Övliyalar və ilahi əzəmətdən qorxu
Axirət əhlinin qəlbinə Allah qorxusu hakimdir. Uyğun hal bu insanlarda çox güclüdür. Əslində onlar əməllərinin nəticəsindən, qəflət və büdrəmələrdən qorxurlar. Əlbəttə ki, istənilən bir adamda büdrəmələr olur və bu onun aqibətinə tə’sir edə bilər. Amma ilahi əzəmət qarşısındakı qorxu başqa bir qorxudur. İnsan istənilən bir əzəmət qarşısında kiçiklik hiss edir. Qarşısındakı mövcud nə qədər əzəmətli olsa, insan da o qədər həyacan keçirir. Məsələn, həzrət İmam Xomeynini (rəh.) hamı böyük əzəmətinə görə tanıyırdı. Xüsusi bir məclisdə onunla üzbəüz gələn insan İmamın baxışlarının tə’siri altında sanki əriyirdi. İmam (rəh.) nə peyğəmbər, nə də mə’sum imam idi. O, sadəcə, Allahın bir bəndəsi idi. Amma Allaha müti olduğundan elə bir əzəmət əldə etmişdi ki, onunla qarşılaşanlar kiçiklik hiss edirdilər. Şübhəsiz ki, Allahın əzəmətini olduğu kimi dərk etmək mümkünsüzdür. Amma Allahın əzəmət zirvəsini dərk edən insan daxilən lərzəyə gəlir. Demək, Allah qorxusu onun əzəmətinin dərkindən doğan təbii bir hissdir. İsfahanda dini elmləri tədris edən mərhum Axund Kaşinin təəccüblü bir hala malik olduğunu çoxlarından eşitmişəm. Bu şəxs rüku zamanı elə bir lərzəyə gələrmiş ki, özünü saxlaya bilməzmiş.
Demək, axirət əhlinin xüsusiyyətlərindən biri də Allah qorxusudur. Əvvəlki dərsdə qeyd etdiyimiz kimi, axirət əhlinin də müxtəlif mərtəbələri var. Yuxarı mərtəbədə olanlarda uyğun xüsusiyyətlər daha kamil şəkildədir.
Me’rac hədisinin davamında oxuyuruq: "Xalq qafillərdən sayıldığı vaxt, onlar zikr edənlərdən sayılarlar.” Bə’zən cəmiyyətdə elə hadisələr baş verir ki, insanlar bu hadisələr nəticəsində özlərini unudurlar. Bu hadisələr həm sevindirici, həm də narahatedici ola bilər. Axirət əhli isə istənilən bir hadisə ilə qarşılaşdıqda Allahı yaddan çıxarmır. Qur’anda oxuyuruq: "O insanlar ki, heç bir kəsb və ticarət onları Allahın zikrindən ayıra bilmir.
Axirət əhlinin on ikinci xüsusiyyəti odur ki, ne’mətin əvvəlində Allaha həmd, sonra isə şükür edərlər. Allahı unutmayan insan bir ne’mət əldə etdikdə həmin ne’məti Allah tərəfindən bildiyindən ona həmd oxuyur. Eləcə də, ne’mətdən faydalandıqdan sonra şükür etməyi yaddan çıxarmır. Dünya əhli isə əldə etdiyi ne’mətin haradan gəldiyi ilə də maraqlanmır. Onlar bütün ne’mətləri öz təlaşları ilə qazandıqlarını zənn edirlər.
Hədisin davamında buyurulur: "Axirət əhlinin duası göyə ucalar. Dedikləri qəbul olunar və mələklər onlardan razıdırlar.” Duanın Allaha doğru ucalması o demək deyil ki, Allah səmada qərar tutmuşdur. Bu tə’bir Allahın sonsuz məqamına bir işarədir. Başqa sözlə, Allahın əzəməti və geniş məqamı ilə insanlar arasındakı məsafə sonsuzdur. Allah mütləq varlı, bəndələr isə fəqirdirlər. Allahın məqamı insanların düşüncəsindən çox-çox ucadır. Ona görə də duanın qəbul olması üçün dua insanın alçaq məqamından Allahın yüksək məqamına ucalmalıdır. Allah-təala Qur’anda buyurur: "Pak söz ona tərəf yüksələr və pak sözü də yaxşı əməl qaldırar.” Rəvayətlərdə Allah tərəfindən qəbul olunmuş əməl haqqında "o əməl yuxarı ucalır” tə’birini işlədirlər. Qəbul olunmayan əməl haqqında isə "sahibinə doğru qayıtdı” deyirlər. Axirət əhlinin sözü göyə qalxır, yə’ni məxluqlar həddini aşaraq, Allah dərgahına yol tapır.
Me’rac hədisinin davamında oxuyuruq: "Onların duaları örtüklər altda dövrə vurur. Allah ana öz körpəsini sevdiyi tək, onların sözünü dinləməyi sevir.” Dini mənbələrdə bildirilir ki, ərş və kürsünün fövqündə nurdan hicablar mövcuddur. Bu tə’birlər bizim düşüncəmizlə Allahın əzəməti arasında olan məsafəni bildirmək üçün işlədilir. Allahı tanımaq istəyən insan bu hicabları kənara çəkməlidir. Əlbəttə ki, həmin hicablar, örtüklər də Allahın məxluqudur. Me’rac hədisinin bu cümləsində bildirilir ki, axirət əhlinin duası ilahi hicablara çatanadək ucalır. Orada isə dualar dövrə vurmağa başlayır. Allah-təala öz mömin bəndələrinin dualarını dinləməyi xoşlayır. Allahın öz bəndəsinə məhəbbətini ananın öz körpəsinə məhəbbətinə oxşatması möminlərə olan böyük bir lütfdür. Sözsüz ki, bəndələrin Allaha məhəbbəti Allahın öz bəndələrinə məhəbbəti ilə müqayisəyə gəlməz. Varlıq aləmində mövcud olan bütün məhəbbətləri üst-üstə yığıb Allahın məhəbbəti ilə yan-yana qoysaq, onlar dərya bərabərində damlanı xatırladar. Çünki Allahın məhəbbəti nəhayətsizdir.
Qüdsi hədisdə bildirilir ki, bəndənin tövbəsi Allahı elə şad edir ki, onun bu şadlığı kimsəsiz səhrada itirdiyi dəvəsini və azuqəsini tapan adamın şadlığından qat-qat üstün olur. Dəvəsini və azuqəsini itirib ölümlə üzbəüz dayanmış insan onları yenidən tapdıqda necə sevinir? Bəli, Allah öz bəndəsinin tövbəsinə bundan da artıq şad olur. Əlbəttə ki, bu oxşatmalar hansısa mə’naları insanlara anlatmaq üçündür. Əgər belə bir zərurət olmasaydı, Allahla bağlı məfhumları insanla bağlı məfhumlarla ölçmək düzgün olmazdı.
Rəvayətdə nəql olunur ki, Allah möminin duasını gec qəbul edər ki, o çox dua etsin. Çünki Allah öz mömin bəndəsinin səsini dost tutur. Amma münafiqlər Allahdan bir şey istədikdə Allah onların istəyini dərhal verir ki, səslərini kəssinlər. Çünki Allah münafiqlərin səsini xoşlamır.
Kitabın adı: Dost diyarının yolçuları
Müəllif: Doktor Misbah Yəzdi
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6734
Bu gün: 1
