Əli (ə) şiəsi ilə ateistin bəhsi (hissə 8)
Ateist:
Allah bizi necə cəzalandıra bilər, o ki, mərhəmətlidir? Qısa müddət ərzində etdiyimiz günahlar üçün sonsuz cəza?
Əli (ə) şiəsi:
"Məhdud vaxt" ərzində törədilmiş günahlara görə Allahın ömürlük cəza verməsi haqqındakı sözlər də yanlışdır. Allah elə cəhənnəm əhlindən danışır ki, onlar sağlıqlarında edə bilmədiklərini törəmək üçün yenidən bu dünyaya qaytarılmaları haqqında yalvaracaqlar: "...Əgər geri qaytarılsaydılar, yenə də onlar qadağan olduqları şeyə (küfrə və günaha) əl qatardılar. Onlar şübhəsiz ki yalançırdılar." (Ənam surəsi ayə 28) Onların günahı zamanda məhdud günah deyil, bu günahlar hər bir vaxt yenidən təkrarlanır. Və əgər onlar daim yaşasaydılar, daim günah işlədəcəkdilər. Və əgər onlar yenidən yerə qaytarılsalar, yenə və həmişə etdiklərini edəcəklər. Həqiqətən onlar yalançıdırlar. Deməli bu xüsusiyyətlər gözlənilmədən yaranmış şərait nəticəsində buraxılmış səhv deyil, bu onların daimi daxili xüsusiyyətləridir. Allah belələri haqqında deyir: " Allah onların hamısını dirildəcəyi gün onlar sizə (yalandan) and içdikləri kimi Allaha da and içəcək və (bununla axirətdə) bir şey qazanacaqlarını zənn edəcəklər. Bilin ki, onlar əsl yalançıdırlar." (Mücadilə surəsi ayə 18)
Pərdələr qaldırılıb, sirlər açılan günü Allahın qarşısında dayanaraq yalan and içə bilərlər. Bu həyasızlıqdır və biz burada zamanla məhdudlaşan günah yox, həmişəlik günahla qarşılaşırıq. Biz özündə daimi günah daşıyan ruhla qarşılaşırıq, odur ki, həmişəlik cəza ədalətlidir. Bu haqda Quranda buyurulur: " ...Və onlar cəhənnəm odundan çıxa bilməzlər."
Heç şübhə yoxdur ki, günahkarlarla od arasında müəyyən oxşarlıqlar vardır. Onların ürəyində paxıllıq, nifrət, ehtiras, qısqanclıq, yalan və qəzəb odu yanır, cinayət hissləri coşur. Bunlar hamısı həqiqətən alova bənzəyir. Belə ürəklər müharibə alovu yandırmadan sakit yaşaya bilməzlər, çünki alov onların mühiti və təbiətidir.
Aşağdakı mülahizə haqlıdır: belə ürəklərin yeri cəhənnəmdir.
Bu adamlar cənnətin nemətlərindən istifadə edə bilməzlər, onlar orada olanların yaşayışını zəhərləyərlər. Məgər onlar bu dünyada sülh və sakitlikdən imtina etməmişlərmi?
Biz "cəhənnəm" və "cənnət" anlayışlarını dərk etməliyik. Cəhənnəm bəzilərinin dərk etdiyi kimi, ancaq yanğın və ya tavada qızartma deyil, cəhənnəm daha geniş anlayışdır. Bu ancaq sözün həqiqi mənasında olan ad deyil. Allah deyir ki, günahkarlar cəhənnəmdə danışırlar, bir-birlərini söyürlər. Orada meyvəsi şeytan başına bənzər " zəkkum" ağac vardır, günahkarlar cəhənnəmdə zəncirlə bağlıdırlar, həm ağacın meyvəsindən yeyirlər və qaynarlığı içlərini doğrayan su içirlər. Paqqıldayan qaynarda boğularaq onlar bir-birlərini lənətləyirlər. Cəhənnəm od-alov rəmzidir. Bu alov haqqında Allah buyurur: "... Hər tayfa girdikcə (özündən əvvəlki) dindaşına və ya tayfadaşına (onu doğru yoldan azdırdığı üçün) lənət oxuyacaq. Nəhayət, hamısı birlikdə cəhənnəmdə toplandığı zamandan sonra gələnlər (tabi olanlar) əvvəl gələnlər (tabi olduqları) barəsində deyəcəklər: " Ey Rəbbimiz. Bizi azdıran bunlardır. Bunlara iki qat əzab ver." Allah buyuracaq: " Hər birinizi iki qat əzab gözləyir, lakin siz bilmirsiniz" (Əraf surəsi ayə 38) Onlar orada olarkən bir-birlərini lənətləyəcəklər. Deyənlərdən belə nəticəyə gəlmək olmaz ki, biz fiziki cəzanı rədd edirik və ancaq mənəvi cəzadan danışırıq. Həqiqətən cəza hiss olunacaq dərəcədədir, aşkardır, ona şübhə etmək olmaz və biz onun mövcudluğuna inanırıq. Biz bu cəzanın gücü keyfiyyəti haqda, alovun xüsusiyyətləri haqda danışdığımız kimi danışırıq, cəzanın sərhədləri genişdir. bu sirr də naməlumdur. Biz ancaq Quranın şərhinə əsaslanırıq. Od - biz təsəvvür etdiyimiz od deyil. Eləcə də bizim bədənimiz bu alov nəticəsində biz təsəvvür etdiyimiz bədənə çevirilməyəcək, yəni kövrək, zərbədən çatlayan və yanan olmayacaq.
