Tovhid (təkallahlılıq) məktəbləri tarixində qadın
Tovhid hərəkatları və inqilabları tarixini ən ali və yaradıcı bəşərdən – qadın varlığından ayrıca öyrənmək və təhlil etmək olmaz. Ona görə ki, bu cür hərəkatlar və üsyanların tarixi həmişə elə bir qəhrəmanlıq dastanı şəklində özünü göstərmişdir ki, başdan-başa böyük kişilərin və böyük qadınların döyüş macəraları ilə doludur. Həmin üsyanlara elə kişilər və qadınlar başçılıq etmişlər ki, ali məqsədlərinə, müqəddəs amallarına çatmaq yolunda çiyin-çiyinə vuruşmuş və özlərini qurban vermişlər.
Bu cür müqəddəs hərəkatların tarixində həmişə hər şeydən keçən, öz sevimlisi – ibadət etdiyi Allahı yolunda canını qurban verən qadınlarla üzləşirik. Peyğəmbərlərin böyük tarixinə nəzər saldıqda belə bir məsələ özünü tam aydınlığı ilə göstərir.
Hər hansı bir peyğəmbər zülm və qarət, istibdad və despotizm əleyhinə harada bayraq qaldırırsa-qaldırsın, onun yanında alicənab qadın da fədakarcasına çalışır, onunla çiyin-çiyinə ən böyük çətinliklərə, əzab-əziyyətlərə sinə gərir, hətta ağır işgəncələrə belə dözür ki, həmin hərəkatın qələbəsi asanlaşdırsın.
Əgər İbrahim Xəlilin həyatına nəzər salsaq, görərik ki, o, büt düzəldənlərə və bütpərəstlərə qarşı necə üsyan qaldırdı və bu işi necə fədakarlıqla davam etdirdi. Axırda da atəş şölələri içərisinə atıldı. Yenə də görərik ki, o öz imanı yolunda necə sədaqətlə hətta istəkli oğlunun – gözünün işığı, can-ciyəri İsmayılın boğazına bıçaq qoymağa hazır olur. Bütün bu işlərdə alicənab və fədakar qadını da onun yanındadır və hər yerdə onunla qoşa addımlayır. Bu qadın Hacərdir – bir ana, bir ömür-gün yoldaşı, sözün həqiqi mənasında bir qadın. Oğlu ilə quru və susuz-otsuz səhrada tək-tənha addımlayan qadın. Alicənab ömür-gün yoldaşının üsyanı qarşısında heç bir maneə yaranmaması xatirinə oğlu İsmayılı eşq qurbangahına göndərməyə razılıq verən qadın...
Əgər Musanı yada salsaq, görərik ki, o, böyük bir üsyan qaldırır, Fironun istibdadına qarşı üsyan. O, Fironun üçqat zülmünə, Qarunun sərvət toplamasına, Bələm Dauranın hiylələrinə qarşı çıxır. Yenə də əgər onun üzücü səy və təlaşlarına nəzər salsaq, tovhid hərəkatının zülm və istibdad üzərində qələbə çalmasının şahidi olarıq. Və yenə də onun yanında namuslu, şir ürəkli bir qadın görərik. Musanın uşaqlığından rəhbərliyinə qədər, peyğəmbərliyə çatana qədər onunla addım-addım irəli gedən qadın. Asiyə adlı bir qadın. O, Firon kimi qaniçən bir zülümkarın evində körpə Musanı öz yanında saxlayıb böyüdür və Musanın bütün mübarizələrində onunla yanaşı addımlayır...
Əgər İsanın həyatına nəzər salsaq, görərik ki, din satanların fırıldaq və hiylələrinin baş alıb getdiyi bir zaman, Roma imperatorluğunun zülm və zorakılığının tüğyan etdiyi bir vaxtda ayağa qalxır və özünün xalqı oyatmaq, onların əqidəsini dəyişmək sahəsindəki vəzifəsini yerinə yetirməyə nail olur. Yəhudilərin sərvət toplamaqla, hiylə ilə məşğul olan, özlərini dindar kimi qələmə verən dinsiz din xadimlərinə qarşı ölüm-dirim mübarizəsinə qalxır. Yenə də onun yanında Məryəm adlı təmiz ürəkli, pak ruhlu bir qadını, şir ürəkli ananı, qorxmaz köməkçini görürük. Bu qadın həmişə onunla çiyin-çiyinə addımlayır, onu müdafiə edir. Onu bir mübariz, çətin məsələlər açıb həll edən bir incə məxluq kimi görürük.
Əgər Allahın sonuncu elçisi, İslamın nicatverici peyğəmbəri olan Məhəmməd-Əminin (s) mübarək həyat yoluna nəzər salsaq, görərik ki, Allah yolunda üsyana qalxır və bəşəriyyət üçün yeni bir dinin – insanlara insanlıq və nicat, şərəf və ləyaqət gətirən bir dinin bünövrəsini qoyur. Yenə görərik ki, o Həzrət (s) o dövr Qərbin və Şərqin misilsiz qüdrət sahiblərinə - Roma imperatoruna, Sasani şahına və yer üzünün başqa zülmkar hökmdarlarına qarşı vuruşur və bəşəriyyət tarixində olan bütün zülmkarların zülm və haqsızlıq üzərində qurulan səltənətlərini lərzəyə salır. Bir daha şahid olarıq ki, Hicazın qoluzorlularının, xain və dinsiz, təkəbbürlü və zülmkar ərəb tayfalarının min bir əzab və əziyyətlərinə necə dözür və yüzlərlə qorxunc işlərə doğru necə çəkinmədən gedir. Şibi-Əbi Talibdə başdan-başa məşəqqət və müsibətlərlə dolu iqtisadi mühasirəni, kafir və imansızların daimi qorxu və hədələrini necə rahatlıqla qarşılayır və bütün bu anlarda yalnız müqəddəs məqsəd və vəzifəsi haqqında düşünür. Yenə də onun yanında fədakar və canından keçən bir qadın görürük. Bu qadın o Həzrətlə (s) bərabər addım-addım, çiyin-çiyinə irəli gedir. O, Xədicədir – o Xədicə ki, əziz ərinin pak niyyətləri xatirinə hər şeyə göz yumur, bu yolda nəyi varsa hamısından keçir. Bu qadın hətta müqəddəs Peyğəmbərin (s) məqsədləri yolunda əziz canından keçməyə hazır olur və Şibi-Əbi Talibdə özünü alicənab ərinin pak və ilahi amallarına fəda edir. Bəli, özünün iqtisadi və mənəvi dayağı, səmimi və fədakar həmrəyliyi, ürəkdən bağlılığı ilə Allah elçisini (s) əsla tək-tənha qoymayan bir qadını görərik. Özünün son dərəcə dəyərli maddi köməkləri ilə sonuncu Peyğəmbərin (s) ilahi üsyanında, İslam inqilabında böyük və mühüm rol oynayan Xədicəni görərik...
