Əli (ə) şiəsi ilə əhli-sünnənin dialoqu (hissə 1)
Allahın salamı və rəhməti üzərinizə olsun. Əvvəla bəzi amilləri nəzərinizə çatdırım:
Birinci amil: Bütün şiə alimlərinin dediyinə əsasən elmi zəyif olan kəslər məzhəb bəhsləri etməməlidirlər, çünki əks halda öz məzhəbində şübhələr yaranır və imanını əldən vermiş olurlar.
İkinci amil: Əgər şiəsizsə şiəliyi sübut edən ayələri və hədisləri bilməlisiz.
Bəzi şiələrə sual verirsən necə şiə olmusan? Şiəlik haqqında nə bilirsən? Deyir ailəm şiədir mən də onlara baxıb şiə olmuşam. Belə şəxslər başqa məzhəblərlə qarşılaşanda şiə olmağına baxmayaraq şiəliklərini sübut edə bilmirlər və qarşı tərəfin təsiri altına düşüb yolunu azmış olurlar. Buna əsasən alimlərimiz deyirlər: Öz şiəliyinizi araşdırın.
İnsan araşdırandan sonra daha da böyük sübutlara rast gəlir, şiə olması ilə daha da fəxr edir və şübhələr də aradan gedir. Bir də həmişə elmi zəiflər qarşı tərəfin suallarına cavab verə bilməyib deyirlər ki "başqa məzhəblər beyin yuyurlar ona görə şübhə toxumunu qəlbimizə səpirlər". Əslində isə elmli şiə sübutları ilə şiəliyi sübut edir və buna görə də o şübhələr ona gülünc gəlir.
Üçüncü amil: Şiə alimi Ayətullah Seyid Məhəmməd Şirazi belə buyurur: "Bütün cavan qadınlar cavan qadınların əlindən tutsun və bütün cavan kişilər cavan kişilərin əlindən tutub dinimizi təbliğ etsinlər." Amma dəqiq bildiklərinizi deyin əgər bir şeydə şübhəniz varsa deməyin. Bu sözləri nəzərə alaraq in şa Allah bu xəbərimdə Allahın köməkliyi ilə şiənin sübutlarını sizlərə təqdim edirəm.
Şiə ilə sünni bəhs edəndə həmişə sünni tərəf deyir ki, bizim öz kitablarımızdan hədis deyin, əgər belə olsa razılaşıb qəbul edərik. Amma unutmayın ki, sünni mənbəsindən deyəndə elə hədis deyin ki, onu bizim şiə alimləridə qəbul etsin, yəni sünninin bəzi yalan hədislərindən istifadə etməyin, doğru hədislərlə haqqı sübut edin. Mən də bunları nəzərə alaraq bütün cavabları şiənin və sünninin qəbul etdiyi hədislərlə yazacam. Bizim Üləmalarımız həmişə sünnilərə deyillər "Bizim bütün şiə kitablarımızı yandırsanız belə yenə də şiəliyin haqq olmasını sizin öz kiablarınızdan sübut edərik."
Həmçinin iki məsələni qeyd edim:
Bircisi bu şiənin cavablarını daha da geniş, daha çox Quran ayəsi və hədislərlə yaza bilərəm, yəni sübutlarımız dəqiq, düz və genişdir amma onda çox uzun xəbər olacaq deyə çalışacam bacardıqca Quran ayəsindən və hədisdən az istifadə edim.
İkincisi mən hədis yazanda bir sənədi, yəni bir sünni aliminin adını və kitabını qeyd edəcəyəm, amma əslində bu hədislərin çox sənədi var. Xəbər çox uzun alınmasın, yorucu olmasın deyə bir sənədlə kifayətlənib bildiyim qədər hədisin qırağında, mötərizədə sənədlərin sayını qeyd edəcəm.
Əli (ə) şiəsi ilə əhli-sünnənin dialoqu.
Əhli sünnə:
Siz şiələr heç Peyqəmbərin (s) dövründə yox idiniz. Heç olmasa bir dəfə də olsun Peyğəmbər (ə) şiə sözü deyib? Sonradan əmələ gəldiniz ona görə səhv məzhəbsiniz.
