Duanın qəbul olmasına mane olan məsələlər
Bəzi insanlar dualarının qəbul olmamasından söhbət edirlər. Allahın dərgahından ümidsiz olub özlərini Onun rəhmətindən uzaq hesab edirlər. Buna baxmayaraq, Allah-taala bəndələrinin duasının qəbul olmasına görə vədə vermişdir. Belə isə, bəzi insanların duasının qəbul olmamasının səbəbi nə ola bilər? Nəql olunub ki, bir nəfər imam Əlinin (ə) yanına gəlib duasının qəbul olmamasın barədə şikayət etdi və dedi: "Allah buyurub ki, dua edin, mən sizin duanızı qəbul edərəm, amma nəyə görə mənim dualarım qəbul olmur?” Həzrət Əli (ə) onun cavabında buyurdu:
إنَّ قُلُوبَکُمْ خَانَ بِثَمَانِ خِصالٍ: أوّلُها: أنَّکُمْ عَرَفْتُمُ اللهَ فَلَمْ تَؤُدُوا حَقَّهُ کَمَا أوْجَبَ عَلَیْکُمْ فَمَا اغْنَتْ عَنْکُمْ” مَعْرِفَتُکُمْ شَیْئاً. وَ الثَّانِیَةُ: أنَّکُمْ امَنْتُمْ بِرَسُولِهِ ثُمَّ خَالَفْتُمْ سُنَّتَه وَ امنْتُم شَرِیعَتَهُ فَأیْنَ ثَمَرَةُ إیمَانِکُمْ؟ وَ الثَّالِثَةُ: أنَّکُمْ قَرَأْتُمْ کِتَابَهُ المُنْزَلَ عَلَیْکُمْ فَلَمْ تَعْمَلُوا بِهِ وَ قُلْتُمْ سَمِعْنَا وَ أطَعْنَا ثُمَّ خَالَفْتُمْ. وَ الرَّابِعَةُ: أنَّکُمْ قُلْتُمْ تَخَافُونَ مِنَ النَّارِ وَ أنْتُمْ فِى کُلِّ وَقْتٍ تُقَدِّمُونَ إلَیْهَا بِمَعَاصیکُمْ فَأیْنَ خَوْفُکُمْ؟ وَ الْخَامِسَةُ: أنَّکُمْ قُلْتُمْ تَرْغُبُونَ فِى الجَنَّةِ وَ أنْتُمْ فِى کُلِّ وَقْتٍ تَفْعَلُونَ مَا یُبَاعِدُکُمْ مِنْهَا فَأیْنَ رَغْبَتُکُمْ فِیهَا؟ وَ السَّادِسَةُ: أنَّکُمْ أکَلْتُمْ نِعْمَةَ المَوْلَى فَلَمْ تَشْکُرُوا عَلَیْهَا. وَ السَّابِعَةُ: أَنَّ اللّهَ أمَرَکُمْ بِعَدَاوَةِ الشَّیْطَانِ وَ قَالَ «إنَّ الشَّیْطَانَ لَکُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوّاً» فَعَادَیْتُمُوهُ بِلَا ثَوْلٍ وَ وَالَیْتُمُوهُ بِلَا مُخَالِفَةً. وَ الثَّامِنَةُ: أنَّکُمْ جَعَلْتُمْ عُیُوبَ النَّاسِ نَصْبَ أعْیُنِکُمْ وَ عُیُوبِکُمْ وَرَاءَ ظُهُورِکُمْ تَلوُمُونَ مَنْ أنْتُمْ أحَقُّ بِاللَّوْمِ مِنْهُ فَأىُّ دُعَاءٌ یُسْتَجَابُ لَکُمْ مَعَ هَذَا وَ قَدْ سَدَدْتُمْ أبْوَابَهُ وَ طُرُقَهَ فَاتَّقُوا اللّهَ وَ أصْلِحُوا أعْمَالَکُمْ وَ
" أخْلَصُوا سَرَائِرَکُمْ وَ آمُرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ انْهُوَا عَنِ الْمُنْکَرِ فَیَسْتَجِیبُ لَکُمْ دُعَائُکُمْ)
"Sizin qəlb və fikriniz səkkiz şeydə xəyanətə səbəb olub. (ona görə də sizin duanız qəbul olmur”.
