328. Qur‘an
1497. Qur‘an.
«Həqiqətən, biz sənə təkrarlanan yeddi ayəni («Fatihə» surəsini) və böyük Qur‘anı əta etdik.»
«Qur‘anı öyüd-nəsihət almaq üçün asanlaşdırdıq. Amma bir öyüd-nəsihət qəbul edən varmı?»
Hədis:
5155. Allahın Peyğəmbəri (s): «İşlərin sizlər üçün zülmət gecələr tək qaranlıq və şübhəli olduğu hər vaxt Qur‘ana üz tutun. Çünki şəfaəti qəbul olunan bir şəfaətci, şikayəti qəbul edilən bir şikayətçidir. Kim Qur‘ana üz tutsa, onu cənnətə çəkib gətirər, ona arxa çevirəni isə cəhənnəmə qovar.»
5156. Allahın Peyğəmbəri (s) (Allah tərəfindən) Ona«Tezliklə sənin ümmətin fitnələrə giriftar olacaq» deyilərkən «ondan xilas yolu nədir?» deyə soruşanlara): «Allahın əziz kitabı!. Batilin nə öndən, nə də arxadan ona yol tapa bilmədiyi, öyülən Alim tərəfindən nazil edilmiş bir Kitab. Elmi Qur‘andan qeyri yerdə axtaran hər kimsəni Allah azdırar.»
5157. Allahın Peyğəmbəri (s): «Qur‘an sizinlə olsun. Onu özünüzə rəhbər edin.»
5158. Allahın Peyğəmbəri (s): «Qur‘anın digər sözlərdən üstünlüyü, Allahın öz yaratdıqlarından üstünlüyü qədərdir.»
5159. İmam Əli (ə): «Pak olan Allah öz qüdrətini kitabında göstərmişdir. Bununla da görsənmədən Özünü bəndələrinə göstərmişdir.»
5160. İmam Əli (ə): «Sizi and verirəm Allaha! Sizi and verirəm Allaha! Məbada, başqaları Qur‘ana əməl etməkdə sizdən önə keçsinlər.»
5161. İmam Əli (ə): «Allah-taalanın kitabını öyrənin. Çünki o sözlərin ən yaxşısı, öyüdlərin ən aydınıdır. Qur‘anı başa düşün. Çünki o, qəlblərin baharıdır və onun nurunda şəfa axtarın. Çünki o, sinələrdəki xəstəliklərə şəfa verəndir. Onu yaxşı oxuyun, Çünki o ən yaxşı əhvalatdır.»
5162. İmam Səccad (ə): «Şərqdən Qərbədək bütün insanlar ölsə belə, təkcə Qur‘an mənimlə olsa, heç vaxt qorxu və kimsəsizlik hiss etmərəm.»
1498. Qur‘an həmişə təzədir.
5163. Allahın Peyğəmbəri (s): «Qur‘an elə bir sənətdir ki, onsuz imkanlı olmaq, onunla yoxsul olmaq olmaz.»
5164. Allahın Peyğəmbəri (s): «Kimə Qur‘an (onu bilməyin neməti) verilibsə və o, bununla belə başqasına bundan daha çox nemət verildiyini güman etsə, şübhəsiz ki, kiçiyi böyük, böyüyü isə kiçik sanmışdır.»
5165. Allahın Peyğəmbəri (s): «Hər kim əcdadlarının və gələcəkdəkilərin, dünyanın əvvəlindən sonuna qədər olan elmi öyrənmək istəyirsə, Qur‘anı tədqiq edib dərindən düşünsün.»
5166. İmam Əli (ə): «Qur‘an nə qədər təkrarlansa və qulaqlara çatsa da, yenə köhnəlməz.»
5167. İmam Əli (ə): «Ən böyük dərdlərin dərmanı Qur‘andadır: küfrün, nifaqın, puçluğun və azğınlığın dərdi»
5168. «Biharul Ənvar»: İmam Sadiqdən (ə) soruşdular: «Bu nə sirdir ki, Qur‘an nə qədər çox oxunub bəhs edildikdə onun təzəliyi və təravəti bir o qədər artır?» Həzrət buyurdu: «Çünki Allah-taala onu yalnız xüsusi bir zaman və xüsusi insanlar üçün yaratmamışdır. Buna görə də hər bir zamanda, hər bir insan üçün qiyamət gününə qədər təzə və təravətlidir.»