Əli (ə) şiəsi:
Şiə adını Həzrət Əli (ə)-ın ardınca gedənlərə verən sizin sözünüzün əksi olaraq şəxsən Peyqəmbərin (s) özü olmuşdur. Bu söz bir başa Peyğəbərimizin dilindən cari olmuşdur. O Peyğəmbər haqqında Quran buyurur " O, həvai nəfsindən (öz istək, düşüncəsinə görə) danışmaz, söylədikləri yalnız ona vəhy olunan şeydən başqa bir şey deyildir" (Nəcim surəsi ayə 3.) Bax bu Peyğəmbər (s) Əli (ə) tərəfdarların, təqibçilərin "şiə", "qurtuluşa çatanlar" adlandırmışdır.
Əhli sünnə:
Bunlar harda yazılıb ki biz indiyə qədər görməmişik?
Əli (ə) şiəsi:
Öz kitablarınızı diqqətli oxusanız həqiqəti elə özünüz taparsız. Sizin ən mötəbər alimlərinizdən və hafizlərinizdən olan "Hafiz Əbu Nəim İsfahani Əhməd ibn Əbdullah", o elə şəxsdir ki, sizin böyük alimləriniz ona "hədis söyləyənlərin tacı " ləqəbin vermişlər və o öz kitabı olan " Hilyətul övliya " kitabında İbni Abbasdan belə nəql edir: Bəyyinə surəsinin 7 və 8-ci ayələri "İman gətirib saleh əməllər edənlər isə, yaradılmışların ən xeyirliləridirlər. Rəbbləri yanında onların mükafatı-içində ağaclar altından çaylar axan Ədn Cənnətidir. Allah onlardan razı, onlar da Allahdan razıdırlar." Nazil olduqda Rəsulallah (s) Əli ibni Əbu Talibə (ə) xitabən belə buyurdu: "Ya Əli! " xəyrul-bərriyə"dən (yaradılmışların ən xeyirlilərindən) məqsəd sən və sənin şiələrindir. Qiyamət günündə sən və şiələrin Allahın sizdən, sizin də Allahdan razı və xoşhal olduğunuz halda gələcəksiniz." (Bu hədisin 6 sənədi var). İkinci hədis isə sizin aliminiz "Məhəmməd ibn Yusif Gənci əş-Şafie kitabında "Kifayətut - talib" (səhifə:19) yazılıb. Əmirəl-möminin Əli ibn Əbu Talibin katibi Yəzid ibn Şərahil o Həzrətin belə buyurduğunu eşitdiyini nəql edir: "Xatəmul-ənbiya (s) vəfat anında (can verəndə) mübarək kürəyi sinəmin üstündə ikən buyurdu:" Ya Əli! Allah təalanın "İman gətirib saleh əməl edənlər, yaradılmışların ən xeyirliləridir" buyurduğunu eşitmədinmi? Bax onlar sənin şiələrindir. Mənimlə sizin görüş yeriniz Kövsər hovzunun kənarıdır. Bütün ümmət hesab üçün toplaşdıqda, "Üzü ağ olanlar"-deyə çağırılacaqsınız. (Bu hədisin 5 sənədi var).
Gördüyünüz kimi bizim məzhəb birbaşa Peyğəmbərdən (s) bizlərə ötürülüb, kökümüz birbaşa Peyğəməbərə (s) bənd olur. İndi biz sizə sual verməliyik ki, bəs siz sünnilərin kökü hara bənd olur?
Əhli sünnə:
Siz şiələr deyirsizniz ki, Peyğəmbər (s) Peyğəmbərliyini açıqladığı gün Əli (ə)-ı xəlifəsi elan etdi. Axı harda demişdi ki, Əli məndən sonra xəlifədir?
Əli (ə) şiəsi:
Sizin aliminiz "Hilyətul övliya " (bu alimin adın əvvəlki bəhslərdə qeyd etdim) kitabında yazıb: Şüəra surəsi 214 ayəsi yəni "və ən yaxınlarını qorxut " ayəsi nazil olduqda Peyğəmbər (s) Qüreyişdən olan qohumlarından 40 nəfəri əmisi Əbu Talibin evinə dəvət etdi. Xülasə, bu hadisə genişdir. Peyğəmbər (s) dinə dəvət etdi. (Mən Peyğəmbərin (s) axır cümlələrin yazıram ) buyurdu: "Kim (ilk şəxs olaraq) bu dəvətimi qəbul edərsə və mənə yardımçı olarsa, o mənim qardaşım, məndən sonra vəzirim,varisim və xəlifəm olacaqdır" Peyğəmbər (s) bu son cümləni 3 dəfə təkrar etdikdə hər üçündə də Əli (ə) başqa heç kim cavab vermədi. Əli (ə) hər dəfə bu sözləri dedi: "Ey Allahın Peyğəmbəri! Mən sənin yardımçın və yavərinəm". Bu sözlərdən sonra Peyğəmbər (s) Əli (ə) xəlifəliklə müjdələdi və buyurdu: " Bu (Əli) mənim qardaşım,vəsim və aranızdakı xəlifəmdir.
