İkinci Dərs
"Fələq” surəsi
بسم الله الرحمن الرحيم
قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ مِن شَرِّ مَا خَلَقَ وَمِن شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ وَمِن شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ
"Fələq” surəsinin kəlmələri:
قل - De
رب - Padşah, Yaradan, Sahib, Malik, məxluqatı
yaratdıqdan sonra özbaşına buraxmayıb tərbiyə və
nəzarət edərək yol göstərən
فلق - Sübh vaxtı, gecənin qaranlığının acılması,
batilin qalın pərdələrinin acılıb həqqin onun arasından
aşkar olması, yaratmaq, yaradılan.
ن - dan, dən (şəkilçi)
شر - şər, ziyan, fəsad, pislik
ما - bir şey, nə, o ki, o şey ki
خلق - yaratdı, yaranıbdır
غاسق - qaranlıq, zülmət qaranlıq, ayın tutulan
vaxtı, hücüm edən, daxil olan
اذا - o zaman, o vaxt
وقب - daxil oldu, gizləndi, tutuldu, əhatə etdi
فاسات - sehr edən qadınlar, düyünlərə üfürənlər
فى - - da, də (şəkilçi)
عقد - düyün
حاسد - həsəd edən, pislik istəyən
حسد - həsəd etdi
Hərfi tərcümə
"De pənah aparıram sübhün sahibinə, (gecəni
gündüz edənə) bütün yaradılmışların şərrindən, bütün
qaranlıqların şərrindən, o zülmət və qaranlıq ki,
cəmiyyəti əhatə edir, pənah aparıram bütün sehr
edənlərin sehrindən (düyünlərə piləyənlərin şərrindən)
həsəd edənlərin şərrindən, o vaxt ki, həsəd edirlər”.
"Fələq” surəsinin təfsiri.
قل اعوذ برب الفلق ( Qul əuzu birəbbil-fələq)
- Ey peyğəmbər de: Pənah aparıram "fələqin”
Allahına. Yəni zülmətləri nura çevirənə, dənəni
sındırıb içərisindən bitkilər göyərdən Allaha, batili
sındırıb içərisindən haqqı aşkar edən Allaha. O,
Allaha ki, xurafat və batil fikrlərin arasından aydın
olan şüuru kainata bəxş edir, daşları yarıb arasından
duru suları cari edən Allaha. Fələqin ümumi bir
mənası da vardır - hər bir şeyi yaratmaq. Yəni pənah
aparıram bütün yaranmışları yaradana
من شر ما خلق (min şərri ma xələq)
bütün yaranmışların şərrindən. Bəli, pənah
aparıram Allaha tamam məxluqatdan. Xususən bu şərr
quvvə insandan ola və insanların arasında yaşaya
onun təhlükəsi daha çox olar. Bu ayənin zahirindən
belə hesab olunmasın ki, Allah-Təalanın yaratdığı hər
nə varsa şərdir. Xeyr; Qurani-Kərim buyurur:
(Əlif lam mim səcdə) "Allah elə bir
varlıqdır ki, nə yaradıbsa gözəl yaradıb Allahın hər
yaratdığı gözəldir. Lakin onlar ilahi qanunları pozaraq
şər qüvvəyə çevrilirlər və o zaman ziyanverici
olurlar.”
ومن شر غاسق اذا وقب (və min şərri ğəsiqin iza vəqəb )
(Pənah aparıram Allaha hər bir ziyanverici
mövcuddan, o zaman ki, varid olarlar) "غاسق” (ğasiq) gecənin zülmət qaranlığına deyirlər. Bu vaxt
yırtıcıların və oğruların hücum eyləyən vaxdıdır. Ona
görə gərək Allaha pənah aparasan. Bu ayədə söz üçün
ümümi bir məfhum nəzərdə tutulubdur. Pənah
apariram Allaha zülmət qaranlıqdan, o vaxt ki,
cəmiyyəti əhatə edir. Hansı zülmət? Dinsizlik zülməti,
kafirlik, cəhalət və nadanlıq qaranlığı; Bəli, hər hansı
bir cəmiyyəti belə bir qaranlıq tutsa, orada xəyanət,
cinayət, qan tökmə, adam öldürmə, xurafat və
fəsaddan başqa bir şey olmaz. O cəmiyyət ən qorxulu
cəmiyyət hesab olunar. Ona görə də gərək elə bir
mühitdən Allaha pənah aparasan, ona sığınasan ki,
amanda qala biləsən.
وَمِن شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ (və min şərrin-nəffasati fil uqəd)
"pənah aparıram Allaha, düyünlərə piləyənlərin
şərrindən”. Cadugərlər və sehr edənlərin şərrindən.
Onların vurduğu ziyan və fəsadlardan Allaha pənah
aparıram.
Bu ayədə olan cadugərlərin üç hissəyə bölmək
olar.
1. Elə həmin cadugərlər ki, sehr və cadu ilə
insanları bədbəxt edirlər.