1. Siz Allahı tanımısınız, amma Onun haqqını əda etməmisiniz. Ona görə də, sizin tanımağınız (mərifətniz) vəziyyətinizə xeyir etməmişdir.
2. Onun göndərdiyinə iman gətirdiyiniz halda, onun sünnəsinə qarşı çıxmısınız. Bəs, sizin imanınızın səmərəsi hardadır?
3. Onun kitabını (Quranı) oxuyursunuz, lakin ona əməl etmirsiniz.
4. Siz deyirsiniz ki, Allahın cəzalarından qorxursunuz, amma həmişə elə işlər görürsünüz ki, sizi cəzaya yaxınlaşdırır.
5. Deyirsiniz ki, Allahın mükafatlarını sevirsiz, amma həmişə elə işlər görürsünüz ki, sizi o mükafatlardan uzaqlaşdırır.
6. Allahın nemətlərini yeyirsiz, amma şükr etmirsiniz.
7. Sizə əmr verilib ki, şeytanın düşməni olun, amma siz onunla dostluq planı cızırsınız.
8. Siz başqalarının eyblərini ifşa edir, amma öz eyblərinizi gizlədirsiniz. Belə olan halda, necə dualarınızın qəbul olmasını istəyirsiniz? Amma görürük ki, siz özünüz bütün qapıları öz üzünüzə bağlamısınız. Təqvalı və saleh əməllərlə məşğul olun. Yaxşılıqlara dəvət edin, pisliklərdən çəkindirin ki, dualarınız qəbul olsun.
Əmirəl-mömininin (ə) bəyanına görə duanın qəbul olmamasının səbəbini insan gərək özündə axtarsın. İnsanların Allahdan uzaq düşməsi, günah etməsi və pis işlərlə məşğul olması duanın geri çevrilməsinə səbəb olur. Peyğəmbərdən (s) nəql edilən bir hədisdə oxuyuruq ki, buyurub:
سَیَأْتِی عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ تَخْبُثُ فِیهِ سَرَائِرُهُمْ، وَ تَحْسُنُ فِیهِ عَلاَنِیَتُهُمْ، طَمَعاً فِی الدُّنْیَا، لاَیُرِیدُونَ بِهِ مَا” عِنْدَ رَبِّهِم، یَکُونُ دِینُهُمْ رِیَاءً؛ لاَ یُخَالِطُهُمْ خَوْفٌ، یَعَمُّهُمُ اللّهُ بِعِقَاب، فَیَدْعُونَهُ دُعَاءَ الْغَرِیقِ، فَلاَ یَسْتَجِیبُ "لَهُمْ»
"Elə bir vaxt gələcək ki, insanların batini və daxili pis, çirkin və zahirləri gözəl görünəcək. Bir işi ancaq dünyanı sevdiklərinə görə yerinə yetirəcəklər. Allahın savab və mükafatını istəməyəcəklər. Onların dini yalnız rihakarlıqdan başqa, bir şey olmayacaq. Onlarda Allahın qorxusu olmayacaq. Bu səbəbdən, Allahın onlara qəzəbi tutacaq. Onlar dua edəcəklər, amma duaları qəbul olmayacaq.”
Bir şəxs imam Sadiqdən (ə) soruşur:
أَلَیْسَ یَقُولُ اللَّهُ ادْعُونِى أَسْتَجِبْ لَکُمْ؟ وَ قَدْ نَرَى الْمُضْطَرَّ یَدْعُوهُ وَ لایُجابُ لَهُ، وَ الْمَظْلُومَ یَسْتَنْصِرُهُ عَلى عَدُوِّهِ فَلایَنْصُرُهُ
"Məgər Allah belə buyurmayıb ki, dua edin ki, sizin dualarınızı qəbul edim? İnsanlar dua edir, amma duaları qəbul olmur? Məzlum insanları görürük ki, düşmənə qalib gəlmək üçün Allahdan kömək istəyirlər, amma Allah onlara yardım etmir.”
