Övliyaların xüsusiyyətləri
Me’rac hədisinin davamında oxuyuruq: "Onlar Allahın bəndələrinə mənim baxdığım kimi baxan şəxslərdir...” Bəli insanın başqalarına məhəbbəti onun öz Allahına məhəbbətinin şaxəsidir. Allahı sevməmiş, Onun bəndələrini Ona xatir sevmək mümkünsüzdür. Allaha məhəbbət sayəsində onunla bağlı insanlar da sevilir. Mö’min insan bir şəxsin Allahla bağlılığını gördükdə, Allahı sevdiyindən onu da sevir. Ona görə də imanlı insan xalqa bir növ Allahın gözü ilə baxır. Yə’ni Allahın nəzərində əziz olan insan onun da nəzərində əzizdir. Mümkün deyil ki, Allah insanları bir me’yarla, mö’min isə başqa bir meyarla sevə. Allaha görə baxış Allahın baxışı ilə eyni bir me’yardadır.
Hədisin davamından buyurulur: "Onlar öz ehtiyaclarını xalqdan istəməzlər.” İnsan həyatı təbii şəkildə ehtiyaclarla müşayiət olunur. İnsanın vücud tutumu böyük olduqca onun ehtiyacları da böyüyür. Qur’anda oxuyuruq: "Ey insanlar, siz Allaha möhtacsınız, Allah isə möhtac deyildir və hər cür şükürə və tə’rifə layiqdir.”[30] İnsanların ehtiyaclarını ödəyə biləcək yeganə mövcud Allah-təaladır. Ona görə də Allah dostları daim Onun dərgahına əl açmış vəziyyətdədirlər. Onlar Allahın sonsuz qüdrətindən faydalanmaqla öz istəklərinə çatırlar. Onlar yalnız Allaha ümid edir və Ondan qeyrisinə könül vermirlər.
Duanın təkrar-təkrar tapşırılmasının hikmətlərindən biri budur ki, insanın öz Rəbbi ilə bağlılığı güclənsin və o, Allahından qeyrisinə əl açmasın. Bu ruhi bağlılıq gücləndikcə başqalarına ehtiyac azalır. Belə ki, Allahla bağlılığını gücləndirmiş insan qəti şəkildə Ondan qeyrisinə əl açmır. Həzrət İbrahim haqqında danışılan əhvalatda deyilir ki, İbrahim oda atıldığı vaxt Cəbrəilin yardımından imtina edərək, Allahın onun halından xəbərdar olduğunu bildirdi.
Əgər bir şəxs sizə e’timad göstərərək bütün çətinliklərində sizə üz tutarsa, siz də ona qarşı səmimi münasibət bəsləyərsiniz. O daim sizə üz tutduğu kimi, siz də imkan daxilində onun ehtiyaclarını ödəməyə çalışarsınız. İnsanlar arasındakı bu sayaq rabitə bəndə ilə Allah arasındakı rabitədən çox-çox zəif olsa da, mövzumuzu aydınlaşdırmaq üçün münasib bir misaldır.
Rəvayətdə oxuyuruq: "Onlar qarınlarını halal ne’mətlə doldurmazlar, haramla isə heç vaxt!” Allah dostlarının digər xüsusiyyətlərindən biri budur ki, dünya və onun fani ləzzətlərinə əsir olmazlar. Onlar dünyanın hətta halal ne’mətlərindən də zəruri ehtiyacları qədər istifadə edərlər. Onlar dünyanın ne’mətlərindən yalnız vəzifələrini icra etmək üçün güc əldə edəcəkləri həddə faydalanarlar. Əslində bədənin ehtiyacından artıq qidalanmaq orqanizmdə süstlük yaradır və onun gücünü azaldır.
Kitabın adı: Dost diyarının yolçuları
Müəllif: Ustad Misbah Yəzdi