Qədir-Xum
Məkkə ilə Mədinə şəhərləri arasındakı yolun üstündə, Cöhtənin iki mil fasiləsində, bir «QƏDİR» yəni çuxur, vadi, gölməçə vardır. Bu QƏDİR, «XUM» adı ilə məşhurdur. Onun ətrafında üç böyük ağac və bir neçə səhra ağacı vardır. Bunlardan başqa, heç bir şey yoxdur. Lakin, Mədinə, Misir və İraqın yolları burada ayrıldığına görə, yəni yolayrıcı olduğuna görə coğafi baxımdan xüsusi əhəmiyyətə malik bir yer olmuşdur. Belə ki, bu xüsusiyyətinə görə yolçu və karvanların münasibmənzilgahı, düşərgəsi olmuşdur.
Rəsulullah (s) Mədinəyə mühacirətindən sonra həcc üçün Məkkəyə getmişdi. Hicrətin onuncu ilində həcc səfərinə getməyi qərara aldı Ərafatda söylədiyi xütbənin: «Camaat! Sözümü eşidin, çünki mən bilmirəm, bəlkə də bu ildən sonra daha burada sizinlə görüşmədim..». frazasından məlum olur ki, Peyğəmbərə (s) ilham olmuşdu ki, dünyadan köçəcəkdir. Ona görə də o həzrətin göstərişi ilə qəbilə və tayfalar arasında o həzrətin bu il ziyarət səfərinə getməyi elan olunmuşdur. Nəticədə əzəmətli bir cəmiyyət, tarixin yazdığına görə yüz iyirmi min nəfərə qədər adam o həzrətdən həccətül-islamın qaydalarının təlimatını almaq üçün Kəbənin ziyarətinə gəlmişdi.
Rəsulullah(с) həcc qaydalarını yerinə yetirdikdən sonra onunla olanlarla birgə Mədinəyə qayıdırdı. «Qədir Xum»dan keçərkən Zilhəccə ayının on səkkizi cümə axşamı idi. Cəbrail Əmin (s) nazil olaraq bu ayəni gətirdi:
يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ
إِنَّ اللّهَ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ
(«ƏL-MAİDƏ», аyə 67)
«Ey Peyğəmbər! Öz rəbbinin tərəfindən sənə nazil olunmuşu tamamilə (camaata) çatdır, çatdırmasan Allahın risalətini yerinə yetirmiş olmazsan. Allah səni insanların (şərrindən) qoruyacaqdır. Allah, kafir qövmləri (doğru yola) yönəltməz».
Deyirik: Bir müsəmanın vacib bir namazı yerinə-yetirməsi, «Təkbirətul İhram»-dan «Salam»ın zikrinədək olan vəzifə silsiləsinə (Qiraət, ruku, sücud, qiyam, qünut, oturmaq, təşəhhüd) əməl etməsi bütövlükdə, yəni hərəkət və sözlər həmişə bir yerdə bir vəzifə adlanır-»Namaz qılmaq».
Əgər namaz qılan təkcə bir yerdə bu vacibin vacibatlardan birini bilərkən tərk edərsə namaz qılmamış kimidir.
Elə həmin tərtiblə- Peyğəmbər (s) iyirmi illik məmuriyyətində, vəzifələr toplusunun da: Risalətinin təbliğindən sıxıntılara dözməyədək, mühacirət, müharibə, sülh, müqavilə, vəsiyyət ümmətin gələcəyi üçün hərəkət xətti təyin etmək hamısı və hamısının da bir adı vardır- «Risalər və Nübuvvət». Ona görə də Allah Təala buyurur: «Əgər axırıncı təbliği yerinə yetirməkdə səhlənkarlıq edərsə, bu nübuvvəti yerinə yetirməməyinə bərabərdir».
Buyurdu: Gedənlər geri çağırılsın. Gözlədilər ki , arxadakılar da gəlib çatsınlar. Sonra isə karvan o «Xari Muğilan»-dan (bitki adıdır) başqa bir şey bitməyən yandırıcı səhrada «Qədir Xum» adı ilə məşhur olan köhnə gölməçənin yanında dayandı. Kölgəlik düzəldi. Dəvlərin cihazlarından uca yer, xitabət kürsüsü quruldu. Zöhr vaxtı havanın hərarəti daha da şiddətləndi. Camaat havanın istisindən Əbasının bir hissəsini başına çəkmiş, digər tərəfini isə ayaqlarının altına salmış halda intizarda idi.
