Allahın hüzurunda dua etməyin qaydası
Höccət əl-islam Hüseyn Əlladiri
Müqəddimə
İnsan daimi olaraq yaradanı ilə rabitə yaratmağa möhtacdır. İnsanın həqiqətdə zəif bir məxluq olmasına baxmayaraq, o, Allahla rabitə qurub kamala çata bilər. Nəticədə, insan Allahla bu rabitəni yaratmaqla özünü sonsuz qüdrətin əhatəsində müşahidə edərək həqiqi və doğru yolda addımlaya bilər. İnsan ona verilən hədsiz nemətlərə şükr edir, həyatının ən çətin anlarında Allahın rəhmətinə ümid edərək həmin çətinliklərdən uzaqlaşa bilir.
Allahla rabitə yaratmaq o qədər də çətin deyil, ona görə ki, O, bizə çox yaxındır. Allah öz Peyğəmbərinə (s) belə buyurur:
"وَ إِذاسَأَلَکَ عِبادی عَنِّی فَإِنِّی قَریبٌ”
"Bəndələrim səndən Mənim barəmdə soruşduqda, (de ki,) həqiqətən, Mən (hamıya) yaxınam.”
"وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیْدِ”
"Biz ona (insana) şah damarından da yaxınıq.”
Elə bu səbəbdən, Allah-taala öz bəndələrinə yaxın olduğunu bəyan etdikdən sonra insanların dua etmələrini və yaradanları ilə danışmalarını istəyir:
"أُجیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذا دَعانِ، فَلْیَسْتَجیبُوا لی”
"Məni çağıran zaman, dua edənin duasını qəbul edirəm. Odur ki, Mənim dəvətimi qəbul etsinlər.”
İnsanın bütün problemlərinin həlli və çarəsi Onun ixtiyarında olduğu halda, Allahla münacat etməməsi, Ondan qəflətdə olması və heç bir hacət istəməməsi necə mümkündür?! Belə isə, Allah-taala ilə rabitə yaratmaqda qəflət etməyin. Bütün məxluqatın yaradanı olan Allahla rabitə qurmağın yollarından biri də duadır.
Əgər dua onun üçün nəzərdə tutulan qaydada yerinə yetirilərsə, hədən artıq təsir qoyacaq və insan bu təsirin kənarında Allahın rəhmətinə nail olub öz istəklərini ondan diləyəcək.
Yuxarıdakı cümlələri qeyd etməklə duanın əhəmiyyəti, qayda-qanunu, şərtləri, səmərə və təsirini əziz oxucuların nəzərinə çatdırmaq istədik.
Duanın əhəmiyyəti
Deməli, dua bəndələrlə Allah-taala arasında rabitə olduğundan, əhəmiyyət kəsb etmiş və islami təlimlərdə ona xüsusi yer verilmişdir.
Allah-taala Quranda öz bəndələrini dua etməyə dəvət etmiş və onların dualarının qəbul olunacağına dair vədə vermişdir. Odur ki, Allah bəndələrinin nidasını eşidən və cavab verəndir. Belə olduğu halda, nə üçün Onunla münacat etməməli və qəlbimizkiləri Ona deməməliyik?! Allahın özü Qurand belə buyurub:
"اُدْعونى اسْتَجِبْ لَکُمْ”
"Məni çağırın ki, sizin duanızı qəbul edim.”
Yenə buyurur:
"أُجیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذا دَعانِ، فَلْیَسْتَجیبُوا لی”
"Məni çağıran zaman, dua edənin duasını qəbul edirəm. Odur ki, Mənim dəvətimi qəbul etsinlər.”
Beləliklə, dilimizi dua etməyə öyrəşdirməli, münacatla məşğul olmalı və Allahın dəvətini qəbul etməliyik. Əgər belə olmazsa, istəklərimiz həyata keçməmiş və cavabsız qalacaq. çünki Quranda buyurulur:
"ما یَعْبَؤُ بِکُمْ رَبّى لَوْ لا دُعاؤکُمْ”
"Əgər mənim Rəbbim (ümumi mərhəmət və bəhanəyə yer qoymamaq üçün dəlil-sübutun (höccətin) tamamlanmasının tələbinə əsasən) sizi (tövhid və imana) dəvət etmək istəməsəydi, sizə əhəmiyyət verməzdi.”
Deməli, bu mətləbin əsas sirri bəndələrin dua etməsinə qayıdır, çünki duanın ibadət və bəndəliklə sıx rabitəsi var. Bəzən dua "ibadət”, bəzən də "ibadətlərin ən üstünü (fəzilətlisi)” kimi təqdim olunmuşdur. Digər mənbələrə əsasən, dua ibadətlərin təməl və əsası olaraq qələmə verilmişdir. Bundan əlavə, "Ğafir” surəsinin altmışıncı ayəsində dua "ibadət” şəklində qeyd edilmişdir. Bəli, dua bəndəlik və itaətin mənbəyidir. Beləliklə, həmin mənbədən nə qədər faydalansaq, Rəbbimizin yanında bir o qədər məqam və dəyərə sahib olar və nəticədə, "ibadur-rəhman” (ilahi bəndələr) zümrəsində yer tutartıq.
İslami rəvayətlərdə də dua müxtəlif şəkildə təfsir edilmiş, bir tərəfdən, dini təlimlərdə onun əhəmiyyəti, digər bir tərəfdən də, duanın təsir və səmərələrinə işarə olunmuşdur. Dua aşağıdakı ifadələrlə qeyd edilmişdir:
"Əmudud-din” (Dinin sütunu)
"Məxxul-ibadəh” (İbadətin beyni (əsası))
"Əfzəlul-ibadəh” (İbadətin ən üstünü)
"Nurus-səmavati vəl-ərz” (Yerin və göyün nuru)
"Misbahuz-zulməh” (Qaranlıqların çırağı (dünya və axirətdə)
"Miftahun-nicah” (Qurtuluşun açarı)
"Nəcəhu-kulli-hacəh” (Hər bir hacətlə bağlı qələbə (uğur) amili)
"Məqalidul-fəlah” (Düzgünlük vasitəsi)
"Miftahur-rəhməh” (Rəhmət açarı)
"Miftahu-kulli rəhməh” (Bütün rəhmətlərin açarı)
"Silahul-ənbiya” (Peyğəmbərlərin silahı)
"Silahul-mumin” (Möminin silahı)
Mənbə: Qum Elmi Hövzəsi