Peyğəmbər (s) və Əhli-Beyt (ə)-ın məktəbində Quranşünaslıq
Bismillahir-Rahmənir-Rahim
Ön söz
İnsan yer üzünə qədəm qoyub təklif sahibi
olandan (yəni, həddi-buluğa çataraq şəriət məsələləri
boynuna vəzifə gələndən – red.), ta ömrünün sonuna
qədər daima fəaliyyətdədir. Bu fəaliyyət iki qanun
üzərində qurulur. Bunlardan biri təkvini, ikincisi isə
təşrii qanun adlanır. Təkvini qanunda insanlar
məsumdurlar. Onlar bu qanunu poza bilmirlər.
İstəklərindən asılı olmayaraq ona əməl edib o
qanunun hakimiyyətinə boyun əyirlər.
İkinci qanun ki, təşrii (şəriət) qanunlardır, insan
burada ixtiyar sahibidir. O qanuna əməl etmək, insana
bəzən vacib formada, bəzi hallarda isə məsləhət
formasında buyurulub. Başqa sözlə desək şəriət
qanunlarının bəzilərinə insanın əməl etməsi vacibdir,
bəzilərinə isə əməl etsə yaxşıdır, əməl etməsə cəzası
yoxdur.
Təkvini qanunlarda insan ona görə məsumdur
ki, yuxarıda dediyimiz kimi, insan bu qanuna məcburi
formada əməl edir: dünyaya gəlmək vaxtı çatarkən
doğulur, zamanı çatarkən diş çıxarır, hərəkət edir, gəncləşir, qocalır və dünyasını dəyişir. Bu qanunun
müqabilində insanın mənəvi mənfəəti yoxdur. Amma
təşrii qanuna əməl etmək insana o qədər mənfəət
gətirir ki, insan ilahiləşə bilir: meraca gedir, əlçatmaz
zirvələr fəth edir, mələklərdən üstün olur, Allah ona
xatir kainata rəhmət bəxş edir. Bu üstünlüyün birinci
səbəbi insanın o qanun qarşısında ixtiyarı
olmağındadır - öz seçimi ilə fəziləti rəzilətə üstün
tutmağındadır, ilahiləşməni şeytaniləşməyə qələbə
etdirməyindədir.
Bəli, biz şəriət qanunları ilə vəzifələnərkən
fəzilətlər bizə üz gətirir. O vəzifələrə əməl edərkən
fəzilətləri əxz edirik, əks halda isə onları əlimizdən
veririk.
"Bəs bu vəzifələr haradan bizə vacib olur?”
sualına, bu gün hər qanundan üstün olan, bəşərin əl
aparıb təhrif edə bilmədiyi ilahi qanun - ilahi kitab
olan Qurani-Kərimdə cavab tapa bilərik. Allah-Təala
müqəddəs kitabında buyurur:
فالهمها فجورها و تقواها
"Biz insana yaxşı və pisi ilham etdik.” (surə "Şəms”,
ayə 8).
Başqa bir yerdə buyurur:
ان هذا القران يهدى للتى هي اقوم
"Həqiqətən bu Quran ən möhkım və əbədi olan bir
dinə hidayət edir.” (surə "İsra”, ayə 9). Belə məlum
olur ki, bu din ən möhkəm və əbədi bir dindir və buna
hidayət edən kitab isə ən üstün qanuna malikdir.
Bizim bu dini qəbul edib, onun qanunlarına əməl
etməyimiz, Quranın hökmü ilə vacib olubdur.
Qısa bir araşdırmadan sonra məsələni belə
qoyuruq ki, biz iki cəhətdən təkmilləşirik: birincisi bu
qanuna əməl etmək, ikincisi isə bu qanuna düzgün
yanaşmaq istəməyənlərlə və ya düzgün yanaşmağı
bacarmayanlarla mübarizə aparıb, onlar tərəfindən
xalqın fikrində yaranmış çaşqınlığa aydınlıq
gətirməkdən ibarətdir. Əlbətdə, bu, bir cəhətdən bizə
vacib olan təklifdir. Şübhəsiz ki, bizim muxtəlif
sahələrdə təkliflərimiz vardır. Amma işarə etdiyimiz
sahə bu gün aktual bir məsələ olduğuna görə və son
zamanlar bəzi ünsürlərin Quranın müqəddəs olan
ayələrini öz çaşqın nəzərləri ilə təfsir etmələri, səbəb
oldu ki, biz də qələm götürüb bu barədə, kiçik də olsa,
oxuculara bir yazı təqdim edək. Əlbətdə, televiziya
ekranlarında və kütləvi mətbuatda gedən əks
təbliğatlara qarşı bu yazı çox azdır. Amma ümüdimiz
budur ki, Allah belə yazılara bərəkət verəcək, özü
buyurduğu kimi; "sayca az olan çox dəstələr var ki,
sayca çoxluq təşkil edənlərə qalib olublar”. Yaxud,
Natiqi-Quran olan Mövla İmam Əli (ə) buyurub: "Həqiqət yolunun əhlinin azlığı sizi qorxutmasın”.
Bu yazıda Quranın maarifi, ayələrin nazil olma
səbəbləri, Quranı kimlər təfsir edə bilər və vəhyin
növləri haqqında, Quran ətrafında bir neçə cəhətdən
söhbət açaq ki, möminlərə qaranlıq olan məsələlərə
aydınıq gəlsin.
İnşAlah, bu dərslərin xeyri çox olacağını ümid edirik.
Kitabın müəllifi haqqında:
Kitabın adı: Peyğəmbər (s) və Əhli-Beyt (ə)-ın məktəbində Quranşünaslıq
Müəllif: Hacı Əhliman Rüstəmov
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6678
Bu gün: 0
