Qədr gecəsinin əməlləri
Qədr gecəsinin özünə məxsus əməl və ibadətləri vardır ki, onları əziz möminlərin nəzərinə çatdırıram. Əhya saxlayan şəxsə aşağıdakı əməlləri yerinə yetirmək müstəhəbdir:
1) Qüsl etmək.
2) Əhya saxlamaq.
3) Məscidə getmək.
4) Tövbə etmək.
5) Quranı qarşılamaq.
6) Təvəssül etmək.
7) Qədr gecəsinin namazı.
8) Yüz rəkət namaz.
9) Quran oxumaq.
10) Imam Əli (ə) və Imam Hüseynin (ə) ziyarəti.
11) Həzrət Əlinin (ə) qatillərinə lənət oxumaq.
12) Salavat zikr etmək.
13) Cövşən-kəbir duasını oxumaq.
14) Ixlas surəsini oxumaq.
1) Qüsl etmək
Qüsul edərkən belə niyyət edilir: "Qədr gecəsinin qüslunu edirəm: qürbətən iləllah.” (Qürbətən iləllah yəni, Allaha yaxın olmaq üçün onun əmrini yerinə yetirmək deməkdir). Bu qüslun böyük savabı vardır. Bu müstəhəb əməli, sübh azanına qədər etmək olar. Amma daha yaxşı olar ki, bu qüsul məğrib azanına yaxın verilsin.
2) Əhya saxlamaqYəni, səhərə qədər oyaq qalıb ibadətlə məşğul olmaq. Səhərə qədər oyaq qalıb ibadətlə məşğul olmağın mənası budur ki, insan Quranı qarşılayaraq deyir: "Ilahi, Sən bu gecə mənə Quran nazil edirsən və mən də bu gecə səhərə qədər oyaq qalıb onu qarşılayıram.” Qədr gecəsi çox yaxşı olar ki, insan əhya saxlayıb həmin gecəni səhərə qədər oyaq qalıb ibadətlə məşğul olsun. Çünki belə bir gecə il ərzində cəmi bir gecədir. Yəni ayə və hədislərə əsasən Qədr gecəsi Ramazan ayının gecələrindən birinə təsadüf edir. Həmçinin çox ehtimal vardır ki, bu üç gecənin biri Qədr gecəsi olsun. Bu üç gecənin hansı olduğu dəqiq bilinmir. Bəzi hədislərə əsasən daha çox ehtimal 21 və 23-cü gecənin Qədr gecəsi olmasına ehtimal verilir.
Bir nəfər Imam Sadiq (ə)-ın məhzərinə gəlib dedi: Ey Allahın höccəti, çox yaxşı olardı ki, qədr gecəsinin hansı gecə olduğunu mənə deyəsiniz. Həzrət buyurdu: Nə üçün istəmirsən ki, bu üç gecənin hər üçünü səhərə qədər əhya saxlayıb Allaha ibadət edəsən? Sən bu ibadəti hər üç gecə yerinə yetir.
Digər bir hədisdə nəql olunur ki, Imam Sadiq (ə)-dan soruşdular: Ey Allahın höccəti, Qədr gecəsinin bu üç gecədən hansı olduğunu bilirsinizmi? Həzrət buyurdu: Necə bilməyim ki, həmin gecə mələklər gəlib mənə salam verərək ziyarət edirlər. Mən onun hansı gecə olduğunu bilirəm. Amma məsləhət budur ki, siz bunu bilməyəsiz və bu üç gecənin üçünü də əhya saxlayıb Allaha ibadət edəsiniz. Buna əsasən də biz hər üç gecəni oyaq qalmaqla əhya saxlayıb səhərə qədər ibadət edirik.
3) Məscidə getməkMəscidə getməyin mənası budur ki, insan öz məqsədini təyin edir. Yəni: "Ey Allahım, bu gecə mən fəsad və pozğunluq olan yerlərə gedə bilərdim, lakin mən Sənin razılığını qazanmaq üçün Sənin evinə gəlmişəm və gələcək xoşbəxtliyimi müəyyənləşdirirəm. ”Qədr gecəsində möminlərə çox yaxşı olar Allah evlərində (məscidlərdə) cəmləşib dua və ibadət edərək Quranı qarşılasınlar.
