"Ali-İmran” surəsi (3-4)
3. نَزَّلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَأَنزَلَ التَّوْرَاةَ وَالإِنجِيلَ
"O, kitabı sənə haqq olaraq nazil etdi. O, əvvəlki kitabları təsdiq edəndir. Tövrat və İncili O endirdi.”
"Tövrat” sözü ibrani dilində şəriət, qanun deməkdir. Hazırda Tövrat beş hissədən ibarətdir: "Yaranış kitabı”, "Xüruc kitabı”, "Laviyyin (Yaqub oğlu Lavi) kitabı”, "Ədədlər kitabı”, "Cütlük kitabı”. Tövratda həzrət Musanın vəfatı və dəfni haqqında danışılması onu göstərir ki, bu kitabdakı məsələlər həzrət Musadan sonra toplanmışdır.
"İncil” sözü yunan sözüdür və "müjdə” mənasını verir. İncil məsihilərin səmavi kitabıdır. Quran istənilən bir yerdə İncil adını tək formada işlətmişdir. Amma hazırda məsihilərin əlində hər biri həzrət İsadan sonra onun ardıcılları tərəfindən yazılmış çoxsaylı incillər vardır. Bu incillər onları toplayanların adı ilə tanınır: «Mətta incili», «Mərqus incili», «Luka incili», «Yuhənna incili.»
1. Səmavi kitabın göndərilməsi Allahın qəyyumluq cilvəsidir.
2. Quranın peyğəmbərə nazil edilməsi onun şəxsiyyətini və Allahın onu uca tutmasını göstərir.
3. Quran istənilən bir yanlışlıqdan uzaqdır və həqiqətə əsaslanır.
4. Peyğəmbərlərin səmavi kitabları bir-birini təsdiq edir.
5. Əvvəlki səmavi kitabların təsdiqi, allahpərəstlərin vəhdət amilidir və başqalarını dəvət şivələrindən biridir.
6. Quranın Tövrat və İncili təsdiq etməsi əvvəlki dinlər üzərində böyük haqdır. Əks təqdirdə, Tövrat və İncilə qatılmış xurafatlar onları biryolluq unutdurardı.
7. Allahın tərbiyə mərhələləri, Onun vasitə və göstərişləri müxtəlif zaman və şəraitlərdə fərqli olsa da, daim təkamül ahəngi və vahid hədəfə malik olmuşdur.
4. مِن قَبْلُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَأَنزَلَ الْفُرْقَانَ إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِآيَاتِ اللّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَاللّهُ عَزِيزٌ ذُو انتِقَامٍ
"Bundan qabaq (Tövrat və İncili) xalqın hidayəti üçün (O göndərdi). İndi isə (haqqı batildən seçmə vasitəsi olan) fürqanı nazil etdi. Əlbəttə, ilahi ayələrə küfr edənlər üçün şiddətli əzab var. Allah yenilməz və intiqam sahibidir.”
Quranın adlarından biri Fürqandır. Fürqan fərqləndirmə, ayırma, seçmə mənasını bildirir. Quranda haqqın batildən fərqləndirilməsi prinsipi izlənildiyindən ona fürqan deyilmişdir.
Şiddətli əzab təkcə axirətə xas deyil. Ayədə buyurulmayıb ki, kafirlərin əzabı axirətə aiddir. Çünki bəzən mal toplamağa hərislik, Allahdan və mənəviyyatdan xəbərsizlik özü bir əzab olur. "Tövbə” surəsinin 85-ci ayəsində buyurulur: "Allah bir dəstəyə əzab olaraq mal və övlad verir”.
İmam Sadiq (ə) "ənzələl-Fürqan” təbiri haqqında belə buyurmuşdur: "Hər bir möhkəm buyuruq fürqandır. "Ənzələl-kitab” təbirində kitab Quranın məcmusudur.("Təfsire-Əyyaşi”, c. 1, s. 162. )
1. Xalqın hidayəti həmişəlik ilahi sünnə, qanundur.
2. Səmavi kitablar hansısa qəbilə və ya irqə yox, bütün bəşəriyyətə üz tutmuşdur.
3. Quran haqqı batildən seçmə vasitəsidir.
4. Nə vaxt baxışlar, düşüncələr, əqidələr arasında istənilən bir şəkildə tərəddüdə düşsək, son sözü Quran deməlidir. (Hətta rəvayətlər arasında hansısa fərqlər müşahidə olunsa, Qurana uyğun gələn hədisi əsas götürməliyik.)
5. Bir bu qədər hidayət kitabları və vasitələri gəldikdən sonra inadkarlıq göstərən şəxsin cəzası şiddətli əzabdır.
6. Yalnız xalqa höccət (dəlillər) tamamlandıqdan, bəhanəyə yer qalmadıqdan sonra ilahi əzab gəlir.
7. Ayə qəddar kafirlərin cəzaya çatacaqlarını xəbər verməklə peyğəmbərə və möminlərə təsəlli verir.
8. Allahın cəza və intiqamının əsasını bizim əməllərimiz təşkil edir. Allah heç bir əskiyi olmayan yenilməzdir.
9. Xalqın küfrünün Allaha təsiri yoxdur.
Kitabın adı: Nur təfsiri (ikinci cild)
Müəllif: Möhsin Qəraəti