Buyurdu: Zöhr azanı deyilsin! Zöhr namazı bütün iştirakçılarla birlikdə qılındı. Sonra iclas, seminar, qurultay, konfrans, toplantı bilmirəm adını nə qoyursunuzsa qoyun. Yüz iyirmi mindən çox adamın iştirax etdiyi islam tarixinin, bəlkə də bütün dinlərin qanunlarını təsbit edən an başlandı. Sükut hər yeri bürümüşdü. Hamı qulaq kəsilmişdi ki, Allahın ən mühüm bəyanatını tapşırığını eşitsin.
Məgər yüz iyirmi dörd min peyğəmbər, Adəmdən Xatəmədək hamısı bəşəriyyəti ədalət əsasında kamilliyə aparmaq üçün aşkar dəlillər, kitab və meyarlarla məb`us olmamışlarmı? Məgər indi təşəkkül tapan camaat namazına imamlıq edən, ənbiya və mürsəllər silsləsindən deyilmi? məgər o özü bir neçə gün bundan qabaq Ərafatda:
«Bəlkə bu ildən sonra bir daha sizinlə burada görüşmədik..». buyurmadımı? Deməli bu müsəlman ümməti icmasının öz peyğəmbərinin yanında etdiyi sonuncu iclasdır. Yəni daha belə bir iclas olmayacaqdır. Deməli, bu sonuncu peyğəmbərin dünyadan köçməsi ilə bəşəriyyətin həmişəlik vəhyin mənbəyi ilə rabitəsi kəsiləcəkdir. Bəs, ümmətin vəzifəsi nədir? Necə yaşamalıdır? Hansı hökumət və ideologiyanın sayəsində yaşayacaqdır? Kimin başçılığı altında?
Görəsən o günədək Peyğəmbər (s) islamcəmiyyətini idarəetmə üsullarının necə olması barəsində heç nə buyurmamışdırmı? O gün də heç nə deməmişdimi? Onda deyin görüm Peyğəmbər (s) həyatda olarkən Mədinəni kim idarə edirdi. Hökumət hansı növ idi? Tayfa padşahlığı, qəbilə başçılığı, səltənət, istibdad, məşrutəh yoxsa respublika? Axı, bir növ sistem olmalıdır. Bunların hansından idi?
Ən azı bir söz deyilməlidir. Demək istəyirəm ki, Peyğəmbər (s), zamanında Mədinənin hakimiyyəti kimin əlində idi? Mədinətun-nəbiy və azad olmuş qəbilələri, yəni kiçik ilam dövlətinikim idarə edirdi? Əmr, vəhy, döyüş əmri, sülh qərarı, işləri həll etmək, iddiaçılar arasındakı düşmənçiliyi aradan qaldırmaq üçün lakin və bütün digər hökumət vəzifələri kimin əlində idi? Əgər buna ehtiyac yox disə, onda nəyə görə Peyğəmbər (s) cənazəsini qüsl olunmamış qoyub, bir nəfəri bu işə seçmək üçün getdilər. Əgər ehtiyac vardısa, bəs onda nəyə görə (Allaha pənah) Allah və Peyğəmbər (s) bu mühüm işdə qəflət etmişlər? Burada ancaq üçüncü yol qalır ki, xeyir! Seçmişdilər, amma cənablar tabe olmadılar. Bu gün isə biz qalmışıq barmağı ağzında ki, ehtiyatlı ol, bir kəsə söyüş söymə. Səlman Farsi demişkən: «Etdiniz və etmədiniz». Yəni eləməli olmadıqları bir işi etdilər: Ömərin sözü ilə desək: Əbu Bəkrin hökuməti düşünülməmiş və qəfildən bir iz idi ki, Allah şərrindən qorudu». Biz yeri gəldikcə düyünləri açacaq və aydınlaşdıracağıq ki, şərindən amanda qalmadılar və biz də amanda qalmadıq.
