349. Söz
1598. Söz.
5575. Allahın Peyğəmbəri (s): «Bə‘zən insan Allaha xoş gələn sözlər danışır və həmin sözün çatdığı yerə çatacağını da güman etmir. Allah həmin sözün səbəbinə öz razılığını qiyamət gününə qədər ona yazar. Bə‘zən insan Allahın qəzəbinə səbəb olan söz danışır və həmin sözün çatdığı yerə çatacağını da güman etmir. Allah bu sözün səbəbinə öz qəzəbini, onunla görüşəcəyi günə qədər onunçun yazır.»
5576. İmam Əli (ə): «Nə qədər söz var ki, yürüşdən daha kəsərlidir.»
5577. İmam Əli (ə): «Qadının surəti onun sifətində, kişinin surəti onun sözlərindədir.»
5578. İmam Əli (ə): «Oxdan daha iti olan söz ,nə qədər də çoxdur.»
5579. «Tuhəful Uqul»: İmam Əlidən (ə) soruşdular: «Allahın yaratdığı ən gözəl şey nədir?» Buyurdu: «Söz.» Ərz olundu: «Bəs, Allahın yaratdığı ən pis şey nədir?.» Buyurdu: «Söz.» Sonra isə buyurdu: «Üzağlığı gətirən də, üzü qara edən də sözdür.»
1599. Nalayiq sözlərdən çəkinmək.
5580. İmam Əli (ə): «Məbada, dilinə nalayiq sözlər gətirəsən! Çünki alçaq insanları sənin ətrafına yığar, dəyərli insanları səndən hürküdər.»
5581. İmam Əli (ə): «Məbada, nalayiq söz dilinə gətirmə ki, bu ürəkləri kinli edər.»
5582. İmam Əli (ə): «Kimin danışığı pis olarsa, çox danlanar.»
5583. İmam Əli (ə): «Alçaq insanların yolu nalayiq danışmaqdır.»
1600. Əbəs yerə danışmaqdan uzaqlaşmağa həvəsləndirmək.
5584. Allahın Peyğəmbəri (s): «Kişinin dərrakəsinin nişanəsi nadir halda boş söz danışmasıdır.»
5585. Allahın Peyğəmbəri (s): «İnsanlardan ən çox günah sahibi, çox vaxt boş söz danışanlarıdır.»
5586. Allahın Peyğəmbəri (s): «İnsan (bə‘zən) cənnətə elə yaxın olur ki, ondan bir nizə aralıda olur. Sonra elə bir söz danışır ki, cənnətdən Səna qədər uzaqlaşır.»
5587. İmam Əli (ə) (Çox danışan bir kişinin yanından keçəndə): «Bil ki, əməllərini yazan iki mələyə imla deyib Rəbbinə tərəf göndərirsən. Belə isə, elə sözlər de ki, səninçün xeyirli olsun və ağzını boş sözlərə yum.»
5588. İmam Əli (ə): «Nə dünyasına xeyri olan, nə də axirətində onunçün əcr yazılan sözlər danışan insandan heyrətə gəlirəm.»
5589. İmam Əli (ə): «Məbada, naqqallıq edəsən. Çünki kim çox danışan olsa, günahları çox olar.»
5590. İmam Hüseyn (ə) (İbn Abbasa xitabən):–«Heç vaxt boş söz danışma. Çünki sənin üçün günahından qorxuram. Sözünün təsiri olacağını görmədiyin halda heç vaxt xeyirli söz də danışma.»
5591. İmam Sadiq (ə): «Bilikli insan çox danışmaz.»
1601. Çox danışmağın pislənilməsi.
5592. İmam Əli (ə): «Çox danışmaqdan çəkin ki, o sənin gizlin eyblərini aşkara çıxarar və düşmənlərinin sakitləşmiş kinlərini sənə qarşı qızışdırar.»
5593. İmam Əli (ə): «Xoş o kimsənin halına ki, …malını çox bağışladı və dilini çox danışmaqdan gözlədi.»
1602. Çox danışmağın qadağan olunması.
5594. Xızır (ə) (Musaya (ə) tövsiyələrindən):–«Heç vaxt boş və çoxdanışan olma! Çünki çox danışmaq bilikləri ləkələyər və quşbeyinlərin pisliklərini aşkar edər.»
5595. Allahın Peyğəmbəri (s): «Allahı xatırlamaqdan qeyri halda çox söz danışma. Çünki Allahı xatırlamaqdan qeyri çox danışmaq ürəyin bərkiməsinə səbəb olur. Allahdan ən uzaq insan isə ürəyi bərk insanlardır.»
5596. İmam Əli (ə): «Məbada, çox danışasan. Çünki büdrəyişləri artırar və əziyyət gətirər.»
5597. İmam Əli (ə): «Ağıl kamilləşəndə söz danışmaq azalar.»
5598. İmam Əli (ə): «Nə qədər ki, sözü dilinə gətirməmisən sənin əsirindir. Elə ki, dilinə gətirdin, sən sözün əsiri olursan. Qızıl-gümüşünü xəzinədə saxladığın kimi, dilini də (ağzının xəzinəsində) saxla. Çünki nə qədər söz var ki, neməti əldən çıxarmış və qəzəb, cəza gətirmişdir.»
5599. İmam Əli (ə): «Söz danışdınsa, həmin söz sənin sahibindir. Sözü saxlasan, o sənin ixtiyarında olar.»
5600. İmam Əli (ə): «Kimsə öz sözlərinin əməlləri sırasında olduğunu (və sorğu-sualı olacağını) bilsə, onun sözləri faydalı olan saya qədər azalar.»
