"Ali-İmran” surəsi (189-190)
189. وَلِلّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَاللّهُ عَلَىَ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
"Göylərin və yerin hakimiyyəti Allah üçündür. Allah hər işə qadirdir.”
Allahın dünyaya hakimiyyəti etibari (tapşırılmış) yox, həqiqidir. Çünki hər bir şeyin mövcudluğu və həyatı Onun əlindədir. Allah var etmək üçün yalnız "ol” buyurur.("Bəqərə”, 117. ) Bir şeyi məhv etmək üçün də Allahın yalnız iradəsi bəs edir.("Fatir”, 16. )
Allahın hökuməti daimi, həmişəlikdir. Allahdan qeyrilərinin hakimiyyəti isə müvəqqətidir.("Ali-İmran”, 140.) Bəli, həqiqi və daimi hökumət yalnız Allaha məxsusdur.
1. Quranda nə vaxt ilahi hakimiyyətdən danışılırsa, səmalar yerdən əvvəl zikr olunur. Bu, səmaların genişlik və əzəmətini göstərir.
2. Bir çoxlarının əlində hakimiyyət olduğu halda, hətta öz istəklərini də gerçəkləşdirə bilmirlər. Allah isə həm hökumət sahibidir, həm də hər bir işi görməyə qadirdir.
190. إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَاخْتِلاَفِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ لآيَاتٍ لِّأُوْلِي الألْبَابِ
"Həqiqətən, göylərin və yerin yaranışında, gecə və gündüzün bir-birinin ardınca gəlməsində düşüncə sahibləri üçün (Allahın elm, rəhmət, qüdrət, malikiyyət, hakimiyyət və tədbirinə) nişanələr var.”
Fəxr Razi, Qurtubi və Mərağinin təfsirlərində deyilir: Ayişədən həzrət Peyğəmbər (s) haqqındakı ən yaxşı xatirəsini soruşdular. Ayişə dedi: "Peyğəmbərin bütün işləri heyranedici idi. Amma mənim üçün bu hadisə daha mühüm görünürdü. Bir gün peyğəmbər mənim mənzilimdə istirahət edirdi. Yenicə uzanmışdı ki, yerindən qalxdı, dəstəmaz aldı və namaza durdu. O qədər ağladı ki, yaxası islandı. Sonra səcdəyə getdi və səcdə halında o qədər ağladı ki, yer islandı. Sübh Bilal gəlib bu göz yaşlarının səbəbini soruşdu. Həzrət buyurdu: "Dünən Qurandan bir ayə nazil oldu.” Sonra həzrət "Ali-İmran” surəsinin 190-dan 194-dək ayələrini qiraət etdi və buyurdu: "Bu ayələri oxuyub düşünməyənin vay halına!”
"Təfsire-Kəbire-Fəxr Razi”, "Təfsire-Məcməül-bəyan”da Həzrət Əlinin (ə) belə buyurduğu nəql olunur: "Həzrət Peyğəmbər (s) daim gecə namazından qabaq bu ayələri oxuyardı.” Hədislərdə sifariş olunmuşdur ki, biz də bu ayələri oxuyaq.
"Təfsire-nümunə”də Həzrət Əlinin (ə) xas səhabəsi olan Nouf Bəkkali belə nəql edir: Bir gecə Həzrət Əlinin (ə) xidmətində idim. İmam yataqdan qalxdı və bu ayələri oxudu. Sonra məndən soruşdu: "Yatmısan, yoxsa oyaqsan?” Ərz etdim ki, oyağam. Buyurdu: "Xoş o kəslərin halına ki, yerin çirkinliklərini qəbul etməyib, səmalarda seyr edərlər.”
Ayədəki "Əl-bab” sözü "lubb” sözünün cəm forması olub, hər cür boş xəyaldan uzaq, xalis ağıl mənasını bildirir.
1. Dünyanın yaranışı məqsədlidir.
2. Varlığı tanımaq Allahı tanımağın müqəddiməsidir.
3. İl boyu gecə və gündüz saatları arasındakı fərq düşüncə sahiblərinin nəzərində təsadüfi deyil.
4. Quran insanları yaranış haqqında düşünməyə rəğbətləndirir.
5. Daha düşüncəli olan insan daha çox nişanəni dərk etməlidir.
6. Yaranış aləmi sirlərlə doludur. Yalnız düşüncə sahibləri bu sirləri dərk edə bilərlər.
Kitabın adı: Nur təfsiri (ikinci cild)
Müəllif: Möhsin Qəraəti
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6734
Bu gün: 2