Cənnət isə göy-göyərtili, mer-meyvəli bazar deyil, sehirli və gözəl quşları olan bağ-bağçada deyil. Cənnət haqqında Quaranda verilən şərhlər ancaq cənnətin təqribi dərk edilməsi üçün verilən anlayışlardır. Bu haqda Allah Quranda buyurur: " Müttəqilərə vəd olunan cənnətin vəsfi belədir: orada dadı dəyişilməyən, suları axan arxlar, tam çökməyən süddən çaylar, içənlərə ləzzət verən şərabdan nəhirlər və təmiz baldan irmaqlar vardır" (Məhəmməd surəsi ayə 15) Biz ancaq cənnətin bənzərliyini, cənnət anlayışına yaxın bir məfhumu təsvir edirik, həqiqətə isə bu qeyri-müəyyənlikdir. Allah Quranda buyurur: "Etdikləri əməllərin mükafatı olaraq möminlər üçün göz oxşayan nə cür meyvələr gizlənb saxlanıldığını heç kəs bilməz" (Səcdə surəsi ayə 17) " Rəbbimizin məğfirətinə və genişliyi göylərlə yer üzü qədər olan, müttəqilər üçün hazırlanmış cənnətə tələsin" (Ali İmran surəsi ayə 133) Bu sadə bağ deyil. "Bol meyvələr" (Vaqiə surəsi ayə 32) "Tükənmə və qadağan edilməyən meyvələr içində" (Vaqiə surəsi ayə 33) Bu meyvlər qutaran və əlçatmaz meyvələr deyil. Cənnət içkiləri haqqında Allah buyurur: "(Dünyadakı şərabdan fərqli olaraq) o şərabdan başları ağrımza və keflənməzlər" (Vaqiə surəsi ayə 19)
Cənnət əhli haqqında quranda deyilir: "Biz onların (cənnət əhlinin) ürəklərindəki kin-küdurəti çəkib çıxardarıq..." (Əraf surəsi ayə 43) Burada bizim ürəklərimiz elə üsulla təmizlənir ki, biz bu haqda bilmirk. Belə olduqda cənnətdə naməlum məhfumdur və bu anlayışda hiss edilən firavanlıq, heç də inkar edilmir. Biz inanırıq ki, cənnət eyni vaxtda hiss edilən və mənəvi firavanlıq, cəhənnəm isə mənəvi və fiziki cəzadır. Biz ancaq bu firavanlığın və bu cəzanın genişliyini qeyd edirik. Biz onların Böyük Allahın sirlər sirri olması xüsusiyyətini təsdiqləyirik
Cənnət gözəl bir bağça, cəhənnəm isə qaynayan bir qazan deyil.
Axirət dünyasında cəza Allahın öz qullarına məcburiyyəti yox, onların təmizlənməsi, izharı və islahıdır. Allah Quranda buyurur: " Əgər siz şükür etsəniz və iman gətirsəniz sizə əzab vermək Allahın nəyinə lazımdır" (Nisa surəsi ayə 147)
Cəza həmişə ədalətlidir. Allah iman gətirənləri cəzalandırmır, O, ancaq cəzanı bütün islah yolları faydasız olan naşükürlərə təyin edir.
Allah buyurur: " Biz ən böyük əzabdan (axirət əzabından) əvvəl onlara mütləq dünya əzabından daddıracağıq. Bəlkə (tövbə edib) düz yola qaydalar" (Səcdə surəsi ayə 21) Allahın prinsipi beledir-onları daimi alova atmazdan əvvəl, qayğısızlıqdan ayıtmaq, karlığı və yuxunu qovub çıxartmaq üçün onlara kiçik cəzanın dadını daddırmaq gərəkdir "bəlkə onlar ayılarlar və geri dönərlər"
Bütün bu yollarda müvəffəqiyyətsizliyə uğradıqda və onlar yenə də şikayət etməkdə davam edərlərsə, onları həqiqi cəza ilə tanış etməkdən başqa bir əlac qalmır.
Əslində bu tanışlıq Allahın mərhəmətidir. Əgər Allah onları öz korluqlarında, avamlıqlarında və etinasızlıqlarında saxlasa bu doörudanda ədalətsizlik olardı. Onu bunlardan təmizləyirəm, oo bunlardan yüksək və böyükdür. Cəhənnəmlə hədələmək Allahın qayğısının ifadəsidir.
Allah buyurur: "... İstədiyimi əzaba düçar edərəm. Mərhəmətim hər şeyi ehtiva etmişdir..."(Əraf surəsi ayə 156)
Cəzada Allahın mərhəmətidir.
İndi mən səndən soruşuram " Əgər Allah zülmkara və məzluma, qatil və öldürülənə eyni mərhəmətlə yanaşsa, hamıya nemətləri eyni bərabərdə paylasa O özü mərhəmətli sayıla bilərmi?
Xeyirxahlıqla yamanlığı bərabərləşdirmək ədalətli olarmı? Allah cəzasını mümkün saymayanlara deyə bilərik: " Əslində Allah bu dünyada da cəza vermirmi? Bəs qocalıq, xəstəlik cəza deyilsə nədir? Bəs mikrovları kim yaradıb? Bu faktlar bizim taleyimizin Allahın əlində olmasını yadımıza salmırmı?, bu bizə xəbərdarlıq deyilmi ki, O, bizim bu dünyada da, axirət dünyasında da cəzalandıra bilər?"
Əllahummə salli əla Muhəmməd və ali Muhəmməd
Allahın köməkliyi ilə 9-cu hissədə bu suala cavab veriləcək:
Kainatda insan bir zərrəcikdir, Allah ondan ibadət istəməklə, əmirlər verməklə, ona tab gətirə bilmədiyi yüklər yükləyir. Bu haqsızlıq deyilmi?
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6678
Bu gün: 0
