Quran baxımından Qədr gecəsinin fəziləti Qədr gecəsi fəzilətli, başqa gecələrdən üstün və böyük əhəmiyyətə malik olan bir gecədir. Allah-təala bu haqda Qurani-Kərimdə buyurur:
"Ya Peyğəmbər! Sən nə bilirsən ki, nədir Qədr gecəsi. Qədr gecəsi min aydan daha xeyirlidir (bərəkətlidir, fəzilətlidir). Əgər bir şəxs Qədr gecəsi ibadətlə məşğul olarsa, onun bu gecədəki ibadəti 1000 ay (təqribən 84 il) ibadətdən üstün və fəzilətli olar. Islami rəvayətlərdə Qədr gecəsinin fəziləti haqqında çoxlu hədislər nəql olunmuşdur. Onlardan bir neçəsini oxucuların nəzərinə çatdırmağı faydalı hesab edirəm. Burada qeyd etmək lazımdır ki, Islam peyğəmbərindən əvvəlki peyğəmbərlərin dövründə onlar üçün Qədr gecəsi təyin olunmamışdır. Islam peyğəmbərinin dövründə Allah-təala onun ümməti üçün bu mübarək gecəni təyin etdi. Bir gün həzrət Peyğəmbər (s) öz səhabələrinə Israil tayfasının uzun ömürlü olmasından və onların 80 illik və daha artıq ibadətlərindən söhbət açdıqda onlar qibtə edərək dedilər: "Ilahi! Nə olaydı, bizə də uzun ömr əta edəydin və biz də bütün ömrümüzü sənə ibadət etməyə sərf edərdik.” Belə düşünərək səhabələr Bəni-Israil tayfasına qibtə edirdilər. Allah-təala həzrət Peyğəmbərə(s) bu ayəni nazil etdi:
"Qədr gecəsi min aydan daha xeyirlidir (bərəkətlidir, fəzilətlidir).”1 Yə‟ni böyük Allah öz peyğəmbərinə demək istəyir ki, ey mənim peyğəmbərim, Mən sənin ümmətinə uzun ömr verməmişəm, lakin əvəzində onlar üçün gecələr arasında bir gecə tə‟yin edirəm və adını da Qədr gecəsi qoyuram. Kim o gecəni ibadətlə məşğul olarsa, ona 1000 ayın (müstəhəb) ibadətinin savabından artıq savab verərəm. Başqa bir hədisdə nəql olunur ki Islam peyğəmbəri (s) Allaha münacat edərkən belə dedi: "Ilahi! Sən məndən əvvəlki peyğəmbərlərin ümmətinə uzun ömr vermişdin onlar da sənə bütün ömrü boyu ibadət edib çoxlu savab qazanıblar. Lakin mənim ümmətimə az ömr vermisən onlar da sənə təbii ki o biri ümmətlərdən az ibadət edib az savab qazanırlar.” Beləcə, Peyğəmbər(s) bu kimi ifadələrlə çox münacat etdi. Allah-təala həzrət Peyğəmbərə(s) buyurdu: "Düzdür sənin ümmətinə az ömr vermişəm lakin sənə və sənin ümmətinə çox dəyərli bir gecə tə‟yin etmişəm. Bu gecənin ibadəti 1000 ayın ibadətindən daha fəzilətli və daha üstündür.” Beləliklə Allah-təala bu ayəni nazil etdi: "Qədr gecəsi 1000 aydan daha xeyirlidir.” Bu ayənin ardınca Allah-təala buyurur:
"O gecə (Qədr gecəsi) mələklər və Ruh (Cəbrail) Rəbbinizni ilə yerə enərlər.”
