Möminlərin hüquqlarına riayət etmək və onların qeybətini etməyin günahı haqqında

Hədislərdən birində deyilir: "Günlərin bir günü imam Zeynəlabidin (ə) tanıyan şəxslərdən biri yanına gəlib deyir: Dünən filankəsin yanında idim , söhbət əsnasında söz sizdən düşdü və o sizin haqqınızda xoşa gəlməz şeylər söylədi.

İmam Zeynəlabidin (ə) onun sözünü kəsib deyir. Sən bu işinlə nə onun, nə də mənim haqqıma riayət etdin. Bir tərəfdən o sənə etibar edib yanında danışdığı şeyləri mənə danışdın və eyni zamanda onun qeybətini etdin, digər tərəfdən isə mənim onun haqqında bilmədiyim şeyləri mənə bildirdin. Bil ki, qiyamət günü Allah-təala özü bizim aramızda hakim olacaqdır. Bundan belə bir daha kimsənin qeybətini etmə. Qeybət edənlər Allahın ən böyük düşmənlərindən olarlar. Məhşərdə onlardan sorğu-sual edildikdən sonra cəhənnəm itlərinin yemlərinə çevrilərlər.

Peyğəmbər (s)-dan nəql olunmuş hədisdə deyilir: "Rəhbərləriniz təhqir olunan və müsəlmanların qeybəti olunan məclislərdən uzaq olun. Müsəlmanın qeybətini edən şəxs dəstamazın və orucun savabından məhrum olar. Tövbə etmədən vəfat edərsə məhşərdə ondan elə bir xoşa gəlməz iy gələr ki, cəhənnəm əhli belə ondan uzaq olmaq istərlər. Ehsan edən bir şəxs məclisdə mömin qardaşının qeybətini eşidib buna yol verməzsə yetmiş növ xoşa gəlməz hadisəni Allah-təala dünya və axirətdə ondan uzaq edər. Yox əgər (imkanı ola-ola) bunun qarşısını almazsa günahı qeybət edən şəxsin günahı qədər olar.

Imam Sadiq (ə)-dan nəql olunmuş hədisdə deyilir: "Bir şəxsin günah iş tutduğunu öz gözünüz ilə görməyincə və yaxud iki nəfər adil şəxs bu işə şəhadət verməyincə qəti qərara gəlib hökm çıxarmayın. İki nəfərin şahidliyi o zaman qəbul olunur ki, verdikləri şəhadət həqiqət ilə müvafiq olsun.

Günahkar bir şəxs öz günahını başqa birsində görüb haqsız olaraq onun qeybətini edərsə, Allahın himayəsindən xaric olub Şeytanın quluna çevrilər.

Peyğəmbər (s)-dan nəql olunmuş hədisdə deyilir: "Nöqsanlı bir möminin qeybətini edən şəxsi (əgər cənnət əhli olarsa) Allah-təala cənnətdə birlikdə sakin etməz. Heç bir nöqsanı olmayan mömin bir şəxsin qeybətini edənlər isə üzü üstə cəhənnəmə sürüklənərlər. Mömin qardaşınızda səhv və ya xoşa gəlməz bir iş gördükdə onu başqalarının yanında bəyan etməyin, əgər bacarırsınızsa bunu təklikdə olanların özlərinə deyin. Onlar barəsində yayılan şayələrin qarşısını alın və yayılmağa qoymayın. Allah-təala mömin qardaşının eybini aşkar edən şəxsi qiyamət günü böyük rüsvayedici əzaba düçar edər.

Başqa bir hədisdə deyilir: "Qeybət odur ki, Allah-təala gizli saxladığı halda sən mömin qardaşının çatışmamazlıqlarını hamıya bəyan edəsən və ona aid olan şeyləri onun razılığı olmadan başqalarının yanında danışasan.”

"Böhtan odur ki,mömin qardaşında olmayan pis xüsusiyyətləri ona nisbət verəsən.”

"Qeybət etmək zinadan daha böyük günahdır. Zina edən şəxsin günahı tövbə etdikdən sonra bağışlanar, qeybət edən şəxs isə qeybətini etdiyi şəxs tərəfindən halallıq olmasa Allah-təala onu bağışlamaz.

İmam Sadiq (ə)-dan nəql olunmuş hədisdə deyilir: "Mömin qardaşlarınız uzaqda olarkən onları gözəl sözlərlə yad edin ki, sizlərdə səfərdə olduğunuz zaman eyni sözlərlə yad ediləsiniz. Daim günah işlər görən və cəmiyyətdə fitnə-fəsad törədən şəxslərə etiram etməyin və onların qeybətini etmək haram deyildir.”

