Məhəbbət "Muridin” münacatının əsas mövzusudur
Bu və bir çox başqa minacatların əsas mövzularından biri məhəbbətdir. Məhəbbət məfhumu "hub”, "vudd”,
"səbabət” və sair təbirlərlə ifadə olunmuşdur. Məsələn, "Minacatul-muhibbin”də deyilir: "Və əvridna hiyazə hubbikə və əziqna həlavətə vuddikə”, yəni bizi məhəbbət hovuzlarına daxil et və bizə öz məhəbbətinin şirinliyini dadızdır. Bu minacatın əvvəlində belə buyurulur: "İlahi, mən zəlləzi zaqə həlavətə məhəbbətikə fəramə minkə bədələn”, yəni İlahi, o kimdir ki, sənin məhəbbətinin şirinliyini dadmış, lakin sənin əvəzinə başqasını seçmişdir?! Bu duanın ortalarında isə belə buyurulur: "Həyyəmtə qəlbəhu li iradətikə”, yəni onun qəlbini öz istəyin üçün heyran etdin.” Bu kimi dualar çoxdur.
İndi isə belə bir sual yaranır ki, Allaha məhəbbət vacib, yoxsa müstəhəb işlərdəndir? Bu suala cavab olaraq bildirməliyik ki, məhəbbətin müxtəlif mərtəbələri vardır. Onun bir mərtəbəsi imanın şərtlərindəndir. Yəni mümkün deyil ki, insan Allaha iman gətirsin, lakin heç cürə onu sevməsin. Necə ki, əməlisaleh olmaq imanın şərtlərindəndir! Çünki əməl və iman ayrı-ayrı məfhumlar deyil. Yəni mümkün deyil ki, iman gətirmiş şəxs heç cürə Allaha itaət etməmək fikrində olsun. Çünki iman ixtiyarı işdir. Bəzən isə iman qeyri-ixtiyari şəkildə hasil olur. Bu barədə Qurani-kərimdə buyurulur: "Ey iman əhli, iman gətirin.”
Demək, möminin heç bir xeyir əməli olmasa, deməli onun imanı yalançıdır. Çünki iman Allahın rübubiyyətinə şəhadətdir. İtaət Allahın rübubiyyətini qəbul etmək şərtlərindəndir. Baxmayaraq ki, insan bütün vacibləri yerinə yetirməsin və ya imanın zəifliyi səbəbindən bütün günahlardan çəkinməsin!
Belə isə, Allahın bütün nemətlərini dərk edən və Onun ehtiyacları təmin edən olduğunu anlayan insan Onu necə sevməyə bilər? Mümkündürmü ki, insan özünü sevə, lakin ona vücud bağışlayan və ehtiyaclarını təmin edəni sevməyə?!
İmana aid edilmiş həmin vəzifəlilik maddəsi məhəbbətə də aid edilir və bu qayda ilə vacib olur. Bu mərtəbədən keçdikdən sonra məhəbbətin başqa bir mərtəbəsi ilə rastlaşırıq. Bu mərtəbədə məhəbbət günahın qarşısını alır. Çünki bəzən insan nəticə əldə etmək üçün öz istəklərinə zidd olan əməli yerinə yetirməli olur. Bu halda vəzifə və seçim məsələsi qarşıya çıxır. Bəzən dadlı yemək insanın sağlamlığı üçün zərərli olur. Bu vaxt insan ya dadlı yeməkdən daşınıb sağlamlığını qorumalı, ya da ki, sağlamlığından keçib bu yeməyi yeməlidir. İnsan bunların hansını daha çox sevərsə, onu edəcəkdir. Beləliklə, dini hökmlərdə də məsələn, oruc tutmaq yemək yemək istəyən insan qəlbinin istəkləri ilə müxalifdir. İnsanın necə seçim etməsi onun imanından, Allaha və axirətə məhəbbətindən asılıdır. Əgər azacıq da olsa iman və məhəbbəti olmasa orucunu yeyəcəkdir. Bu hökm bütün haram işlər və vacib göstərişlərdə bəyan olunmuşdur. Əgər Allah məhəbbəti qalib gələrsə, insan günahdan çəkinib itaət edəcəkdir. Əks halda isə insan günaha üz tutacaq. Heç şübhəsiz, əgər məhəbbət güclü olarsa, məhbubun unudulmamasına səbəb olar.
İnsanın vacibləri yerinə yetirməsinə və günahlardan çəkinməsinə səbəb olan məhəbbət əqli vacib hesab olunur. Bu haqda bir çox rəvayət və ayələr mövcuddur. Qurani-kərimdə müşriklərlə bağlı buyurulur: "Müşriklər Allaha şərik qoşduqlarını Allah qədər sevirlər.” Onlar Allahı sevdikləri kimi bütləri də sevirlər. Bu iki məhəbbət bir-birinə mane törədir. Qarşı-qarşıya gələn iki bərabər qüvvə bir-birlərinin hərəkətinə mane olur. Demək, Allaha məhəbbət iman şərtlərindəndir. Bu məhəbbət başqalarına məhəbbətdən daha çox olmalıdır. Əks halda imanda nöqsan yaranar. Qurani-kərimdə buyurulur: "Əgər atalarınız, oğullarınız, qardaşlarınız, övrətləriniz, qəbiləniz, qazandığınız mallar, kasad olmasından qorxduğunuz ticarət, xoşunuza gələn məskənlər sizi Allahdan, Onun peyğəmbərindən və Allah yolunda cihaddan daha əzizdirsə...”
Bütün bu hədələr və xatırlatmalar valideynlərini, övladlarını, qohumlarını, mallarını, məskənlərini və başqa şeylərini Allahdan çox sevən şəxlərə ünvanlanmışdır. İnsan qeyd etdiklərimizi və sair şeyləri Allahdan çox sevərsə, ağır əzab intizarında olmalıdır! Demək, şeytana və nəfs istəklərinə qalib olacaq qədər ilahi məhəbbət qazanmaq tələb olunur. Əgər bu məhəbbətin şəri vacib olmasını deyə bilməsək, də əqli vacib olmasını deyə bilərik.
Məhəbbətin bundan da üstün mərtəbəsi müstəhəb işlərin yerinə yetirilməsinə, məkruhlardan və hətta şübhəli və mübah işlərdən çəkinməyə səbəb olan məhəbbətdir. Bu məhəbbətin müxtəlif mərtəbələri mövcuddur. Onları təyin etmək çətin işdir.
Kitabın adı: Münacatın əzəməti
Müəllif: Mishab Yəzdi
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6714
Bu gün: 1
