Nəyə görə o biri dünyada insanın tövbəsi məqbul sayılmır?
Sual: Nəyə görə o biri dünyada insanın tövbəsi məqbul sayılmır?
Ətraflı cavab: İlk öncə insan o dünyada hər bir şeyi öz gözü ilə müşahidə edir. İnsan o dünyada peşmançılıq və tövbə iddiası edirsə, o, daxilən dəyişməmişdir. İnsan ağacda olan meyvəyə bənzəyir və yetişən zaman ağacdan ayrılır. Beləliklə, meyvə ağacda olduğu müddətdə ağacdan asılıdır. Meyvənin inkişaf etməsi, su içməsi, qidalanması, hava qəbul etməsi, şirin olması və rənginin dəyişməsi ağacdakı proses və qanunlara bağlıdır. Meyvə yetişdikdən sonra ağacdan ayrılır. Ağacdan ayrıldıqdan sonra onun ixtiyarında olan bütün imkanlar da aradan gedir. Ağacın üstündən kal vaxtı düşən meyvənin əlində çoxlu imkanları var idi və o tam şəkildə kamilliyinə (yetişməsinə) çata bilərdi. Rəngini dəyişə, həcmini artıra, dadını yaxşılaşdıra, daha da şirinləşə bilərdi, ancaq ağacdan ayrıldıqdan və yerə düşdükdən sonra ona verilən imkanların hamısı da əldən gedir. Yəni, ən son fəaliyyəti və vəziyyəti ağacdan düşənə qədər idi.
İnsan təbiət və dünya ağacının meyvəsidir. Bizim üçün hazırlanmış imkanlar təbiətdə və dünyada mövcuddur. Dünyada bizim üçün yaxşı olmaq imkanı yaranmışdır. Habelə, yaxşı və pis olmaq imkanları da vardır. Biz dünyada olan vaxt dünyanın və təbiətinin qoynundayıq. Biz insanlar bu dünyanın meyvələriyik.
Təbiət ağacının üstündə olduğumuz müddətdə bizim üçün bütün imkanlar mövcuddur. Əgər ibadət etsək, yetişmiş meyvəyə oxşayarıq. Əgər günaha mürtəkib olsaq, çürümüş meyvəyə bənzəyərik. Nəticədə, tövbə də bu imkanlardan biridir. Yəni, təbiət ağaclarının vasitəsilə bizə çatan qidadır. Lakin öldüyümüz vaxt bizə çatmayacaq. Niyə belə olmalıdır? Əgər yadınızdadırsa, öncəki cümlələrdə bu suala cavab verdik və dedik ki, tövbə etmək sadəcə olaraq daxili bir çevrilişdir və bu çevriliş, inqilab, hərəkət və dəyişiklik maddi dünyaya məxsusdur. Həmçinin, insanda baş verən bütün dəyişikliklər bu dünyaya aiddir. Ancaq bu dünyadan getdikdən sonra hər bir şeyin həddi və dərəcəsi olacaqdır və olduğumuz vəziyyətdə də qalacayıq, artıq bütün fəaliyyətlər sona yetəcək.
Buna aid başqa bir misal:
Uşaq nə qədər ki, ananın bətnindədir, anadan qidalanır, ananın vücuduna bağlıdır. Yeməyi, suyu, sağlamlığı və xəstəliyi ananın vücudu sayəsində ona ötürülür. Amma dünyaya gəldikdən sonra anaya olduğu bağlılıq sona çatır. Dünyaya gəldikdən sonra yeni bir nizam ona hakimdir və qabaqkı sistemlə heç bir rabitəsi yoxdur. Beləliklə, insan bu dünyadan getdikdən sonra ona yeni bir nizam hakim olacaq. Həyatı dəyişəcək və bu dünyada olan imkanların heç birindən istifadə edə bilməyəcək. Əməl, tövbə, hərəkət, dəyişiklik və bütün cəhətlər bu dünyaya aiddir.
Həzrət Əli (ə) buyurur:
«الْیَوْمَ عَمَلٌ وَ لا حِسابٌ وَ غَداً حِسابٌ وَ لا عَمَلٌ»
"Ey insanlar! Bu gün , hesab günü yox əməl günüdür, sabah isə əməl günü deyil, hesab günüdür.”
Dünya bəzi əməllərə görə cavab veriləsi yerdir. Dünyada insanın qarşısına çıxan bəzi bədbəxtçiliklər insanın öz əməlinin nəticəsidir. Deməli, düşünməməlisiniz ki, Allah bütün əməllərin cavabını o dünyada verəcək. Xeyr, belə deyil. İnsanın həyatında baş verən pisliklər, onun keçmiş əməllərinin nəticəsi də deyil. Belə fikirləşməyin.
Beləliklə, bu qənaətə gəlirik ki, bu dünyada insanın başına heç bir bəla və hadisə gəlmirsə, bu o demək deyil ki, o insanın əməlləri və hesab-dəftəri pak olub. Görəsən, insanın dünyada bədbəxtçilik və çətinliklərə düçar olması yalnız onun əməllərinə görədirmi? Məsələn, Pakistanda sel gəlməsi və pakistanlıları öldürməsi. Bu onların pis əməllərinə görə idimi? Yəni, Allah təkcə onların əməllərini hesaba çəkdi? Xeyr, belə deyil. İslam bizə bunu öyrətmir. Dünya hesab-kitab yeri deyil, əməl yeridir və axirət isə əksinə əməl yeri deyil, hesab-kitab yeridir.
Yuxarıda qeyd etdiyimiz məlumatlardan bu nəticəyə gəlirik ki, insanın tövbə etməsi məhduddur. Əgər insan ölümü dadarsa, onun tövbəsi qəbul olmaz. Buna Fironu misal çəkmək olar. Həmçinin, axirət aləmində də tövbə məqbul deyil. Bu barədə sizə məlumat vermişik.
Mənbə: Ayətullah əl-uzma Məkarim Şirazinin dəftərxanasının rəsmi internet saytı
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6678
Bu gün: 0