(Şiə alimimiz kitabında yazıb ki, bu hədisin daha çox sənədi var, amma mənim yadımda cəmi 18-inin adı qalıb) Amma bəzi kitablarda isə Peyğəmbərin (s) belə buyurduğunu nəqil edirlər: " Sən -ey Əli! Mənim vəsim və məndən sonra xəlifəmsən" (Bundan əlavə sünni alimləriniz Peyğəmbərdən (s) 12 ədəd İmam Əlinin (ə) xəlifə olması barədə hədis yazıblar)
Əhli sünnə:
Niyə siz şiələr Hz. Əli (ə)-dan əvvəlki 3 xəlifəni qəbul etmirsiz? Ancaq elə Əli (ə)-ı qəbul edirsiz. Bizim kimi sizlər də hər 3 xəlifəni qəbul edin.
Əli (ə) şiəsi:
Sizin ən böyük səhih alim bildiyiniz Səhihi Buxari kitabınızda yazılıb: Qədir xum günü Peyğəmbər (s) buyurmuşdur "Mən kimin mövlasıyamsa, Əlidə onun mövlasıdır". Şiə və sünni tarix kitablarında açığ aydın yazılıb ki, bu hadisədən sonra ilk İmam Əliyə (ə) beyət edən Ömər və Əbubəkr oldu. Amma elə ki Peyğəmbər (s) dünyadan köçdü bu iki şəxs əhdlərinə vəfa etmədilər. Əlinin (ə) haqqını qəsb etdilər və özlərini xəlifə elan etdilər (əvvəl Əbubəkr xəlifə oldu, sonra Ömər, sonra da Osman oldu). Yenə bu kitabda yazılıb: Peyğəmbər (s) buyurdu: "Ya Əli sən məndənsən , mən də səndənəm".
Bu hədisə diqqət edin! (Bu hədisin şərhi, izahı çox fəlsəfidir həm anlatmaq, həm anlamaq çətindir. Müqəllidi olduğum Vəhid Xorasani ağanın izahı ilə 1-2 sözlə çalışacam hədisi sizlərə azda olsa izah edim).
Hədisin izahı:
"Qol, göz, əl, ayağ və s. bu cismindəndir amma bunlar mənliyə aid deyil. Bu hədisdə Peyğəmbər (s) demir sən gözümsən, sən qəlbimsən... Deyir "sən məndənsən" burda "məndənsən "dedikdə ruh, zat, fitrət, nur nəzərdə tutulur, yəni ya Əli sən mənim ruhumdansan, nurumdansan... Bu iki şəxsin (Peyğəmbər (s) Əli (ə).) hər ikisi bir fitrətdən, bir ruhdan, bir nurdan ibarətdirlər! Bu hədislərlə sübuta yetirildi ki, Peyğəmbərlə (s) Əli (ə) arasında fasilə yoxdur və kim bu iki şəxsin arasına başqa insanları əlavə etsə bidət və böyük günah etmişdir! Bu sözlərlədə Peyğəmbər (s) ilə Əli (ə) arasında olan şəxslərin üzərinə xətt çəkilir və bu şəxslərin batil olması və xəlifəliyin yanlız Əlinin (ə) haqqı olması sübut edilir.
Əhli sünnə:
Siz şiələr Həsən vəHüseyn ibn Əlinin nəsilindən olanlara seyyid deyirsiz. Axı onlar Peyğəmbərin (s) qız nəvələridir, onlar Peyğəmbərin övladları sayılmır. Çünki Peyğəmbərin (s) oğlu yox idi. Oğulu olsaydı o halda seyyiddi oğul övladlarına çatardı, qız nəvələri Peyğəmbərin (s) necə övladları sayılır ?
