İyirmi birinci gecəyə aid olan xüsusi əməllər
İyirmi birinci gecə:
Bu gecənin fəziləti on doqquzuncu gecənin fəzilətindən daha çoxdur və Qədr gecələrinin müştərək olan əməllərini bu gecədə bir qədər artıq diqqətlə yerinə yetirmək lazımdır. Rəvayətlərdə bu və iyirmi üçüncü gecədə qüsl almaq və əhya saxlamaq, ibadət etməyə çalışmaq barədə təkid edilmiş və qeyd olunmuşdur ki, Qədr gecəsi bu iki gecədən birindədir.
Bir neçə rəvayətdə də məsum imamlardan Qədr gecəsinin bu iki gecədən hansı birində olduğunu bildirməsi barədə soruşulduqda, onların bildirməmələri, əksinə (ما اَیْسَرَ لَیْلَتَیْنِ فیما تَطْلُبُ) "İstədiyinizi əldə etməyiniz üçün bu iki gecədə əhya saxlamağınız o qədər də çətin bir iş deyil!" – deyə cavab verməsi qeyd edilmişdir.
Maraqlı burasındadır ki, Mərhum Şeyx Səduq "Əmali" kitabında belə yazır:
مِنْ دینِ الامامِیَّهِ ... مَنْ اَحْیى هاتَیْنِ اللَّیْلَتَیْنِ بِمُذاکَرَهِ الْعِلْمِ فَهُوَ اَفْضَلُ
"İmamiyyə (şiə) təriqətinin göstərişlərindəndir :... kim bu iki gecədə elmi məsələlərlə məşğul olsa, (onun əməli) hər bir ibadətdən üstündür." ("Əmali", səh. 649, Şeyx Səduq.)
İyirmi birinci gecənin əməlləri:
Bu gecənin əməlləri iki qismdir: Birinci qismi Ramazan ayının son on gününə aid dualardır ki, "Camei-novin”in, 796-cı səhifəsində qeyd edilib. İkinci qismi isə iyirmi birinci gecəyə məxsus olan əməllərdir:
1. "Misbahul-mutəhəccid" və "Üsuli-Kafi"də qeyd edilən və iyirmi birinci gecədə oxunan duadır :
یا مُولِجَ اللَّیْلِ فِى النَّهارِ، وَمُولِجَ النَّهارِ فِى اللَّیْلِ، وَمُخْرِجَ الْحَىِّ مِنَ الْمَیِّتِ، وَمُخْرِجَ الْمَیِّتِ مِنَ الْحَىِّ، یا رازِقَ مَنْ یَشآءُ بِغَیْرِ حِساب، یا اَللهُ یا رَحْمـنُ، یا اَللهُ یا رَحیمُ، یا اَللهُ یا اَللهُ یا اَللهُ، لَکَ الاْسْمآءُ الْحُسْنى، وَالاْمْثالُ الْعُلْیا، وَالْکِبْرِیآءُ وَالاْلاءُ، اَسْیَلُکَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، وَ اَنْ تَجْعَلَ اسْمى فى هذِهِ اللَّیْلَهِ فِى السُّعَدآءِ، وَ رُوحى مَعَ محمّد الشُّهَدآءِ، وَاِحْسانى فى عِلِّیّینَ، وَاِسآیَتى مَغْفُورَهً، وَاَنْ تَهَبَ لى یَقیناً تُباشِرُ بِهِ قَلْبى، وَاِیماناً یُذْهِبُ الشَّکَّ عَنّى، وَتُرْضِیَنى بِما قَسَمْتَ لى، وَآتِنا فِى الدُّنْیا حَسَنَهً، وَ فِى الاْخِرَهِ حَسَنَهً، وَ قِنا عَذابَ النّارِ الْحَریقِ، وَارْزُقْنى فیها ذِکْرَکَ وَ شُکْرَکَ، وَ الرَّغْبَهَ اِلَیْکَ وَ الاْنابَهَ، وَ التَّوْفیقَ لِما وَفَّقْتَ لَهُ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّد عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمُ السَّلامُ
"Ey gecəni gündüzə və gündüzü gecəyə (daxil edən) çevirən və ölüdən diri, diridən ölü çıxaran, ey istədiyinə hesabsız (minnətsiz) ruzi verən, ey Allah, ey mehriban, ey Allah, ey rəhimli, ey Allah, ey Allah, ey Allah, gözəl adlar, üstün misallar, əzəmət və nemətlər yalnız sənə məxsusdur. Səndən Məhəmməd və Ali-Məhəmmədə salam göndərməyini və bu gecədə adımı səadətə çatanların sırasında, ruhumu Məhəmməd və şəhidlərlə birgə etməyini, ehsan və yaxşılığımı Cənnətin ən ali zirvəsində yerləşdirməyini, günahlarımı bağışlamağını, mənə qəlbimi müjdələyəcək yəqin və şəkk və tərəddüdümü məndən kənarlaşdıracaq iman və mənim üçün böldüyün (təqdir etdiyin) şeylərə razı olmağı bəxş etməyini, dünya və axirətdə mənə həsənə (savab və mükafatlar) verməyini, məni yandırıcı odun əzabından amanda saxlamağını, bu gecədə Səni yad etmək və Sənə şükr etməyi, Sənə rəğbətli olmağı, Məhəmməd və Ali-Məhəmmədi (ona və Əhli-beytinə salam olsun) müfəvvəq etdiyin şeyələrə nail olmağı nəsib etməyini istəyirəm.”