4) Tövbə etməkBu gecənin xüsusi əməllərindən biri budur ki, yüz dəfə "Əstəğfirullahə rəbbi və ətubu iləyh” (Ey mənim Allahım, Səndən günahlarımın bağışlanmağını diləyir və tövbə edərək Sənə tərəf qayıdıram) demək və tövbə etməkdən ibarətdir. Bu əməlin mənası belədir: insan keçmişdə etdiyi günahlardan peşman olub gələcəyini abadlaşdırmaq üçün Allaha söz verir. Yəni: "Ey Allahım, bu günə qədər mən səhv yolda olmuşam, lakin bu gündən Sənin bütün əmrlərinə tabe olacaq və bir daha günah etməyəcəyəm. ”
Insan Allahla belə münacat edib desin: Ilahi, bu günə qədər bilməyərəkdən günahlar etmişəm, unutqanlıq üzündən Sənin sözündən çıxmışam, mənim dağ boyda olan günahlarımı bağışla. Ilahi, Sənin rəhmətin mənim günahlarımdan daha böyükdür. Öz rəhmətinlə mənim günahlarımın üstündən əfv qələmi çək. Ey rəhməti hər şeydən böyük olan Allah, mənim keçmişdə etdiyim günahlarımı bağışla. Bu gündən sonra mən Sənin bütün buyurduqlarına əməl edəcəyimə söz verirəm." Burada bir incəliyi qeyd etməyi lazım bilirəm. Qədr gecəsi insan təmiz ürəklə Allahdan günahlarının bağışlanmasını istəsə, Allah onu bağışlayar və tövbəsini qəbul edər. Tövbəsi qəbul olan şəxsin də duaları və ya dualara amin deməsi tez qəbul olar.
Imam Səccad (ə)-dan belə bir rəvayət nəql olunmuşdur: "Dəryada üzən bir gəmi batır və gəmidə olanların hamısı qərq olur. Lakin cavan bir qadın nicat taparaq sahilə çıxır. Sahildə bir cavan oğlan həmin qadını görür və ona qarşı pis fikrə düşür. Qadına yaxınlaşmaq istəyəndə görür ki, qadının bədəni qorxudan tir-tir əsir. Oğlan ondan soruşur: "Niyə əsirsən və nədən qorxursan? Burada bizi heç kəs görmür.” Qadın deyir: "Düzdür, burada heç kim yoxdur, lakin bizim bu hərəkətimizi Allah görür. Sən Allahın bəndələrindən qorxub həya etdiyin halda, mən Allahın özündən necə qorxub həya etməyim?” Qadının bu sözləri oğlanın qəlbində dərin təsir qoyur və qadına əl vurmayıb elə oradaca tövbə edir. Sonra qadından ayrılıb öz yolu ilə gedir. Yolda qoca bir abidlə rastlaşır. Onunla abidin gedəcəkləri yer eyni olduğundan yol yoldaşı oldular. Günəşin qızmar şüaları altında əziyyət çəkə-çəkə yol gedirdilər. Abid deyir: "Sən dua et, mən də amin deyim ki, Allah bizim başımızın üstünə bir bulud göndərsin, o, günəşin qızmar şüalarındani bizi qorusun.” Oğlan deyir: "Mən günahkar bir insanam. Mən dua etsəm, Allah mənim dualarımı qəbul etməz. Gəl, sən dua et, mən də sənin dualarına amin deyərəm. Çünki sən neçə illər Allaha ibadət etmisən və Allah yanında sənin hörmətin vardır. ”Abid onunla razılaşıb dua edir, təzəcə tövbə etmiş oğlan da onun dualarına amin deyir. Bir neçə dəqiqə keçməmiş Allah-təala onların başı üzərinə bir bulud göndərir. Onlar yol getdikcə bulud onları müşaiyət edərək günün qızmar şüalarının istisindən qoruyurdu. Onlar gəlib iki yol ayrıcına çatırlar və ayrılmalı olurlar. Bir-biri ilə xudahafizləşib ayrıldıqdan sonra, bulud təzə tövbə etmiş oğlanı günəş şüalarından qorumaq üçün onun ardınca gedir.” Sonra Imam Səccad (ə) əlavə edərək buyurdu: "Allah-təala abidin dualarına görə yox, təzəcə tövbə etmiş cavan oğlanın dualara amin deməsinə görə o buludu göndərdi.” Buna görə də xüsusən Qədr gecəsində tövbə etdikdən sonra Allahdan hər dilək istənilsə, Allah o duaları qəbul edər.