İmam buyurdu:
وَیْحَکِ! ما یَدْعُوهُ أَحَدٌ إِلَّا اسْتَجابَ لَهُ، أَمَّا الظَّالِمُ فَدُعائُهُ مَرْدُودٌ إِلى أَنْ یَتُوبَ، وَ أَمَّا الْمُحِقُّ فَإِذا دَعَا اسْتَجابَ لَهُ وَ صَرَفَ عَنْهُ الْبَلاءَ مِنْ حَیْثُ لایَعْلَمُهُ، أَوِ ادَّخَرَ لَهُ ثَواباً جَزِیلًا لِیَومِ حاجَتِهِ إِلَیْهِ، وَ إِنْ لَمْ یَکُنِ الامْرُ الَّذِى سَئَلَ الْعَبْدُ خَیْراً لَهُ إِنْ أَعْطاهُ أَمْسَکَ عَنْهُ
"Vay olsun sənin halına! Allah yalnız duasını qəbul etdiyi şəxsi çağırır. Zalımların duası Ona çatmır. Amma ləayqəti olan şəxs dua edərkən duası qəbul olar və bəlanı ondan uzaq edər, şəxsin özü də bəlanın ncə aradan qaldırılmasını bilməz, lakin Allah onun savabını qiyamət günü üçün saxlar. İnsan bilmədən öz zərərinə olan hacəti Allahdan istəyərsə, Allah onun duasını qəbul etməz.”
İmam Baqirdən (ə) nəql olunur ki, buyurub:
إِنَّ الْعَبْدَ یَسْأَلُ اللَّهَ الْحَاجَةَ فَیَکُونُ مِنْ شَأْنِهِ قَضَاؤُهَا إِلَى أَجَلٍ قَرِیبٍ أَوْ إِلَى وَقْتٍ بَطِیءٍ فَیُذْنِبُ الْعَبْدُ ذَنْباً فَیَقُولُ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى لِلْمَلَکِ لَاتَقْضِ حَاجَتَهُ وَاحْرِمْهُ إِیَّاهَا فَإِنَّهُ تَعَرَّضَ لِسَخَطِی وَ اسْتَوْجَبَ الْحِرْمَانَ مِنِّی)
"Bəzi vaxtlar insan Allahdan hansısa bir hacəti tələb edir. Sonra günah edir. Allah mələklərə buyurur: "Onun hacətini verməyin və onu bu hacətdən məhrum edin. Çünki mənim qəzəblənməyimə səbəb və mənim fəzlimdən məhrum oldu.””
Bəs, bu nəticəyə gəlirik ki, əgər insan pak, təmiz, saf, saleh əməllə, günahdan uzaq olan vaxt əllərini Allahın dərgahına uzatsa və duanın ədəblərinə riayət etsə, onun duası qəbul olunacaq.
İmam Sadiq (ə) öz sözlərində bəndənin duasının qəbul olmasını ən yaxşı formada bəyan etmişdir:
1. Ya müstəcəb olacaq.
«اسْتَجابَ لَهُ».
2. Günah və ya zülm etdiyinə görə qəbul olmayacaq.
أَمَّا الظَّالِمُ فَدُعائُهُ مَرْدُودٌ إِلى أَنْ یَتُوبَ.
3. Ya da duanın əvəzində hansısa bir bəlanı ondan uzaqlaşdıracaq.
صَرَفَ عَنْهُ الْبَلاءَ مِنْ حَیْثُ لایَعْلَمُهُ.
4. Yaxud, qiyamət günü üçün savabı çox olsun deyə onun dualarının savabını saxlayacaq.
أَوِ ادَّخَرَ لَهُ ثَواباً جَزِیلًالِیَومِ حاجَتِهِ إِلَیْهِ.
Mənbə: Qum Elmi Hövzəsi
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6677
Bu gün: 0
