“Bəqərə” surəsi (163-164)
163. وَإِلَـهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ لاَّ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِيمُ
"Sizin məbudunuz yeganə Allahdır. Ondan başqa məbud yoxdur. O, rəhman və rəhimdir.”
164. إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَاخْتِلاَفِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَالْفُلْكِ الَّتِي تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِمَا يَنفَعُ النَّاسَ وَمَا أَنزَلَ اللّهُ مِنَ السَّمَاء مِن مَّاء فَأَحْيَا بِهِ الأرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَبَثَّ فِيهَا مِن كُلِّ دَآبَّةٍ وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخَّرِ بَيْنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ لآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ
"Həqiqətən, göylərin və yerin yaranışında, gecə və gündüzün ardbaard gəlməsində, xalqa xeyir yetirmək üçün dəryada hərəkət edən gəmilərdə, Allahın göydən nazil edib onun vasitəsi ilə ölü torpağı diriltməsində, müxtəlif canlıları onda yaymasında, küləklərin yolunun dəyişməsində, göy və yer arasında bağlı buludlarda düşünən insanlar üçün nişanələr var.”
Təbiət ünsürləri arasındakı bağlılıq, bu aləmə hakim olan qanunlar yeganə Allahın hakimiyyət, qüdrət və iradəsindən danışır. Yalnız bir hissəsinə bəşəriyyətin əli çatmış səmaların yaranışı və onun daimi genişlənməsi,("Mulk”. )istehkam,("Fussilət”, 12. ) səmanın yeddi təbəqəsi,(Rəd”, 2. )hakim nizam,("Ənbiya”, 32. ) mütənasiblik, onlar arasındakı əlaqə və sütunsuzluq("Haqqə”, 6.), onların hifzi("Təfsiri-Sifvətut-Təfasir”, c. 1, s. 113. ), ulduzların öz orbitində hərəkəti və hər birinin fasiləsi yeganə və həkim olan Allahın qüdrət nişanələridir.
Sədi Şirazi deyir:
Yaranış, hər nə var haqqın tədbiri, Bağlar da, çaylar da zikr edir Onu, Hara baxırsansa onun əsəri. Çətin ki, dərk edə bu sirri hamı. Ağıl heyran qalır salxım şanıya, Ayla günəş, həm də gecəylə gündüz Yaqut nar giləsi sirdi hamıya. Onun tədbiriylə dövrdə, sözsüz.
|
"Riyah” sözü külək mənasını verən "rih” sözündəndir. Amma Quranda "rih” sözü qəhr və əzab sözü ilə yanaşı işlənmişdir.("Kafi”, c. 1, s. 374. ) "Riyah” sözü isə daim yağış və ilahi lütf sözləri ilə yanaşıdır. Hədisdə oxuyuruq: Nə vaxt külək əsirdisə, həzrət Peyğəmbər (s) buyururdu: "Pərvərdigara! Bu küləyi əzab "rihi” yox, rəhmət "riyahı” qərar ver.("Təfsiri-Nurus-səqəleyn”, c. 1, s. 151. )
1.Təbiəti tanımaq Allahı, Onun qüdrətini, hikmətini, birliyini tanımaq üçün allahşünaslıq yollarındandır.
2 Allahın oxşarı yoxdur və O, mürəkkəb tərkibə malik deyildir.
3. Həm təbiət, həm də insanın yaratdıqları ondandır.
4. Varlıq aləmindəki hər bir mövcud Allahın təbiətdəki ayələrindəndir.
Aqilin gözündə yaşıl bir yarpaq, Böyük Yaradandan gətirmiş soraq.
|
5. Yalnız aqillər varlıq aləminə baxmaqla allahşünaslıq dərsi öyrənirlər.
Kitabın adı: Nur təfsiri (birinci cild)
Müəllif: Möhsin Qəraəti