2. Mərhum Şeyx Kəfəmi Seyyid ibn Baqidən iyirmi birinci gecədə bu duanın oxunmasını nəql etmişdir:
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، وَاقْسِمْ لى حِلْماً یَسُدُّ عَنّى بابَ الْجَهْلِ، وَهُدىً تَمُنُّ بِهِ عَلَىَّ مِنْ کُلِّ ضَلالَه، وَغِنىً تَسُدُّ بِهِ عَنّى بابَ کُلِّ فَقْر، وَقُوَّهً تَرُدُّ بِها عَنّى کُلَّ ضَعْف، وَعِزّاً تُکْرِمُنى بِهِ عَنْ کُلِّ ذِلَّه، وَرِفْعَهً تَرْفَعُنى بِها عَنْ کُلِّ ضَعَه، وَاَمْناً تَرُدُّ بِهِ عَنّى کُلَّ خَوْف، وَعافِیَهً تَسْتُرُنى بِها مِنْ کُلِّ بَلاء، وَعِلْماً تَفْتَحُ لى بِهِ کُلَّ یَقین، وَیَقیناً تُذْهِبُ بِهِ عَنّى کُلَّ شَکٍّ، وَدُعآءً تَبْسُطُ لى بِهِ الاْجابَهَ فى هذِهِ اللَّیْلَهِ، وَفى هذِهِ السّاعَهِ السّاعَهِ السّاعَهِ یا کَریمُ، وَ خَوْفاً تَنْشُرُ لى بِهِ کُلَّ رَحْمَه، وَعِصْمَهً تَحُولُ بِها بَیْنى وَ بَیْنَ الذُّنُوبِ، حَتّى اُفْلِحَ بِها بَیْنَ الْمَعْصُومینَ عِنْدَکَ، بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.
"İlahi, Məhəmməd və Ali-Məhəmmədə salam göndər və mənə üzümə cəhalət qapısını bağlayan helm, boynuma minnət qoyaraq cəhalətdən kənarlaşdıran hidayət, bütün fəqirlik qapılarını bağlayacaq ehtiyacsızlıq, bütün zəiflikləri məndən uzaqlaşdıracaq qüvvə, hər bir zillət və xarlıqdan üstün edəcək izzət, bütün alçaqlıqdan məni ucaldacaq ucalıq, məndən bütün qorxuları kənarlaşdıracaq əmin-amanlıq, bütün bəlalardan məni qoruyacaq sağlamlıq, bütün yəqinlərə (əmin olmağa) vəsilə olacaq və onun sayəsində şəkk və tərəddüddən məni çəkindirəcək elm, bu gecə və bu saatda qəbul edəcəyin əhatəli dua nəsib et, ey Kərim olan, rəhmətinə xatir rəhmətini mənim üçün genişləndirəcək qorxu, mənimlə günahlar arasında maneə yaradacaq ismət (paklıq) bəxş et ki, Sənin dərgahında ismətli olanlar kimi nicat tapım, ey rəhm edənlərin ən rəhimlisi!” ("Misbah", səh. 584, Kəfəmi.)
3. Şeyx Müfidin buyurduqlarına əsasən, bu gecədə çoxlu salavat, Ali-Məhəmmədin (ə) haqqını qəsb edən qəsbkarlar, zalımlar və Əmirəl mömininin (ə) qatilinə çoxlu lənət göndərmək, özü, ata-ana və digər möminlər üçün dua etmək.
