"Ümm" sözünün mənası aydın olandan sonra İmam Səccad (əleyhissalam)-ın anasının haqqı barəsində söylədiyi mətləbə qayıdaq. İmam Səccad (əleyhissalam) ananın hamilə olmaq mövzusundan başlayır. Buyurur: Sənin anan səni elə bir müddətdə həml edib ki, heç kəs insanı o qədər həml etməz!
Bu mühüm mövzu, Quranın iki surəsində geniş şəkildə izah edilmişdir. Əraf surəsində belə oxuyuruq:
"Biz insana ata-anasına yaxşılıq etməyi tövsiyə etdik. Çünki, anası onu (doqquz ay bətnində) zəhmətlə gəzdirmiş, əziyyətlə doğulmşdur. Onun (ana bətnində) daşınma və süddən kəsilmə müddəti otuz aydır. Nəhayət, (insan) kamillik həddinə yetişib qırx yaşa çatdıqda belə deyər: Pərvərdigara! Mənə mənim özümə və ata-anama əta etdiyin nemətə şükr etmək və sənə xoş gedəcək yaxşı əməl etmək üçün ilham ver, nəslimi saleh et. Mən günahlardan Sənə tövbə etdim və şübhəsiz ki, mən müsəlmanlardanam. (Əhqaf surəsi - 15 )"
"Loğman" surəsində isə belə buyurur:
"Biz insana ata-anasına yaxşılıq etməyi tövsiyə etdik. Anası onu (bətinində) çox zəif bir halda daşımışdır. Uşaqın süddən kəsilməsi isə iki il ərzində olur. (Biz insana buyurduq): Mənə və ata-anana şükr et. Axir dönüş Mənədir(Loğman surəsi -14 ) "
Ananın hamiləlik dövranı onun ən çətin və sıxıntılı günlərindəndir Nütfənin rəhimdə ilk gündən rüşeym bağlaması ilə ananın halı dəyişir. Ondan ötrü dalbadal narahatçılıqlar baş verir. Bu narahatçılıq halını "viyar" adlandırırlar. Nəyə görə anada belə hallar qarşıya çıxır? Həkimlər cavab verirlər: Ananın öz enerjisindən uşaqına əta etdiyinə görə öz bədənində çatışmamazlıq yaranıb narahat olur!
Kitabın adı: İslamda hüquq nəzəriyyəsi
Müəllif: Qudrətullah Məşayixi