Yaziq Taha Hüseyn, müasir Misir yazıçısı yaxşı və ziyalı yazıçı olmasına baxmayaraq islam hökuməti neçə hökumətləri sualının qarşısında «Əliyyən və bənuh» (Əli və övladları) kitabında acizanə şəkildə etiraf edir ki, «Müsəlmanların xilafət üçün nizam və xüsusi qaydaları olmamışdır ki, bu kürsü boş qalan kimi bu qaydalara uyğun başda bir xəlifə seçsinlər. Siz yaxşı bilirsiniz ki, Əbu Bəkr xilafətə necə seçildi. Ömər onun xəlifə olması barəsində dedi: «Gözlənilməz bir iş oldu ki, Allah müsəlmanları onun şərrindən qorudu». Yenə də bilirsiniz ki, Ömər Əbu Bəkrin vəsiyyəti nəticəsində xilafətə gəldi. Müsəlmanlar bu vəsiyyətə əməl etdilər və onunla müxalifət edən olmadı. Bir qrup mühacir etiraf etmək istərkən Əbu Bəkr onlara qaneedici cavab verərək sakitləşdirdi. Yenə də bilirsiniz ki, Ömər vəsiyyət etmədi. Xilafət məsələsi altı nəfər mühacirin şurasına həvalə edildi. Peyğəmbər (s) dünyadan köçərkən bu altı nəfərdən razı idi. Bu şura da Osmanı seçdi və bununla da heç kəs müxalif olmadı, Osman da heç bir vəsiyyət etmədi və hətta etsəydi belə camaat onu qəbul etməzdi. Çünki onun hökm və rəftarından narazı idilər». Qiyamçılar, Osmanın qətlindən sonra sərgərdan qalmışdılar. Çünki camaatın rəhbəri, imama ehtiyacı vardı. İmamı bacardıqca tez seçmək lazım idi. Yəni Osmanın yerlərdəki valiləri, xüsusilə çox güclü olan Müaviyyə, öz ordularını Mədinəyə göndərib oranı fəth etyməmiş və qiyamçıların layiqli cəfalarını verməmiş, imam seçmək lazım idi. Qiyamçılar yaxşı bilirdilər ki, onların özləri müsəlmanlara xəlifə ola bilməzlər. Ona görə də xəlifə seçmək mühacir və ənsarın öhdəsində idi. Onlar bir Qureyşiyə beyət etməli idi... Nəhayət, qiyamçılar yəqin etdilər ki, təkbaşına, müsəlmanlara xəlifə təyin edə bilməzlər. Odur ki, mühacir və ənsardan kömək istədilər ki, o üç nəfərdən birini Əli (ə), Təlhə, Zübeyr müsəlmanlara xəlifə təyin etsinlər. Mühacir və ənsarlar üzlərini Əliyə (ə) tutdular və israrla ondan xilafəti qəbul etməyini və onların qiyamını dəstəkləməsini istədilər. Əli (ə) onların öncə xilafəti qəbul etmək istəklərini rədd etdiyi kimi bu istəyinə də rədd cavabı vermək istədi. Lakin indi ondan qabaqkı xəlifələrə beyət etmiş mühacir və ənsarların xahişini qəbul etməkdən başqa çarəsi olmadığını gördü. Xülasə, Əli (ə) xilafəti qəbul etdi. «Nəyə görə, Taha Hüseyn acizanə şəkildə, müsəlmanların hökumət sistemi qurmaq planın olmaması biabırçılığını qəbul edir. Çünki əqidə baxımından əsarətdədir və «Plan var idi, amma əməl etmədilər»- deyə bilmir. Amma gənc təhqiqatçı- doktor Muhəmməd Ticani Tunisi- Əhli-beyt çeşməsində dodağı islanan kimi, «Necə hidayət oldum» kitabında:
«Əbu Bəkrin beyəti Ömərin sözü ilə desək - Allah onun şərini müsəlmanlardan uzаq etsin» - qəfildən olmuşdu. Ömərin xilafəti Əbu Bəkrin vəliyyəti və sifarişi ilə baş vermişdi (yəni o düşünülməmiş və qəfildən olan işin nəticəsi idи). Osmanın xilafəti isə tarixi bir məsxərədir. Çünki Ömər, xilafətə altı nəfəri seçdi. Onları öz aralarından bir nəfəri xəlifə təyin etməyə məcbur etdi və dedi: Əgər dörd nəfərin rəyi eyni, iki nəfərin rəyi müxtəlif olsa o iki nəfəri öldürün. Əgər iki hissəyə ayrılsalar, yəni üç nəfər bir tərəfdə və üç nəfər o biri tərəfdə olsalar, Abdurrəhman ibn Out olan tərəfin üstünlüyü vardır. Əgər bir müddət keçərsə və bu altı nəfər heç bir nəticəyə gəlməzsə hamısını öldürün!!! Bu çox təəccüblü bir hadisədir» - deyə fəryad edir.
Kitabın adı: Qədir günündən Aşurayadək
Müəllif: Seyid Kazim Pərpənçi
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6678
Bu gün: 0