4. İmam Zamanın (ə.c) mübarək vücudu və o həzrətin zühuru barədə dua etmək də bu gecənin digər əməllərindən biridir. Seyyid ibn Tavusun Həmmad ibn Osmandan nəql etdiyi bir rəvayətdə belə oxuyuruq: "Mübarək Ramazan ayının iyirmi birinci gecəsində imam Sadiqin (ə) yanına getdim. İmam məndən soruşdu ki, qüsl etmisənmi? Mən "Bəli!" deyə, cavab verdim. İmam (ə) həsir gətirmələrini söylədi və məni də yanına çağırdı. Sonra namaz qılmağa başladı. Mən də o həzrətin yanında namaza başladım. Namazı qurtardıqdan sonra, o həzrət dua elədi və mən də amin dedim. Bu məsələ sübh açılana qədər davam elədi. İmam (ə) azan və iqamə deyərək bəzi xidmətçilərini də çağırdı və sübh namazını o həzrətə iqtida etməklə namazı qıldıq. İmam Sadiq (ə) namazdan sonra təsbih etdi və zikrlər dedi, Peyğəmbərə (s) salavat göndərdi və möminlər üçün dua etdi. Sonra səcdəyə gedərək bir neçə saat səcdədə qaldı. Həmin müddətdə o həzrətin nəfəs səsindən başqa bir şey eşitmirdik. Sonra dua eləməyə başladı, o cümlədən, belə dedi:
وَ اسْالُکَ بِجَمیعِ ما سَاَلْتُکَ وَ ما لَمْ اَسْاَلْکَ مِنْ عَظیمِ جَلالِکَ، ما لَوْ عَلِمْتُهُ لَسَاَلْتُکَ بِهِ، اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّد وَ اَهْلِ بَیْتِهِ، وَ اَنْ تَاْذَنَ لِفَرَجِ مَنْ بِفَرَجِهِ فَرَجُ اَوْلِیایِکَ وَ اَصْفِیایِکَ مِنْ خَلْقِکَ، وَ بِهِ تُبیدُ الظّالِمینَ وَتُهْلِکُهُمْ، عَجِّلْ ذلِکَ یا رَبَّ الْعالَمینَ.
"Səndən əzəmətli cəlalından onun vasitəsi ilə Səni səslədiyim və səsləmədiyim (əgər bilsəydim, o şeylər vasitəsilə səni səsləyərdim) şeylərin sayəsində Səndən Məhəmməd və onun Əhli-beytinə salam göndərməyini, zühuru ilə Sənin övliya və dostlarının və məxluqatından seçilmişlərin işində asanlıq zahir olacağı və onun sayəsində zalımları məhv və həlak edəcəyin kəsin zühuruna icazə verməyini və onu (zühuru) tezləşdirməyini istəyirəm, ey aləmlərin Rəbbi!”
İmam başını səcdədən qaldırdıqdan sonra, o həzrətə dedim: "Canım sizə fəda olsun! Siz zühuru ilə Allah dostları və övliyalarının işində asanlıq yaranacaq kəsin zühuru barəsində dua etdiniz, bəyəm, həmin şəxs siz deyilsinizmi?" "
İmam buyurdu ki, xeyr, o, Ali-Məhəmmədin (ə) Qaimidir. Sonra imam Sadiq (ə) zühurun nişanələrini bəyan edərək sözlərinə belə əlavə etdi:
وَ تَوَقَّعْ اَمْرَ صَاحِبِکَ لَیْلَکَ وَ نَهارَکَ، فاِنَّ اللهَ کُلُّ یَوْم هُوَ فی شَان، لا یَشْغَلُهُ شانٌ عَنْ شَان
"Gecə və gündüz onun zühurunun intizarında ol. Həqiqətən, Allahın hər gün üçün müəyyən işləri vardır və hansısa bir işi görmək, onu digər bir işdən yayındırmaz." ( "İqbal", səh. 200.)
Mühüm bir mətləb:
İyirmi birinci gecədən Ramazan ayının son ongünlüyü başlayır və o, həddən artıq dəyərli hesab edilir. Bu ongünlüyün hər günündə qüsl almaq müstəhəbdir və rəvayətdə Peyğəmbərin (s) Ramazan ayının son ongünlüyündə hər gün qüsl aldığı nəql edilmişdir.
Eyni zamanda, "Came” məscidlərdə etikaf etmək müstəhəbdir və onun çoxlu fəziləti vardır. Allah Rəsulundan (s) nəql edilən bir rəvayətdə Ramazan ayının son ongünlüyündəki etikafın iki həcc və iki ümrəyə bərabər olması nəql edilmişdir.
Allahın Rəsulu (s) Ramazan ayının son ongünlüyündə məsciddə etikaf edirdi. Bəzilərinin Qədr gecələrinin bitməsi ilə Ramazan ayının sona çatmasını güman etməsinin əksinə olaraq, o həzrət gecələri sevinc və şadlıqla oyaq qalaraq ibadətələ məşğul olurdu (və müsəlmanların əksəriyyəti bu məsələdə o həzrətə iqtida edirdi).
Qeyd edək ki, qedr gecələrinin üçündə də edilən əməllər vardır. Bundan başqa iyirmi birinci gecədə edilən əməlləri oxumaq istəyirsinizsə "Qədr gecələrinin müştərək əməlləri və On doqquzuncu gecənin əməllər" Adlı xəbəri oxuya bilərsiz. Allah bütün ibadətləri qəbul etsin. Amin.
Mənbə: Ayətullah əl-uzma Məkarim Şirazinin dəftərxanasının rəsmi internet saytı
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6734
Bu gün: 2