Əgər peyğəmbərlik və imamlıq, ismət və paklıq nəslinin təmiz sülaləsi olan Hüseynə (ə) – Allahın elçisinin (s) bu müqəddəs nəvəsinə, Fatimənin (s) tərbiyəsini görmüş bu oğula nəzər salsaq, görərik ki, qızmar Kərbəla səhrasında əlində qanlı qılınc qəhrəmanlıq göstərir. Görərik ki, Peyğəmbərin (s) dinini öz tamahları xatirinə aşkarca tapdalamış və bütün müqəddəs dini ayinləri məsxərəyə qoymuş, Peyğəmbərin (s) minbərinə, müsəlman xilafətinin taxtına məst-kefli halda oturmuş Yezidə və yezidçilərə qarşı necə ölüm-dirim mübarizəsinə qalxır və 72 nəfər canından keçən dostları ilə cəhalət və nifaqın, fitnə və fəsadın, kin və inadın saysız-hesabsız qoşunu qarşısında məzlumcasına neçə dayanır, canını necə qurban verir və Allaha qovuşur. Onun da yanında bir şirürəkli, alicənab, canından keçən vəfadar bir qadın görərik... Bəli, Zeynəbi görərik ki, Hüseynin və onun şəhid dostlarının qanlı xəbərini, bütün bəşəriyyətə yayır, Hüseynçilərin həqiqət və məzlumluq səsini, murdar və zalım yezidçilərin vəhçi əməllərini hər zaman və hər yerdə bütün dünyaya, bütün nəsillərə, bütün insanlara çatdırır.
Aşura xəbərini dərindən dərk edən, onun bütün dünyaya çatdırılmasını, inikas tapmasını vacib sayan, Hüseyn (ə) üsyanını Aşura günündən başlayaraq Kərbəla torpağından tutmuş bütün məkanlara hər an çatdıran, yayan odur. Bəli, susmayan fəryadları ilə Hüseynin (ə) üsyanını kamil edən, yezidçilərə o qanlı üsyanı Kərbəla torpağında dəfn etməyə, naqis və natamam qoymağa icazə verməyən odur...
Tovhid hərəkatları tarixində qadının mühüm xidmətlərinə aid belə nümunələr çoxdur. Biz burada çoxlu-çoxlu belə qadınlar arasından yalnız bir neçə seçmə qadının adını nümunə olaraq çəkdik.
Yoxsa, Suməyyə kimi bir qadının qəhrəmanlıq və igidliyini, fədakarlıq və dözümlüyünü unutmaqmı olar?! O, Ərəbistanın yandırıcı səhrasında zəncirlənmiş əri Yasərin yanında bütün əzab və işkəncələrə mətanətlə dözdü və ruh quşu canından uçub Allaha qovuşanacan ağzını yalnız tək olan Allahın həmd və sənası, Onun pak peyğəmbərinin (s) təsdiqi üçün açdı...
Və ya Yudeyi-Həmədani kimi aslan qadının ürəkləri lərzəyə salan fəryadlarını unutmaq olarmı? Döyüş meydanlarında kişilərlə çiyin-çiyinə fədakarlıqla vuruşan, düşmən üzərinə hücumlar çəkən o qadını kim unuda bilər? Və ya kafirlər əleyhinə cihadda çiynindən qan axa-axa vuruşan şir ürəkli Nəsibəni yaddan çıxarmaq olarmı?
Məgər Xədicənin özünü qurban verməsini, Asiyənin səbr və fədakarlığını, Bilqeysin müqavimətini, Zənirənin ağıl və kamalını, Linənin dözümünü, Səfiyyənin (peyğəmbərin (s) bibisi) mübarizəsini, Ümm Ətiyyənin mətanətini, Nəsibənin döyüşkənliyini, Rəfidənin xidmətlərini, Darimməyinin vəfalılığını və başqa bu layiqli xidmətlərini unutmaq olarmı? Buna görə də qadını inqilablar tarixində bir müəllim və tərbiyəçi, hərəkatların ruhlandırıcı, təkamülverici və yaradıcı bir qüvvəsi kimi dəyərləndirmək lazımdır. Beləliklə, açıq-aşkar aydındır ki, bu insan tərbiyələndirən yaradıcı aslan qadınlar qarşısında nə qədər borcludur. Tarixin bütün səhifələrinə diqqətlə nəzər salsaq, görərik ki, bu cür hərəkat və çıxışların hamısında böyük və fədakar qadınlar da mübarizə və qəhrəmanlıq meydanının məşəlçisi olmuşlar...
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6678
Bu gün: 0
