Göz, iki qisimdən təşkil olunub. Birinci, cüzi hissələr, ikinci, göz yumrusu. Cüzi hissələr bunlardır:
Hədəqə, kiprik, gözün üst qapağı, qaş, göz yumrusunu hərlədən əzələlər.
1. Gözün hədəqəsi: Çoxlu xırda sümüklər birləşib, gözün lətif və sirli kürəsi üçün möhkəm bir sandıqça əmələ gətiriblər. Göz onun içərisində məhfuzdur. Belə bir həssas mövcuddan ötrü möhkəm qutu lazımdır. Adı çəkilən sümüklər, yuxarı qisimdən alının sümüyünə, aşağıdan, yanaq sümüyünə, xaricdən gicgah sümüyünə, daxildən isə burun sümüyünə yaxın yerə birləşmişdir.
Gözün kürəsinin və başqa lətif əzalarının bu sandıqçada kamil qərar tutub, rahat məhfuz olunmasından ötrü sandıqçanın içi axıcı qabiliyyəti olan piyli maddə ilə dolmuşdur. Gözün hədəqəsi, pərdə vasitəsilə iki qismə bölünür. Qabaq hissə, gözün kürəsinin yeri, arxa qismətdə isə təsvirləri zehnə çatdıran görmə-əsəb sistemləri ilə doludur. Həmçinin, hiss əsəb sistemləri, göz kürəsini hərlədən, gözə qan çatdıran qan damarları da bu qismətdə yerləşir.
2. Pərdə. Gözün önündə iki zərif və möhkəm pərdə asılmışdır. Bu pərdələr, gözün lətif səhifəsini soyuq və istidən və s. şeylərdən qoruyur. Yuxu və təhlükə zamanı tamamilə bir-biri ilə birləşir. Bununla da, gözə qarşı ehtimal olunan hər hansı bir təhlükə aradan gedir. Həmçinin, nurun gözə gəlməsini də orta səviyyədə saxlayır.
Adi halda, göz pərdələri hər dəqiqədə, bir neçə dəfə bir-birinə birləşməklə, gözün yuxarı qismətində olan vəzilərdən göz yaşını vücuda gətirir. Bu suyu, göz səhifəsinə axıdaraq onu yuyub həmişə təzə və yaşlı saxlamaqla gözün fəaliyyətini asanlaşdırır. Göz yaşının gəlməsi, gözə iki cəhətdən lazımlı və faydalıdır. Birinci: Gözün səhifəsini yuyub, hava və toz-torpağın ora daxil olub göz səhifəsinin çirklənməsinin qarşısını alır.
Digəri budur ki, bu mayenin zidd-üfunət xasiyyəti olduğuna görə göz kürəsinin sağlam qalmasında böyük rolu vardır.
3. Kipriklər. Göz örtüklərinin ucunda, münəzzəm şəkildə düzülmüş toz-torpağın gözə girməsinə mane olur. Şiddətli nur müqabilində müqavimət göstərir və onun şiddətindən azaldır. Göz qapaqlarının yanında vəzilər var ki, göz qapaqlarını və kiprikləri yaxşı şəkildə saxlamaqdan ötrü maye ixrac edirlər. Bununla da, gözün suyu adi halda öz-özünə gözə tökülmür, həmçinin, göz qapaqlarının bir-birinə birləşdiyi vaxt insana əziyyət etməməsinə də təsiri var.
4. Gözü hərəkətə gətirən əzələlər. Gözün əşyalardan asan və sürətlə şəkil götürməsinə görə və göz kürəsi çoxlu hərəkətləri ilə bu həyati vəzifəni yerinə yetirməkdən ötrü altı əzələ onun ətrafını tutmuşdur. Bununla da gözün müxtəlif cəhətlərə, yəni yuxarıya, aşağıya, sağa və sola, daxilə və xaricə hərəkətləri təmin olunur.
5. Qaş. Gözlərin yuxarı pərdəsinin yuxarısında, münəzzəm şəkildə tüklər dəstəsi bitmiş, gözəllik əlamətindən əlavə, tərin gözün içinə düşməsinin də qarşısını alır. Həmçinin, nurun, xüsusilə yuxarı tərəfdən gözə düşən nurun şiddətini azaldıb orta səviyyədə olmasına çox böyük təsir edir.
Kitabın adı: İslamda hüquq nəzəriyyəsi
Müəllif: Qudrətullah Məşayixi
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6704
Bu gün: 0