Həzrət Əli (ə) buyurur: "Dua edərkən duaların əvvəlində və axırında Peyğəmbər (s) və onun Əhli-beytinə salavat göndərdikdə Allah-təala o duaları mütləq qəbul edər. Çünki hər kim Peyğəmbər (s) və onun Əhli-beytinə salavat göndərsə, mümkün deyil ki, Allah-təala o salavatı və duaları qəbul etməsin. Buna görə də, Allahın duaların əvvəlini və axırını qəbul edib ortalarını qəbul etməməsi mümkün deyil. ”Yaxşı olar ki, insan dua edərkən müsəlmanları, öz ata-anası, qonşuları, qohum-əqrəbası və s. üçün də dua etsin. Çünki ola bilsin, insanın özü üçün etdiyi dualar qəbul olmasın, lakin başqaları barədə etdiyi dualar qəbul olsun. Insanın ona pislik edənlər üçün də dua etməsindən Allahın xoşu gəlir. Çox yaxşı olar ki, insana pislik edənlərin hidayət olması üçün də dua olunsun.
Malik Əştər bir gün bazardan keçərkən, bir nəfər xurmanı yeyib tumunu ona atdı. Malik ona baxıb bir söz demədi və öz yoluna davam etdi. Malikə xurma tumu atan şəxsə dedilər: "Sən bilirsən o kimdir?” Dedi: "Yox.” Dedilər: "O, Malik Əştərdir.” Həmin şəxs Malik Əştərin güclü bir pəhlivan, sözü keçən və vəzifəli bir şəxs olduğunu bilirdi. Elə ona görə də qorxudan üzr istəmək üçün onun ardınca qaçdı. Gördü ki, Malik məscidə daxil oldu. Onun dalınca məscidə girəndə gördü ki, Malik namaza başladı. Oradaca əyləşib Malikin namazı qurtarmasını gözlədi. Malik namazı qurtaran kimi yanına gedib üzr istədi. Malik ona dedi: "Mənim məscidə gəlmək məqsədim yox idi. Sənin o hərəkətinə görə bu məscidə gəlib, iki rükət namaz qılıb, Allahdan sənin hidayət olmağını və günahlarının bağışlanmasını istədim.” Odur ki, insan ona pislik edənlər üçün də dua etsə, çox yaxşı olar və bu əmələ görə də Allah onu da bağışlayıb hidayət edər.
5) Quranı qarşılamaqQədr gecəsində bizim öhdəmizə düşən əməllərdən biri budur ki, Quranın nazil olduğu bu mübarək gecədə Onu qarşılayaq. Insan uzaq səfərdən gəlmiş qonağını qarşalımıq üçün hətta gecənin yarısı olsa da belə onun qarşısına çıxaraq hörmətlə qarşılayır. Bəzən qonağın qarşısına çıxmaq üçün insan hava limanına gedib saatlarla onun gəlişini gözləyir. Bir qonağı qarşılamağın ədəb ərkanı olduğu kimi, Quranı qarşılamağın da ədəb ərkanı vardır. Yuxarıda geyd etdiyimiz kimi Quranın nazil olduğu bir gecədə ibadət etməli və göz yaşı ilə onu qarşılamalıyıq. Qədr gecəsinin Quranın nazil olduğu bir gecə olduğu üçün Onu qarşılamağın da özünəməxsus ədəb-ərkanı və əməlləri vardır. Qədr gecəsi Quranı başımızın üzərinə qoyub Allahla münacat edirik. Bu əməlin mənası budur ki, Allah bizə hörmət edib Quran nazil edir və biz də hörmət əlaməti olaraq Quranı başımızın üstündə saxlayırıq, yəni, bütün məxluqatın içində Allah-təala öz sözlərini məktub şəkilində yalnız insan üçün göndərmişdir. Biz də minnətdarlıq edərək o kitabı qəbul edib başımızın üzərinə qoymaqla Onun hər bir ayəsinə əməl edəcəyimizə söz veririk. Bu əməlimizlə bildiririk ki, Ilahi, Sən bizə hörmət edib Quran nazil etdiyinə görə biz də Onu hörmətlə qarşılayıb Onun hər bir ayəsinə əməl edəcəyik. Həzrət Peyğəmbər (s) Quran barədə bizə belə buyurur: Quran oxuyun, Onun ayələrinə əməl edin və Ondan uzaqlaşmayın. Quranın ayələrini öz fikirlərinizlə düşünməyin.
