"Ali-İmran” surəsi (75-76)
75. وَمِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مَنْ إِن تَأْمَنْهُ بِقِنطَارٍ يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ وَمِنْهُم مَّنْ إِن تَأْمَنْهُ بِدِينَارٍ لاَّ يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ إِلاَّ مَا دُمْتَ عَلَيْهِ قَآئِمًا ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُواْ لَيْسَ عَلَيْنَا فِي الأُمِّيِّينَ سَبِيلٌ وَيَقُولُونَ عَلَى اللّهِ الْكَذِبَ وَهُمْ يَعْلَمُونَ
"Kitab əhli arasında elələri var ki, əgər onlara böyük sərvət tapşırsan, onu sənə necə varsa elə qaytararlar. Onlardan bəzisinə isə bir dinar əmanət versən, daim başı üzərində durub tələb etməsən, geri qaytarmazlar. Bunun səbəbi odur ki, deyərlər: "Ümmilərin (kitab əhli olmayanların) haqqında nə etsək, bizə günah yoxdur.” Halbuki onlar agah şəkildə Allaha yalan deyirlər.”
Rəvayətdə bildirilir ki, əmanət sahibi günahkar da olsa, onun əmanətini özünə qaytarın.(Təfsire-Məcməül-bəyan”, c. 2, səh. 778.)
1. Müxaliflərinizlə münasibətdə insaflı olun. Hamını xain saymayın.
2. İnsanları dəyərləndirmə ölçüsü onların əmanətdarlığıdır.
3. Əxlaqi dəyərlərin əhəmiyyəti var. Əmanətə vəfa göstərmək hamının nəzərində yaxşı, əmanətə xəyanət isə hamının nəzərində pisdir. Hətta yəhudiyə məxsus əmanətin də qaytarılması bir dəyərdir.
4. Haqqı geri almaq üçün qiyam və müqavimət zəruridir.
5. İstismar, irqçilik qadağandır.
6. Yəhudi və məsihilər özlərini alim, müsəlmanları isə savadsız, ümmi sayırdılar.
7. Günahdan qabaq günaha diqqət gəlir. Yəhudilər xalqın malını haqsız yerə yeyirdilər və deyirdilər: «Allah bu işimizdən razıdır.»
76. بَلَى مَنْ أَوْفَى بِعَهْدِهِ وَاتَّقَى فَإِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ
"Bəli, hər kəs öz əhdinə vəfa etsə və təqvalı olsa, şübhəsiz, Allah təqvalıları sevir.”
Aşağıdakı hallarda əhdə vəfa etmək lazımdır:
a) Allahın fitrət və ya peyğəmbərlər vasitəsi ilə insanlarla bağladığı əhd.(Bax: "Yasin”,, 60. )
b) İnsanın Allahla bağladığı əhd.(Bax: "Tövbə”, 75. )
v) İnsanın xalqla bağladığı əhd.(Bax: "Bəqərə”, 177. )
q) Rəhbərin ümmət və ümmətin rəhbərlə əhdi.(Bax: "Ənfal”, 56. )
1. Yanlış düşüncələr qarşısında mövqe tutun. Adətən, öncəki məntiq və təfəkkür rədd olunduğu halda "bəla” sözü işlədilir.
2. Təqva insanı Allaha münasibətdə yalandan və xalqın haqqına təcavüzdən qoruyur.
3. Əsas məsələ şüar yox, əməl və təqvadır.
4. Əhdə vəfa təqva nişanələrindəndir.
5. Kitab əhli olmaq yox, əhdə vəfa etmək və təqvalı olmaq məhbubiyyət ölçüsüdür.
Kitabın adı: Nur təfsiri (ikinci cild)
Müəllif: Möhsin Qəraəti