O gecə mələklər yer üzünə enib Allahın bu aləmdə insanlara və cinlərə tə‟yin etdiyi imamı canişini ziyarət edərlər. Ümumiyyətlə bunu da qeyd etmək lazımdır ki hər bir zamanın bir imamı vardır. Allah-təala hər bir zamanda peyğəmbərlər göndərmişdir. Islam peyğəmbərindən sonra da Peyğəmbərin(s) yolunu davam etdirən imamlar göndərmişdir. Imam Əli(ə) Imam Həsən(ə) Imam Hüseyn(ə) Imam Səccad(ə) Imam Baqir(ə) Imam Sadiq(ə) Imam Museyi-Kazim(ə) Imam Rza(ə) Imam Cavad(ə) Imam Hadi(ə) Imam Həsən Əskəri(ə) bir-birinin ardınca imamlıq edəndən sonra Allah-təala Imam Zamani(əc) qeyb pərdəsi altında saxladı. Hal-hazırda o həzrət yaşayır lakin insanların gözündən qeybdədir. Allah-təala istədiyi zaman O, zühur edəcək. Bu, Allah-təalanın iradəsidir. Odur ki hər zaman yer üzündə imam vardır. Irəlidə dediyimiz kimi, Allah-təala Qur‟ani-Kərimdə buyurmuşdur: "O gecə mələklər və Ruh (Cəbrail) Rəbbin izni ilə (həmin gündən gələn ilin Qədr gecəsinədək dünyada baş verəcək) hər bir işi icra etmək üçün (Allah dərgahından əmrlər alaraq) yerə enərlər.”
Bir nəfər imam Baqirdən(ə) soruşdu: "Ey Allahın höccəti Qədr gecəsinin Ramazan ayının hansı gecəsi olduğunubilirsənmi?” Imam Baqir(ə) buyurdu: "Əlbəttə, bilirəm. O gecə bütün mələklər yerə enərək bizi ziyarət edirlər.” Deməli, mə‟lum olur ki, yer üzü heç vaxt höccətsiz qalmayıb və qiyamət gününə qədər də höccətsiz olmayacaq. Hər il Qədr gecəsi mələklər yer üzünə enib Allahın insanlar üçün tə‟yin etdiyi imamı ziyarət edib onu salamlayırlar. Islam Peyğəmbərinin(s) dövründə də Qədr gecəsi mələklər yerə enib o Həzrəti ziyarət edirdilər. Həzrət Peyğəmbər(s) özü buyurmuşdur: "Qədr gecəsi mələklər göydən yerə enib məni ziyarət edirlər. Məndən sonra Qədr gecəsi mələklər Əlini(ə) ziyarət edəcəklər. Əlidən(ə) sonra isə onun on bir övladını ziyarət edəcəklər. Indiki zamanda da şübhəsiz ki, mələklər yer üzünün höccəti olan Imam Zamanı(ə.c) ziyarət edirlər.” Allah-təala Qədr surəsinin 5-ci ayəsində buyurur:
"O gecə dan yeri sökülənə kimi salamatlıqdır. (Əmin-amanlıqdır)” Yə‟ni Qədr gecəsi Allah insanların dualarını qəbul edir və mələklər yerə enib insanları salamlayırlar. Qədr gecəsi gözəl bir gecədir və Allah-təala o gecədə mərhəmət sağlamlıq və əmin-amanlıq nazil edir. Deməli Qədr gecəsində həm Qur‟an nazil olub həm də o gecənin ibadəti 1000 ayın ibadətindən üstündür. O həm bərəkətli bir gecədir həm Allahın mərhəməti olan bir gecədir, həm Allahın xeyir-bərəkəti əmin-amanlığı insanlara nazil olan bir gecədir və həm də o gecə mələklər yerə nazil olaraq yer üzünün imamını ziyarət edirlər. Hədislərdə nəql olunmuşdur ki o gecə şeytan mö‟minlərə yaxın düşə bilmir. Şeytan fasiq azğın, pozğun adamlarla məşğuldur lakin mö‟minlər o gecəni çətinliklə də olsa ibadət edirlər. O gecə mələklər bir-birini salamlayırlar və imamı ziyarət edəndən sonra mö‟minləri də salamlayırlar.