1. Quranı özünüz üçün çörəkağacı etməyin.
2. Quranın adından istifadə edib özünüzə məqam qazanmayın.
Digər bir hədisdə Həzrət belə buyurur: Hər kəs Allahın kitabına tabe olsa (Qurana əməl etsə), bu kitab həmin şəxsi azğınlıqlardan qutarar və Qiyamət günü hesab-kitab zamanı həmin şəxsi oddan qoruyar. Əlbəttə bir daha qeyd etmək lazımdır ki, ayələrini oxuyub əməl edən insanı Quran hidayət edər və Cəhənnəm odundan qoruyar. Quranı alıb evdə saxlamağın insana faydası olmaz. Quranı açıb oxumaq, ayələri barədə düşünmək və hər bir ayəsinə Allahın istədiyi kimi də əməl etmək lazımdır, məsələn: Allah-təala Quranda təqribən 67 dəfə bizi namaza çağırır. Hər kim namaz qılırsa deməli Qurana hörmət edir. Allah- təala ildə bir ay oruc tutmağı vacib edir. Əgər bir müsəlman Ramazan ayında oruc tutursa deməli Islama inanır və Allahı tanıyır. Əgər bir müsəlman Ramazan ayında üzürsüz yerə oruc tutmursa həmin şəxs Allaha və Qurana necə inanır? Allah-təala bu əməlləri vacib etməklə insanı təmizləyib hidayət edərək izzət bəxş etmək istəyir. Allah insana oruc, namaz və s. əməlləri verməklə bəndəsinin Ona yaxınlaşmasını istəyir. Quranı başa qoyub Allaha və 14 məsuma and verməyin mənası budur ki: "Ey Allahım, mən Sənə və Sənin ən istəkli bəndələrinə and verib tövbə edirəm və Səndən öz istək və ehtiyaclarımı diləyirəm.”
Quranı baş üzərinə qoyub dua etməyin qaydası belədir:
1. Bikə ya Allah (10 dəfə)
2. Bi Muhəmmədin (s) (10 dəfə)
3. Bi Əliyyin (ə) (10 dəfə)
4. Bi Fatimətə (ə) (10 dəfə)
5. Bil Həsəni (ə) (10 dəfə)
6. Bil Huseyni (ə) (10 dəfə)
7. Bi Əliyyibn Huseyn (ə) (10 dəfə)
8. Bi Məhəmməd ibn Əli (ə) (10 dəfə)
9. Bi Cəfər ibn Muhəmməd (ə) (10 dəfə)
10. Bi Musa ibn Cəfər (ə) (10 dəfə)
11. Bi Əliyyibn Musa (ə) (10 dəfə)
12. Bi Məhəmməd ibn Əli (10 dəfə)
13. Bi Əliyyibni Muhəmməd (ə) (10 dəfə)
14. Bi Həsən ibn Əli (ə) (10 dəfə)
15. Bil Höccəti (ə) (10 dəfə)
Bu mübarək adlara and verən zaman Quran başa qoyulur. Andlar qurtardıqdan sonra Allahdan günahların bağışlanması və diləklər istənilir. Çünki bu adlara and verdikdən sonra insanın duaları mütləq qəbul olunur. Ümumiyyətlə hər kəs Allahı sidq ürəkdən çağırırsa, Allah həmin şəxsə cavab verir. Bu barədə hədis və rəvayətlər çoxdur. Nümunə üçün birini nəzərinizə ərz edirəm: Həzrət Ibrahim (ə) peyğəmbəri tonqalın içinə atdıqdan sonra Nəmrudun mühasibini xəzinənin hesabı əskik gəldiyinə görə tutdular. Mühasib təqsirkar olmadığını nə qədər dedisə bütlərə nə qədər and içdisə, xeyri olmadı. Öz canına, balalarının canına və Nəmrudun canına and içdi, yenə xeyri olmadı. Nəmrud ona inanmadı əmr etdi ki, onu da Ibrahimin (ə) yanına tonqala atsınlar. Mühasib gördü ki, əli hər yerdən üzülüb çarəsiz qalmışdır. Odur ki tonqala atılarkən fikrini cəmləyib Allahı bir dəfə