"Ali-İmran” surəsi (95-96)
95. قُلْ صَدَقَ اللّهُ فَاتَّبِعُواْ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ
"(Ey peyğəmbər,) de ki, Allah doğru deyir. Haqpərəst İbrahimin ayinlərinə itaət edin, o, müşriklərdən deyildi.”
Azğınlıqdan uzaqlaşıb hidayət və doğru yola üz tutan şəxsə "hənif” deyilir.
1.Özünü İbrahim davamçısı sayan kitab əhli müvəhhid (tək Allahçı) olmalıdır. Çünki, İbrahim müşrik deyildi.
2. İbrahimin haqpərəstliyi onun ayinini möhkəmləndirdi.
96. إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكًا وَهُدًى لِّلْعَالَمِينَ
"Həqiqətən, xalq üçün təyin olunmuş ilk (ibadət) evi Bəkkə torpağındakı evdir. O, aləmlər üçün bərəkət və hidayət mayasıdır.”
Xalqın izdiham məhəlli "bəkkə” adlanır.
Bəni-İsrailin iradlarından biri bu idi ki, nə üçün müsəlmanlar Beytül-Müqəddəsin miladdan min il qabaq həzrət Süleyman tərəfindən tikildiyini bildikləri halda, onu bir kənara qoyub Kəbəni qiblə seçmişlər. Ayədə onlara cavab olaraq buyurulur: "Kəbə ilk gündən ilk ibadət evi olub və o, hər yerdən qədimdir.
İmam Sadiq (ə) "ilkin ev” təbiri haqqında buyurmuşdur: "Məkkə əhli Kəbədən sonra bu yerə toplaşdığı üçün Kəbə daha əvvəlki sayılmalıdır.
Ona görə də Məscidül-həramı genişləndirmək məqsədi ilə Kəbə ətrafındakı evləri uçurmaq olar.("Vəsail”, 12, səh. 17. )
"Təfsire-Əl-mizanda” deyilir: Yerin Kəbədən genişləndirilməsi haqqında rəvayətlər çoxdur. Bu fikrə qarşı heç bir dəlil yoxdur və o Quranla da zidd deyil.("Kafi”, c. 4, səh. 189. )
Həzrət Əli (ə) "Nəhcül-bəlağə”nin 192-ci xütbəsində buyurur: "Allah Adəmdən başlamış dünya əhlinin son nəfərinədək bütün xalqı Kəbə daşları ilə sınayar.” İmam Baqir (ə) buyurmuşdur: "Həzrət Adəm, Həzrət Süleyman və həzrət Nuh da Kəbə ətrafında həcc əməllərini yerinə yetirmişlər.("Təfsire-bürhan”, c. 1, səh. 300. )
Quranda Kəbə müxtəlif şəkillərdə yad olunmuşdur. Onlardan bəzilərinə nəzər salaq: Kəbə ilk evdir("Ali-İmran”, 96. ), Kəbə xalqın qiyam mərkəzidir("Maidə”, 97. ), Kəbə maliksiz azad evdir("Həcc”, 29. ), Kəbə ictima məhəlli, xalqın əmin-aman evidir.("Bəqərə”, 125. )
1. Kəbə xalqın ibadət və duası üçün bünövrəsi qoyulmuş ilk evdir.
2. Məbudların tarixi keçmişi onların dəyər ölçülərindəndir.
3. Kəbənin xeyir və bərəkəti təkcə möminlər üçün yox, hamı üçündür.
4. Xalqın olması Kəbə üçün bir dəyərdir.
5. Kəbə xalqın hidayət mayasıdır.
Kitabın adı: Nur təfsiri (ikinci cild)
Müəllif: Möhsin Qəraəti