2. Əxlaq və insanlığın ziddinə proqramlar,
seriallar və filimlər göstərənlər. Onlar da bir növ
cadugərdirlər. Insanları tilsimləyərək bütün ictimi və
fərdi əxlaq normalarından çıxarıb özlərinə tabe
edirlər. Həqiqətən bizim zamanımızda ən böyük cadu
yuxarda dediklərimizdir. Diqqətlə fikirləşsək görərik
ki, onlar bizim əxlaqımızda və həyatımızda neçə-neçə
çirkinliklər formalaşdırıblar. İnsan getdikcə inkişaf
etməlidir. Amma biz hansı təsirlər altında gələcəyə
gedirik. O gələcəkdə bizi hansı bədbəxtçiliklər, hansı
qaranlıqlar gözləyir. Biz isə elə bilirik qarşıda işıqlı
gələcəyimiz vardır. Bəli, qarşıda işıqlı gələcək var,
amma kimlər üçün? Dediyimiz cadugərlər üçün?
Yoxsa onların tilsiminə düşənlər üçün? Ya tam başqa
bir dəstə üçün ki, onlar nə cadugərlik etmir, nə də
cadu və sehrin tilsiminə düşməyiblər. "Onların nə qəmi var nə qorxusu" لا خوف عليهم ولا هم يحزنون
3. İffətsiz qadınlar, Həqiqətən onlar xususən bu
zamanda ən böyük cadugərdilər. Cəmiyyətin əsaslı
olan təbəqəsi, gənc nəsli öz əxlaqsızlıqları ilə
müsəxxər edərək onların üzərində hakimiyyət edirlər.
Allah-Təala bizi və bütün gəncləri onların şərrindən
qorusun.
ومن شر حاسد اذا حسد (və min şərri hasidin iza həsəd )
"Həsəd edənlərin həsəd etdiyi vaxtın şərrindən”
Ayə "həsədi” ən pis sifətlərdən hesab edir. Bu
xasiyyət insanın daxilində baş qaldıranda heç bir
cinayət insan üçün pis görünmür. Qüdrəti catan hər işə
əl atır, döğma və yad onun üçün bərabər olur. Hətta
öz canına da insanın heyfi gəlmir.
Burada yadıma bir dastan düşdü; Qonşusunun
paxıllıqını çəkən bir nəfər hər vasitə ilə istəyir onu
ləkələsin, amma bacarmır. Axırda öz qulamına əmr edir ki, çıxaq onun evinin damına. Çıxdıqdan sonra
qulamına öz başını kəsməyə əmr edir. Qulam yalvarır
ki, ağa sən öz başını kəsdirməklə heç nəyə nail ola
bilməzsən. Ağa deyir: nə üçün? Mənim meyyitimi
bunun damında görənlər məmurlara xəbər verəcəklər.
Məmurlar onu tutub edam edəndə ömrü boyu
qazandığı hörmət və abrını itirəcək. Beləcə qulam
ağasının başını kəsir. Məmurlar ev sahibini tutur.
Ittiham edib edam ağacının altına gətirirlər. Amma
asmaq zamanı gələndə qulam gələrək hər şeyi olduğu
kimi etiraf edir. Beləliklə Allaha sığınan abırlı və
inamlı bir mömin Onun pənahında qorunur.
Bəli, həsəd xəstəliyi belədir. İnsanın öz-özünün
qatili edir. Amma möminlər qorunaraq Allahın
pənahında hifz olunurlar. Şair şerlərinin birində belə
buyurub:
İlahi be həqqi əmiri ərəb
Həsəd əhlinə ver kəmali ədəb.
Həsəd bir bəladır, bəlayi əzim.
Bəla içrə qıl həsudi muqim.
Allah-Təala bu böyük bəladan bizi qoruyub
saxlasın. Bizə tofiq versin ki, tamam ömrümüz boyu
ona pənah apara bilək. Amin
"Fələq” surəsinin xususiyyətləri.
1- Bu surədə "Fələq” kəlməsi işləndiyinə görə
belə adlanır. "Muəvvəzə” də deyilir. Çünki o kəlmədə
işlədilib.
2-Məşhurdur ki, bu surə Məkkədə nazil olub.
"Fələq” surənin hədəfi.
Bu surə yeddi dəstədən çəkinməyi təkid edir:
1 - Fasid olan məxluqlardan.
2 - Cəhalət və nadanlığın zülmətindən.
3 - Cadugərlərdən.
4 - İctimaiyyəti qarət etmək istəyənlər ki, fəsad
yayırlar.
5 - İffətsiz qadınlardan.
6 - Küfrün qaranlığından.
7 - Gözü dar paxıllardan.
Sonda həsəd barəsində bir neçə hədisə diqqət
edək:
İmam Baqir(ə) buyurur: "Alov odunu yeyən
kimi həsəd də imanı yeyir”.
İmam Sadiq (ə): "Dinin bəlası həsəddir”.
Həsəd həmişə peyğəmbərlərə mane olan
yollardan biri olub. Yer üzündə ilk qətl hadisəsi,
Qabilin Habili (Adəm (ə) övladları) öldürməsi həsəd
nəticəsində olmuşdur.
İlahi, bu ayədə buyurduğun məxluqatın
şərrindən bizləri qoru.
Sual və tapşırıqlar.
1. Bu surənin adları nədir? Niyə bu adlarla
adlanıb ?
2 Sahir və cadugərlər neçə dəstədirlər ?
3 "ما” (ma) kəlməsinin mənası nədir ?
4 "فلق” (Fələq) kəlməsinin mənasını izah edin.
5 Fələq (فلق) surəsinin hədəfini izah edin.
Kitabın adı: Kiçik surələrdə böyük dəyərlər
Müəllif: Hacı Əhliman Rüstəmov
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6704
Bu gün: 0