Burada çox yaxşı olar ki, bir hədisi nəzərinizə çatdırım. Həzrət Ibrahim(ə) peyğəmbər Allahın əzəmətli və heybətli peyğəmbərlərindən biri idi. Allah- təala Qur‟anda da onun adını bir neçə dəfə zikr etmişdir. "Bir gün Allah mələklərdən bir neçəsinə Həzrət Ibrahimə(ə) övlad müjdəsi verməyi əmr etdi. Mələklər Ibrahim peyğəmbərin yanına gəlib salam verdikdən sonra onun övladı olacağını (Ismayılı(ə)) müjdə verdilər. Ibrahim peyğəmbər buyurdu: "Bütün dünya bir tərəfə mələklərin mənə verdiyi salam bir tərəfə. Onların salamı mənə o qədər mə‟nəvi ləzzət verdi ki o ləzzəti heç bir şeyə dəyişmərəm və heç vaxt onların salamının ləzzəti mənim yadımdan çıxmayacaq.” Allahın mələkləri insanla danışarkən ona xüsusi bir ləzzət mə‟nəvi rahatlıq bəxş edir. Beş-altı mələyin salam verməsi həzrət Ibrahimə(ə) bu qədər mə‟nəvi ləzzət bəxş edirsə görəsən bütün mələklər insana salam verərkən nə qədər mə‟nəvi ləzzət bəxş etmiş olar? Əgər bir şəxs mə‟nəvi ləzzəti dərk etmirsə deməli o şəxsin özünün mə‟nəvi xəstəliyi vardır. Məsələn bir məclisdə bütün qonaqlar onlar üçün hazırlanmış gözəl və ətirli yeməkdən yedikcə ləzzətindən doymur hey tə‟rifləyirlər. Lakin bir nəfər o yeməyin dadını və ləzzətini hiss etmir və xörəyin dadsız və ləzzətsiz olduğunu deyir. Aydın məsələdir ki həmin şəxs xəstədir və həkimə müraciət etməlidir. Çünki hamı bu yeməyin dadından ləzzətindən danışır onu bişirənləri tə‟rifləyir. Lakin o, bunu hiss etmir. Deməli belə bir şəxsdə çatışmamazlıq vardır. Odur ki Qədr gecəsi insan o ləzzəti dada bilməsə, onun mənəvi xəstəlikləri olduğu mə‟lum olur. Həzrət Ibrahimi(ə) odun içinə atanda Allah-təala atəşə Ibrahimi(ə) yandırmamasını əmr etdi. Bu haqda Ənbiya surəsində belə buyurur:
"Biz də : Ey atəş! Ibrahimə qarşı sərin və zərərsiz ol! – deyə buyurduq."
Bu hadisəni hədislərdə belə nəql edirlər: Həzrət Ibrahimi(ə) odun içinə atdılar mələklər Allah tərəfindən gəlib Ibrahim peyğəmbərə salam verdilər. Mələklərin Ibrahimə(ə) salam verməsi nəticəsində atəş onun üçün gülüstana çevrildi. Hətta belə nəql edirlər ki Həzrət Ibrahim(ə) od-alovun içində gül- çiçəklər arasında əyləşmişdi. Bu vaxt Nəmrud sarayın eyvanında durub e‟damın gedişatını izləyirdi. Nəmrud özü Ibrahimin(ə) peyğəmbər olduğunu bilirdi. Lakin Nəmrudun uşaqları Ibrahimin(ə) peyğəmbər olduğunu bilmirdi. O öz uşaqlarını aldatmışdı ki Ibrahim onun düşmənidir. Nəmrudun uşaqları da inanmışdılar ki Ibrahim atalarının düşməni olduğuna görə onu e‟dam edirlər. Nəmrudun Rə‟zə adlı bir qızı vardı. O qız eyvanda durub Ibrahimin(ə) aqibətini gözləyir və bu hadisəyə tamaşa edirdi. Lakin gördü ki atəş Ibrahimi(ə) yandırmır. Eyvandan Həzrət Ibrahimi(ə) səslədi və dedi: "Ya Ibrahim! Sən nə dedin ki od səni yandırmadı?” Həzrət Ibrahim(ə) buyurdu: "Hər kim «Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim» deyib bu tonqalın içinə daxil olsa, alov onu yandırmaz.” Qız eyvandan düşüb «Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim» deyərək tonqalın içinə daxil oldu və gedib Həzrət Ibrahimin(ə) yanında əyləşdi. Hədislərdə nəql olunur ki sonra Həzrət Ibrahim(ə) o qızı öz oğlanlarının biri ilə evləndirdi həmin ailədən bir neçə peyğəmbər dünyaya gəldi. Odur ki hədisdə bizə buyurulur: "Mələklərin Ibrahimə (ə) salam verməsi nəticəsində atəş onun üçün gülüstana çevrildi.” Deməli, Qədr gecəsi göy üzünün mələkləri yerə nazil olub müsəlman və mö‟minləri salamlayır. Hər kəs bu gecənin ləzzətini mə‟nəvi gözəlliyini hiss etmək və günahlarının bağışlanmasını istəyirsə bu gecəni ibadətlə keçirməli mələklərin salamına cavab verməlidir. Burada bir neçə mətləbi əziz möminlərin nəzərinə ərz edirəm:
Mənbə: "Qədr gecəsi" kitabı
Müəllif: Ocaq Nejad ağa