər?
Öyrənmək üçün bu qədər çalışılır, görəsən, hamısı buna görədir ki, bir gün öz istəklərimizə çatmaq üçün haqqın qarşısında dayanmağa görə istifadə edək?!
Üçüncü:
فَاَنَارَ اللهُ بِمُحَمَّدٍ صَلَّی اللهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ، ظُلَمَهَا...
Xanım Fatimənin(ə) Peyğəmbərin(s.ə.a.v) be'səti haqqında işlətdiyi bu gözəl kəlamlar bunu göstərir ki, səmavi insanlar nur şəkildə cəmiyyətə daxil olurlar, amma hər kəs bu nurun saçmasını görə bilmir. Lakin həzrət Fatimə(ə) özü ilahi nurdan olduğu üçün atasının nur və saçmasından danışır. Yaxud da həzrət Əmirul-Mu'minin Əli(ə) Hira mağarasında buyurmuşdur:
اِنِّی اَشَمُّ رِيحَ النُّبُوَّةِ...
"Mən peyğəmbərliyin qoxusunu hiss edirəm."
Bu həqiqətlər ləyaqəti olan insanlara məxsusdur.
ظُلَمَهَا
Cəmiyyətin qaranlığı cəhl və nadanlıqdır ki, bu da insanın öz vəzifəsini bilməməsindən irəli gəlir. Deməli, həzrət Peyğəmbər(s) öz nuru ilə bütün nadanlıqları aradan aparıb insanları öz insanlıqları ilə tanış etmişdir. Qur'anda buyurulur ki, Allah təala mö'minləri zülmət və qaranlıqlardan iman nuruna çıxarır. Şübhəsiz, bu məsələ Peyğəmbərin(s) mübarək vücudu ilə ərsəyə gəlir.
Dördüncü:
وَکَشَفَ عَنِ الْقُلُوبِ بُهَمَا ...
"İbham" sözü insan üçün həll olmayıb mə'nasız qalan şeyin barəsində istifadə olunur. Peyğəmbər(s), qəlbləri çaşqınlıqdan və tərəddüddən qurtararaq qaranlıqları aradan qaldırmışdır. Çünki qəlblər Allah təaladan uzaqlaşdığına görə bu cür vəziyyətə düçar olur. Onların yeganə nicat yolu Allaha itaət və bəndəlik etməkdədir. Bu da Peyğəmbər(s) və Mə'sum İmamlara(ə) itaət etməkdən başqa yolla mümkün deyil.
وَجَلَّی عَنِ الْأَبْصَارِ غُمَمَهَا
Bu cümlədəki "ğuməm" sözü insanların görməsinə maneə olan pərdələrə deyilir. Həzrət Peyğəmbər(s) öz nuraniyyəti ilə maneələri aradan aparmaqla insanların gözlərini işıqlandırdı ki, həqiqətləri müşahidə etsinlər və onlardan bəhrələnsinlər. Bu həqiqətlərin ən mühimi uca Tanrının və Onun övliyalarının vücududur. Əgər insanın gözü açılsa, Onları hər şeydən qabaq görərlər və Onlara müti və tabe olarlar. Elə buna görə də həzrət Fatimənin(ə) sözlərindən aydın olur ki, insanların bütün hissləri (istər göz və qulaq kimi zahiri hisslər, istərsə də əql kimi batini hiss) qəlb və ruhun ixtiyarındadır ki, qəlb Allaha bağlı olanda bütünlüklə fəal olurlar. Yə'ni qəlb əşyaların batinini və qeyb aləmini dərk etmək üçün yaranmışdır ki, insanı bu gözəl mənzərələrlə tanış etsin. Bu şərtlə ki, ilahi höccətlərə tam şəkildə tabe olmaq vasitəsilə pak olan Allahla əlaqəsi olsun. Əks təqdirdə qaranlıq və məchullar içində qərq olacaq. Necə ki, xütbənin ardınca buyurur:
وَقامَ فِي النَّاسِ بِالْهِدايَةِ... وَبَصَّرَهُمْ مِنَ الْعِمايَة ...
Kitabın adı: Həzrət Fatimənin (ə) xütbəsi
Müəllif: Seyyid Həmid Fəttahi
Tərcümə edən: Hacı Tərlan Seyfullah
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6677
Bu gün: 0