ürəkdən səslədi. Allah-təala mələklərə ona nicat verməyi əmr etdi. Mələklər dedilər: "Ilahi! O, kafirdir və səni inkar edir. Niyə ona nicat verirsən?” Allah-təala buyurdu: "O, kafir də olsa, mənim adımı bir dəfə dilinə gətirdi. Elə buna görə də onun harayına yetişin!” Görürsünüzmü mehriban və mərhəmətli Allah öz bəndəsinə kafir olsa belə, bir dəfə səsləməklə necə oddan nicat verir? Bəs bizlərə necə mərhəmət göstərməzmi? Ona iman gətirib müsəlman olduğumuz hamının bu gecə evində yatarkən məscidə toplaşıb oyaq qaldığımız halda göndərdiyi müqəddəs Quranı başımız üzərinə tutaraq hər şeydən pak olan məsum peyğəmbərinə və imamlara ağlar gözlə əl açıb and verdiyimiz halda, bizim dualarımızı qəbul etməzmi? Əlbəttə, qəbul edər. O böyük və mehriban Allah Qədr gecəsini elə ona görə təyin etmişdir ki, bəndələri bu gecəni oyaq qalıb ibadət etsinlər, Ondan öz dünya və Axirət umacaqlarını dilə gətirsinlər, Onun özünə peyğəmbərinə və məsum imamlara and versinlər. Beləliklə, Allah-təala inşəllah hamının duasını qəbul edər.
6) Təvəssül etməkBu gecənin əməllərindən biri budur ki, Əhli-beyti Allahla öz aramızda vasitəçi qərar verək. Allah-təala Quranda buyurur: "Ey iman gətirənlər! Təqvalı olun. Ona (Onun rəhminə və lütfünə qovuşmaq üçün) vəsilə seçib yol axtarın." Bu ayə bizə bildirir ki, Allahla öz aramızda bir vasitə tapmalıyıq. Insanın həyatında çox işlər vardır ki, yalnız vəsilə ilə qaydasına düşür. Sadəcə bir misalı nəzərinizə yetirirəm, məsələn: ata öz uşağını hansısa nalayiq hərəkətinə görə evdən qovur. Həmin uşaq bir müddətdən sonra evə qayıtmaq istəyir, lakin atası onun evə gəlməsi ilə razılaşmır. Həmin uşaq atasının ən yaxın dostunu və ya adamını tapıb ondan xahiş edir ki, əlindən tutub atasının yanına aparsın. Bilir ki, həmin şəxsin vasitəsi ilə və onun hörmətinə görə atası onu bağışlayar.
Həzrət Peyğəmbər(s)-dan soruşdular: "Ya Rəsulallah, Allahla insanlar arasında ən gözəl vasitələr kimləridir?” Həzrət Peyğəmbər (s) buyurdu: "Əli, Həsən, Hüseyn və Hüseynin nəslindən olan imamlar. Onlar qırılmayan möhkəm dəstəkdirlər (Ürvətül-vüsqadırlar). Onlar sizinlə Allah arasında vasitədirlər.” Başqa bir hədisdə belə buyurur: Hər kim nicat gəmisinə minmək istəyirsə və hər kəs Allahın möhkəm olan dəstəyindən və ipindən yapışmaq istəyirsə, məndən sonra Əli (ə)-ın ətəyindən möhkəm tutsun. Onun düşmənini özünə düşmən bilsin,həmçinin imamları özünə vasitəçi bilib onlara itaət etsin. Beləliklə qədr gecəsi Quranı başımızın üzərinə qoyub Peyğəmbərin, Xanım Fatimeyi Zəhra (s.ə)-nın və on iki imamın adını on dəfə çəkərək Allaha and verməklə günahlarımızın bağışlanmasını və istəklərimizi diləyirik. Bu əməlin rəmzi də budur ki, biz Peyğəmbər (s) və Əhli-beyt (ə)-ı Allahla öz aramızda vasitəçi qərar veririk.