Əli (ə) şiəsi:
Əvvəla, oğulun övladı necə nəsildən sayılırsa qızında övladı nəsildən sayılır. "Qız övladı nəsildən sayılmır" sözü yalandır. Siz verən sualı bir zamanlar Harun İmam Kazimə (ə) vermişdi, ağa böyük sübutlar ilə cavab vermişdi, amma mən bir sübutunu yazıram. İmam Kazim (ə) mübahilə ayəsin qiraət etdi (Artıq sənə yetişən bu elmdən sonra onun haqqında səninlə çəkişib-mübahisə edənlərə, de ki: Gəlin oğullarımızı və oğullarınızı, qadınlarınızı və qadınlarımızı, nəfslərimizi və nəfslərinizi bir yerə toplayaraq sonra qarşılıqlı lənətləşək. Allahın lənəti olsun yalan söyləyənlərə.) İmam (ə) sonra belə buyurdu: Hər bir kəs Allahın əmri olan bu mübahilə zamanı Həzrət Peyğəmbərin (s) xiristiyanlar qarşısında Əli ibn Əbu Talib (ə), Fatimə (s.ə), Həsən (ə) və Hüseyndən (ə) başqa müsəlmanlardan bir kəsin belə bu hadisəyə qatılmış olduğunu iddia etməmişdir. "Ənfüsəna"da (nəfslərimiz) məqsəd, Əli ibn Əbu Talib (ə) , "nisaina"da (qadınlarımız) məqsəd Fatimətüz-Zəhra (s.ə), "əbnaəna"da (oğullarımız) məqsəd isə Allah onlara "Rəsulallahın oğulları"deyə buyurduğu Həsən (ə) və Hüseyndir (ə). "Burdan da aydın oldu ki, Həsən (ə) və Hüseyn (ə) Peyğəmbərin (s) oğulları sayılır .
Əhli sünnə:
Sizlər niyə Məhərrəm ayında küçələrdə məscidlərdə sinə döyürsüz?
Əli (ə) şiəsi:
Qədir xum hadisəsi yüz iyirmi min insanın yanında baş vermişdi, amma Əlinin (ə) haqqın xəlifələr qəsb etdilər. Sanki heç Qədir-xum hadisəsi baş verməyib. İndi biz şiələr qorxduruq ki, Kərbəla müsibətini saxlamasaq, sinə vurmasaq, ya Hüseyn səsləməsək, Kərbəla müsibətində Qədir-xum kimi inkar etmiş olarsız. Buna əsasən məsciddə, küçələrdə səsləyirik ya Hüseyn.
Əhli sünnə:
Siz şiələr niyə Hüseyn əzasında ağlayırsız ? Sizlər belə əməllərinizlə dinə bidət gətirirsiz.
Əli (ə) şiəsi:
Bütün şiə və sünni tarix kitablarında çoxlu hədislərdə bildirilir ki, Peyğəmbər (s) İmam Hüseyni (ə) görəndə başlayırdı ağlamağa. Heç bu hədislər bir qırağa, xahiş edirəm məntiqlə düşünün və məntiqlə danışın. Əvvəlki bəhslərdə sübut edildi ki, Hüseyn (ə) Peyğəmbərin (s) övladıdır. İnsanın övladı öləndə insan yas saxlayar-ağlayar. İnsanın ağlamaması qeyri-mümkündür. Düşünün! Hüseyn (ə) niyə şəhid olub? Peyğəmbər (s)-ın gətirdiyi dininə görə. Özü də necə övlad?! Hüseyn (ə) kimi övlad! Necə qətlə yetirilib? Çox acı, faciəli şəkildə qətlə yetirilib... Bəs belə faciəyə Peyğəmbər (s) ağlamazmı? Əlbəttdə ağlayar. Gördüyünüz kimi biz Peyğəbər (s) sünnəsi ilə gedirik və bu əza günlərində Peyğəmbərin (s) Əhli beytin (ə) dərdinə şərik oluruq-ağlayırıq. İndi biz sizə sual verməliyik ki, bəs deyirsiz Peyğəmbər (s) sünnəsi ilə gediriksə onda niyə Peyğəmbər (s) kimi Hüseynə (ə) əza saxlayıb ağlamırsız?
Ardı var...