İmam Baqir (ə)-dan nəql olunmuş hədisdə deyilir: "Zalım rəhbərlərə, şəri qanunların ziddinə özlərindən yeni qanunlar çıxaranlara və fitnə-fəsadla məşğul olanlara hörmət və ehtiramla yanaşmayın.”

İmam Həsən Əsgəri (ə)-dan nəql olunmuş hədisdə deyilir: "İştirak etdiyiniz məclisdə mömin qardaşınızın namusuna toxunarkən öz etirazınızı bildirərsinizsə mələklər sizin üçün dua edərlər və Allah dərgahında şəninizə təriflər deyərlər. Mələklər Alla-təaladan nə ilə mükafatlanacağınızı soruşduqda onlara həcc mərasimini yerinə yetirmək üçün Beytul-məmura getmələrini əmr edər. Sonra onlara nida gələr: "Mən sizin sayınız qədər onun məqəmının cənnətdə ucaldacağam və ona əqlin dərk edə bilmədiyi nemətləri əta edərəm.”

Başqa bir hədisdə deyilir: "Dünyada iki üzlü olanlar qiyamətdə məhşərə iki alovlu dil ilə daxil olar, dilinin biri ağzından, o biri isə boynunun arxasından çıxar. Onu məhşərdə dolandırıb hamının qarşısında rüsvay edərlər.”

Peyğəmbər (s)-dan nəql olunmuş hədisdə deyilir: "Kim müsəlmanı günaha sövq edərsə həmən günah onun əməl dəftərinə yazılar və məhşərdə onun üçün sorğu-sual olunar.”

"Mömin səhv iş gördüyü zaman onu camaat arasında danlayıb xəcalətli etməyin. Allahın sevimli bəndələrini layiqincə tərbiyə edin. Onları cəmiyyət içində pərt və rüsvay etmək Allahın qəzəbinə səbəb olar.”

İmam Sadiq (ə)-dan nəql olunmuş hədisdə deyilir: "Mömin qardaşınız xəstəliyə tutularsa və ya hər hansı çətinliklə üzləşərsə onun düşdüyü hala sevinməyin. Çox keçməz Allah onlara rəhm edər və sizin özünüzü onların düşdüyü hala salar.”

İnsanı dinsizliyə gətirib çıxaran amillərdən biri də mömin qardaşının səhvini görüb ona deməyib, bir gün onu danlamaq məqsədi ilə gizli saxlamasıdır.

Peyğəmbər (s)-ın Məkkə əhlinə etdiyi müraciətlərin birində deyilir: Ey dildə iman gətirib qəlblərində imanın nə olduğunu bilməyən camaat! Müsəlmanları təhqir edib onların eyiblərini aşkara çıxarmağa çalışımayın. Belə edərsinizsə Allahın qəzəbinə gəlib hamının qarşısında rüsvay olarsınız. Ey Məkkə əhli! Sizin içinizdə elələri vardır ki, daim başqalarına pis gözlə baxıb onların pisliyini istərlər. Onlar Allahın nəzərində ən yalançı kəslərdir. Ey Məkkə əhli! Sizin içərinizdə elələri də vardır ki, aranızda fitnə-fəsad salmaq üçün söz-söhbətlərinizi bir-birinizə çatdırır və aranızdakı dostluğu düşmənçiliyə çevirərlər. Allahdan qorxun və aranızdakı narazıçılıqları sülh ilə həll etməyə çalışın və Allahın özünüzdən narazı salıb onunla düşmənçilik etməyin. Belə insanlardan uzaq olmağa çalışın və bütün işlərinizdə Allah təvəkkül edin.

Başqa bir hədisdə deyilir: "İki nəfər müsəlmanın bir-birindən ayrılması və aralarında kin-küdürət yaranması Şeytanın sevincinə səbəb olar. Onlar arasında dostluq əlaqələri möhkəmləndikdə isə Şeytanın dizləri titrəyib üzü üstə yerə yıxılar və uca səslə fəryad edər.”

Peyğəmbər (s) buyurur: "Müsəlmanlar bir-birindən üç gündən artıq ayrı düşməməlidirlər. Bu müddətdən artıq onların arasında ayrılıq düşərsə aralarında soyuqluq və inciklik nəzərə çarpar. Kin-küdürəti qəlblərinizdən çıxarıb yerinə dostluq və məhəbbət toxumu səpin.”