7) Qədr gecəsinin namazı Qədr gecəsində qılınan bu namazın böyük şərafəti vardır. Bu namazı məğrib namazı ilə sübh namazı arasındakı vaxtda qılınır. Bu namazın qaydası belədir:
Niyyət: "Qədr gecəsinin namazını qılıram: qürbətən iləllah.”Sübh namazı kimi iki rəkətlidir. Lakin hər həmd surəsindən sonra yeddi dəfə Ixlas (Qul huvəllahu) surəsi oxunulmalıdır. Namazı qurtaran kimi fasiləsiz alını səcdəyə qoyaraq (səcdə halında) yetmiş dəfə "Əstəğfirullahə və ətubu iləyh” deyilir. Imam Sadiq (ə) buyurur: "Hər kəs bu namazı qıldıqdan sonra səcdəyə gedib yetmiş dəfə "Əstəğfirullahə və ətubu iləyh” deyərsə səcdədən qalxmamış Allah həm onun özünün, həm də ata-anasının günahlarını bağışlayar.” Bu namazı qılandan sonra çox yaxşı olar ki, insan bacardığı qədər çox dua etsin. Həm özünü, həm də başqalarını pak niyyətlə dua etməyin böyük savabı vardır.
8) Yüz rəkət namazQədr gecəsinin məxsus 100 rükət müstəhəb namazı var. Bu namaz sübh namazı kimi iki rəkət-iki rəkət qılmaq lazımdır. (Qeyd etmək lazımdır ki, boynunda qəza namazı olan şəxs 6 günlük qəza namazlarını da qıla bilər. Bunun savabı həm 100 rükətli müstəhəb namazın savabını ödəyər, həm də 6 günlük qəza namazını qılmış olar).
9) Quran oxumaqQədr gecəsində ən çox savabı olan əməllərdən biri Quran oxumaqdır. Hər kəs Quran oxuya bilirsə hədis və rəvayətlərə əsasən bu gecə Ənkəbut, Rum və Duxan surələrini oxusa böyük əcr və savaba nail olar.
10) İmam Əli (ə) və İmam Hüseynin (ə) ziyarətiQədr gecəsinin müstəhəbb əməllərindən biri də Imam Əli (ə) və Imam Hüseyin (ə)-ın ziyarətidir.
11) Həzrət Əlinin(ə) qatillərinə lənət oxumaqBu gecənin ibadət və əməllərindən biri də Həzrət Əli (ə)-ın qatilinə lənət oxumaqdan ibarətdir. Yüz dəfə "Allahumməl‟ən qətələtə əmirilmöminin.” demək (Yə‟ni: "Ilahi Əmirəl-mö‟minin Əlinin(ə) qatillərinə lənət et.”).
12) Salavat zikr etməkPeyğəmbər və onun Əhli-beytinə salavat göndərməyin xüsusilə qədr gecəsində böyük savabı vardır. "Allahummə səlli əla Məhəmmədin və ali Məhəmməd."
13) Cövşən-kəbir duasını oxumaqBu duada Allahın mübarək adları yazılmışdır. Hər kəs Allahın adlarını zikr edib çağırırsa Allah da həmin şəxsə cavab verir. Bu duanı oxumağın çox böyük savabı vardır.
14) İxlas surəsini oxumaqQədr gecəsində müstəhəb əməllərdən biri də 1000 dəfə "Ixlas" surəsini oxumaqdır. Hər kəs bu gecə "İxlas" surəsini oxusa Allah-təala həmin şəxsə böyük əcr inayət edər.
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6677
Bu gün: 0