5601. İmam Əli (ə): «Bilmədiyini danışma. Hətta tam bilmədiyini də demə. Çünki Allah sənin bütün bədən üzvlərin üçün vacib əməllər müəyyən etmişdir və qiyamət günü onların vasitəsilə sənin əleyhinə sübutlar gətirəcəkdir.»
5602. İmam Əli (ə): «Söz də dərman kimidir. Azı xeyirli olar, çoxu isə öldürər.»
5603. İmam Əli (ə): «Söz iki murdar xislətin arasındadır: çox danışmaq və az danışmaq. Çünki çox danışmaq boş danışmaqla nəticələnir, az danışmaq isə nitq söyləməkdə acizliyin göstəricisidir.»
5604. İmam Baqir (ə): «Mən insanın dilinin biliyindən çox olmasını xoşlamıram. Necə ki, onun biliyinin ağlından çox olmasını da istəmirəm.»
5605. İmam Hadi (ə): «Nadan, öz dilinin əsiridir.»
1603. Sözün və sükutun fəziləti.
5606. İmam Səccad (ə) («Danışmaq üstündür, yoxsa susmaq» haqda suala cavabından): «Bunlardan hər ikisinin afəti var. Hər ikisi eyblərdən uzaq olsa, onda söz danışmaq sakit qalmaqdan üstün olar.» Ərz edildi: «Neçə, yabnə Rəsulallah!» Buyurdu: «Çünki Allah öz peyğəmbər və vəsilərini sükutla deyil, əksinə söz və danışıqla göndərmişdir. Nə cənnət kimsəyə sükuta görə layiq olub, nə də vilayət və Allahla dostluq kimsəyə vacib olub. Nə də kimsə sükutla oddan uzaqlaşıb. Bütün bunların hamısı sözlə əldə olunub.»
5607. İmam Sadiq (ə): «Söz cana rahatlıq verən, sükut isə ağıla aramlıq gətirəndir.»
1604. Süsmağın danışmaqdan üstünlüyü.
5608. Loğman (ə) (Övladına xitabən): «Oğlum! Danışmağı gümüş sansan, susmağı qızıl bil.»
5609. Allahın Peyğəmbəri (s): «Bilikli insanın öz elmini bəyan etmədən sakit oturması yaraşan deyil. Nadana da nadanlığına görə sakit qalmaq yaraşmaz. Allah-taala buyurmuşdur: Əgər bilmirsinizsə, bilənlərdən soruşun.»
5610. Allahın Peyğəmbəri (s): «Susmaq (əməlləri yazan mələklərə) imla deməkdən, yaxşıları imla demək isə susmaqdan daha yaxşıdır.»
5611. İmam Əli (ə): «Dili hikmətə bağlamaqda bir xeyir yoxdur. Necə ki, nadancasına söz danışmaqda da bir xeyir yoxdur.»
5612. İmam Əli (ə): «Düşünməyə bir şey olmayan hər bir sükut qəflətdir.»
5613. İmam Əli (ə): «Sənə vüqar bəxş edən sükut, sənə ar paltarı geydirəcək danışmaqdan yaxşıdır.»
5614. İmam Sadiq (ə): «Mömin bəndə, sakit oluncaya qədər xeyir əməl sahibi kimi qəbul olunur. Ancaq söz danışmağa başlayanda, ya xeyir əməl, ya da pis əməl sahibi kimi müəyyənləşir.»
1605. Ən yaxşı söz.
5615. Allahın Peyğəmbəri (s): «Ən yaxşı söz Allahın sözüdür.»
5616. İmam Əli (ə): «Ən yaxşı söz odur ki, qulaqlar onu eşitməkdən inciyib bezməsin, qavranışı isə düşüncələri əziyyətə salmasın.»
5617. İmam Əli (ə): «Ən yaxşı söz odur ki, gözəl yığcamlıqla (gözəl yazılış və tərkiblə) bəzədilmiş olsun, hamı onu başa düşsün.»
5618. İmam Əli (ə): «Ən yaxşı söz odur ki, nə (uzun olsun) əziyyət gətirsin, nə də az olsun (şübhələri artırsın).»
1606. Gözəl danışığın dəyəri və üstünlüyü.
Qur‘an:
«Camaatla yaxşı (dillə) danışın.»
«Və bəndələrinə de ki, daha yaxşı olanları söyləsinlər. Həqiqətən, şeytan onların arasını vurar. Doğrusu, şeytan insanın açıq-aşkar düşmənidir.»
Hədis:
5619. Allahın Peyğəmbəri (s) («Ən üstün iş hansıdır?» deyə soruşan kişiyə cavabından): «Xörək vermək və gözəl danışıq.»
5620. İmam Səccad (ə): «Gözəl danışıq var-dövləti artırar, ruzini çoxaldar, əcəlini gecikdirər, insanı ailəsinin yanında sevimli edər və (həmin şəxsi) cənnətə aparar.»
5621. İmam Baqir (ə) («Camaatla yaxşı (dillə) danışın» ayəsi haqda):– «Sizin barənizdə deyilməsni istədiyiniz ən yaxşı sözləri camaata deyin.»
5622. İmam Baqir (ə): «Ey şiə dəstəsi! Bizim zirvəmiz olun, eyb və rüsvayçılığımıza səbəb olmayın. Camaatla yaxşı danışın və dilinizi saxlayın. Onları çox danışmaqdan, çirkin sözlərdən saxlayın.»
Kitabın adı: Mizanul – (xülasəsi) 2-ci cild
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6704
Bu gün: 0
