Sual 11: Müctəhidin neçə qisim nəzəri (göstərişi) ola bilər?
Cavab: Müctəhidin dörd qisim nəzəri ola bilər:
1. Hökm–Müctəhidin müəyyən bir işin vacib və haram olduğunu bildirməsi. Məsələn, hökm verilir ki, sabah şəvval ayının başlanğıcı, "fitr” bayramı günüdür.
2. Fitva–Müctəhidin öz nəzərini ümumi şəkildə bəyan etməsi. Məsələn, fitva verilir ki, öhdəsində vacib (qəza) oruc olan şəxsin müstəhəb orucu batildir.
3. Vacib ehtiyat–əvvəlində və ya arxasınca fitva verilməmiş nəzər. Məsələn, müctəhid «təsbihati-ərbəə»nin üç dəfə deyilməsini vacib ehtiyat sayır. Müqəllid bu göstərişə əməl etməlidir.
4. Müstəhəb ehtiyat–əvvəlində və ya arxasınca fitva verilmiş nəzər. Məsələn, müctəhid fitva verir ki, murdarlanmış qab kürr suda yuyulsa pak olar. Amma sonra həmin qabın üç dəfə yuyulmasını müstəhəb ehtiyat sayır.
Sual 12: Su neçə qisim olur?
Cavab: Su iki qisim olur: müzaf su və mütləq su. Qarpız suyu, gülab kimi qatışıq sulara müzaf su deyilir.
Mütləq su isə beş növdür: 1. Kürr su (eni, uzunu və hündürlüyü üç qarış yarım həcmində su, təxminən 386 kq); 2. Yağış suyu; 3. Quyu suyu; 4. Qəlil su (kürr sudan az su); 5. Axar su.
Sual 13: Müzaf suyun hansı xüsusiyyətləri var?
Cavab: Müzaf su murdarı pak etmir, bu su ilə alınan dəstəmaz və verilən qüsl batildir. Müzaf suya bir zərrə murdar düşsə, su murdar olar.
Sual 14: Kürr su murdarlana bilərmi?
Cavab: Əgər kürr suya sidik və ya qan kimi murdar şeylər toxunsa iyi, rəngi, dadı dəyişmədiyi təqdirdə, bu su pakdır.
Sual 15: Əgər insan suyun kürr, yoxsa qəlil olduğuna əmin ola bilməsə, onun vəzifəsi nədir?
Cavab: Əvvəlcə kürr həddində olmuş suyun hazırda kürr olub-olmadığı şübhə doğursa, onu kürr hesab etmək lazımdır. Əvvəlcə kürr olmamış suyun hazırda kürr olub-olmadığı şübhə doğursa, onu kürr hesab etmək olmaz. Su o zaman kürr hesab oluna bilər ki, ya insan özü buna əmin olsun, ya da suyun kürr olduğunu iki ədalətli şəxs təsdiq etsin.
Sual 16: Az suyun hansı xüsusiyyətləri var?
Cavab: Az su (qəlil) murdar şeyə toxunduqda murdar olur və ya murdar şey az suya toxunduqda onu murdarlayır.
Sual 17: Hansı hallarda nəcis (ğait) xaric olan üzv yalnız su ilə pak olur?
Cavab: Üç halda nəcisin məxrəcini su ilə yumaq vacibdir:
1. Nəcislə birlikdə digər murdar şey (məs. qan) gəldikdə;
2. Xaricdən nəcisin məxrəcinə başqa murdar şey (məs. sidik) əlavə olduqda;
3. Nəcisin məxrəci adi həddən çox bulaşdıqda.
Sual 18: İdrardan (sidik) sonra tənasül üzvü necə pak edilir?
Cavab: Tənasül üzvü yalnız su ilə pak olur. Sidik təmizləndikdən sonra məxrəci bir dəfə yumaq kifayətdir. Amma məsanədən qeyri-təbii idrar edənlər və qadınlar vacib ehtiyata əsasən, iki dəfə yumalıdırlar.
Sual 19: Nəcisin məxrəci necə pak edilir?
Cavab: Nəcisin məxrəcini üç yolla pak etmək olar: 1. Su ilə; su ilə yuduqda nəcis zərrələri qalmamalıdır, amma rəng və iy qalsa, eybi yoxdur. Birinci dəfə yuduqda nəcis zərrələri qalmazsa, ikinci dəfə yumaq lazım deyil.
2. Daş və kərpic kimi şeylərlə; daş və kərpic kimi şeylərlə məxrəcin tam təmizlənməsi şübhə yaratsa da (məhəlle-təəmmül), bu halda namaz qılmaq olar. Bu sayaq təmizlənmiş üzvə bir şey toxunsa murdarlanmaz.
3. Parça ilə; parça vasitəsi ilə nəcis bir dəfə təmizlənsə, kifayətdir.
Amma sümük, peyin, eləcə də, üzərində Allahın adı yazılmış (ehtiramı vacib olan) şeylərlə məxrəc təmizlənərsə, onun pak olması şübhəlidir (məhəlle-təəmmül) və vacib ehtiyata əsasən bu halda namaz qılmaq olmaz.
Sual 20: İstibra nədir?
Cavab: İstibra (sidik kanalında qalan sidiyin təmizlənməsi) müstəhəb bir əməldir. Kişilər idrardan sonra (ğaitin məxrəci murdar olarsa, əvvəlcə onu paklamaq şərtilə) əvvəl üç dəfə sol əlin orta barmağını ğaitin məxrəcindən alətin kökünədək, sonra üç dəfə də baş barmağı alətin üstünə, işarə barmağı isə alətin altına qoyub, xətnə (sünnət) yerinədək çəkir. Daha sonra üzvün başını üç dəfə sıxıb yuyur.
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6704
Bu gün: 0
