İnsanın ilk yeməyi-ana südü
Əvvəldə dediyimiz kimi, uşağın tərbiyəsində ananın rolu daha çoxdur. Çünki ananın övlad ilə ünsiyyəti atadan daha çoxdur. Alimlərin yazdıqlarına görə, ananın fikirləşməsi belə, bətnindəki və ya süd verdiyi uşaqda müəyyən tə’sir qoyur. Əgər ana uşağın bətnində olduğu zamanda, islam qayda-qanunlarına (ələl-xüsus halal yemək) riayət etsə, mütləq onun cəmiyyətə verdiyi övladı da sağlam və pak bir insan olacaqdır. İnsanın ana bətnində ikən xoşbəxt və ya bədbəxt olmasını bildirən hədisin mə’nası da elə budur ki, ananın öz övladının necə şəxsiyyət olmasında böyük rolu var. Mətləbin daha aydınlaşması üçün aşağıdakı hədislərə diqqət yetirin:
1. İslam Peyğəmbəri (s) buyurur:
لا تَسْتَرْضِعُوا الْحَمْقاءَ فَاِنَّ اللَّبَنَ يَعْدي، وَاِنَّ الْغُلامَ يَنْزَعُ اِلَى اللَّبَنِ
«Heç vaxt uşaqlarınıza axmaq və ağıldan kəm qadın süd verməsin. Çünki bu xasiyyətlər süd vasitəsi ilə uşaqlarınıza keçər».
2. İmam Baqir (ə) buyurur:
«Axmaq qadınlar sizin uşağınıza süd verməsin.
فَاِنَّ اللَّبَنَ يَغْلِبُ الطِّباعَ
Çünki süd insanın təbiətində əsər qoyur».
Başqa bir hədisdə buyurdu:
فَاِنَّ الْوَلَدَ يَشُبُ عَلَيْهِ
«Çünki uşaq o südün vasitəsi ilə boya-başa çatır».
3. İmam Kazimdən (ə) soruşdular: «Zina yolu ilə doğmuş qadına süd vermək üçün uşaq verəkmi?
İmam cavabında buyurdu:
لا يَصْلَحُ وَلا لَبَنِ اِبْتَتِها الَّتي وُلِدَتْ مِنَ الزِّنا
«O qadının və onun zinadan doğulmuş qızının belə süd verməsi düz deyil».
4. Məhəmməd ibni Mərvan deyir: İmam Baqir (ə) mənə buyurdu:
اِسْتَرْضِعْ لِوَلَدِكَ بَلَبَنِ الْحِسانِ وَاِيّاكَ وَالْقِباحَ فَاِنَّ اللَّبَنَ قَدْ يَعْدِي
«Uşağına gözəl qadınlar süd versinlər. Heç vaxt uşağının eybəcər qadından süd əmməsinə icazə vermə. Çünki bə’zi vaxtlar süd uşaqda tə’sir qoyur və süd verən qadının xüsusiyyətləri ona keçir».
İmamlarımızdan nəql olunan bə’zi hədislərdə isə şərab içən qadının süd verməsinə kəskin e’tiraz olunmuşdur. Eləcə də süd verən vaxt təmizliyə riayət etmələrinə tə’kid olunmuşdur. Bu hədislərin bə’zisində isə belə oxuyuruq:
«Uşağınızı süd əmmək üçün təmizliyə riayət etməyən qadına verməyin».
5. İmam Əli (ə) buyurur:
تَخَيَّرُوا لِلرِّضاعِ كَما تَتَخَيَّرُونَ لِلنِّكاحِ فَاِنَّ الرِّضاعَ يُغَيِّرُ الطِّباعَ
«Qadınları evlənəndə seçdiyiniz kimi, süd vermək üçün də seçin. Çünki süd uşağın təbiətini dəyişir».
Peyğəmbərlərdən, Musa peyğəmbərlə, İslam Peyğəmbərinin (s) başqa qadınlardan süd əmməmələri onu göstərir ki, insanın həyatının birinci yeməyi halal və pak yerdən gəlməlidir. «Qəsəs» surəsinin 12-ci ayəsində oxuyuruq:
وَحَرَّمْنا عَلَيْهِ الْمَراضِعَ مِنْ قَبْلُ
«Musaya anasının döşündən savayı özgənin döşünü əmməyi öncədən haram etmişdik».
Təfsirçilərdən bə’zisi bu ayənin şərhində belə yazırlar:
Musa peyğəmbər uşaqlıqda heç bir süd verən qadının döşünü qəbul etmədi. O, özünü başqa qadınların qucağından yerə atırdı. Bu işin səbəbi isə Allahın o qadınların döşlərini Musaya haram etməsi idi. Çünki Allah-təala Musanın haram süd yox, anasının halal və pak südünü əmməsini istəyirdi. Ona görə ki, sonralar Musa zülm və haqzızlıqla mübarizə aparacaqdı.
Kitabın adı: Günahşünaslıq
Müəllif: Möhsin Qəraəti