1499. Qur‘anı öyrənmək və onu öyrətmək.
5169. Allahın Peyğəmbəri (s): «Sizlərin ən yaxşısı Qur‘anı öyrənən və onu başqalarına öyrədəndir.»
5170. Allahın Peyğəmbəri (s): «Qur‘anı bilən kimsəyə deyiləcək: «Oxu və yuxarı yüksəl. Dünyada oxuduğun kimi tərtillə oxu. Çünki sənin məqamın oxuduğun son bir ayədədir.»
5171. Allahın Peyğəmbəri (s): «Qur‘anı öyrənmək və onu oxumaq sizinlə olsun.»
5172. Allahın Peyğəmbəri (s): «Kim bir nəfərə Qur‘an öyrədirsə, onun mövlasıdır. Həmin şəxs onu kimsəsiz, köməksiz qoymamalı və özünü ondan üstün tutmamalıdır.»
5173. İmam Əli (ə): «Övladın ata üzərindəki hüquqlarından biri də ona yaxşı ad qoyulması, gözəl tərbiyə olunması və Qur‘an
öyrədilməsidir.»
5174. İmam Sadiq (ə): «Layiq olanı budur ki, mömin dünyadan köçməmiş Qur‘anı öyrənsin və ya öyrənərkən vəfat etsin.»
1500. Qur‘anı əzbərləməyə həvəsləndirmək.
5175. Allahın Peyğəmbəri (s): «Allah-taalanın öz kitabını əzbərləmək nemətini ona bəxş etdiyi kimsə, başqalarına ondakı nemətdən böyük nemət verildiyini güman etsə, şübhəsiz ki, ən böyük nemətə qarşı hörmətsizlik və naşükrlük etmişdir.»
5176. Allahın Peyğəmbəri (s): «Daxilində Qur‘andan bir şey olmayan kimsə xaraba ev kimidir.»
5177. Allahın Peyğəmbəri (s): «Sizlərdən kimsənin «filan ayəni unutmuşam» deməsi yaxşı deyil. (Belə deyil) Yadından çıxarılmışdır. Qur‘anı (yaddaşınızda vərəqləyin və) yadınıza salın. Çünki canım əlində olana and olsun ki, Qur‘an insanların sinəsindən, dəvə bəndindən qopandan daha tez qopar.»
5178. Allahın Peyğəmbəri (s): «Qur‘anı içlərində daşıyanlar (və əzbər bilənlər) Allahın rəhməti arasında olar və Allahın nuruna bürünərlər.»
5179. Allahın Peyğəmbəri (s): «Mənim ümmətimin böyükləri və kübarları Qur‘an daşıyanlar və gecəni ibadətdə dirigözlü açanlardır.»
5180. Allahın Peyğəmbəri (s): «Allah qarşısında tam və aşkar təvazökarlığa ən layiq olanlar Qur‘anı əzbər bilənlərdir. Namaz qılmağa, aşkarda və gizlində oruc tutmağa layiq olan da, Qur‘anı əzbər biləndir.»
5181. Allahın Peyğəmbəri (s): «Qur‘anı qoruyan kimsəyə, ona qarşı sərt rəftar edənə sərt olmaq yaraşmaz. Daxilində Allahın kəlamı olan (ona qarşı) cahilcəsinə rəftar edənlə ağılsız davranmaz.»
5182. İmam Sadiq (ə): «Qur‘ana əməl edən hafiz, mətləb gətirən mələklər qədər hörmətli və yaxşı əməl sahibi olar.»
5183. İmam Sadiq (ə): «Kim Qur‘anın bir surəsini unudarsa, həmin surə (cənnətdə) gözəl bir surət və yüksək məqam timsalında qarşısında canlanar. Həmin şəxs onu gördükdə soruşar: «Sən kimsən? Nə qədər gözəlsən! Ey kaş mənim olaydın.» Cavab verilər: «Məni tanımırsan? Mən filan surəyəm. Məni yadından çıxarmasaydın, səni yüksək məkana aparardım.»
1501. Qur‘anı avazla oxumağa həvəsləndirmək.
Qur‘an:
«Allahın kitabını oxuyan, namaz qılan, onlara verdiyimiz ruzidən gizli və aşkar xərcləyənlər heç vaxt kasad olmayan ticarətə ümid bəsləmişlər.
Hədis:
5184. Allahın Peyğəmbəri (s): «Sizlərdən kimsə Allahı ilə söhbət etmək istəyəndə Qur‘an oxusun.»
5185. Allahın Peyğəmbəri (s): «Ürəklər də dəmir kimi pas bağlayar.» Ərz olundu: «Ey Allahın Peyğəmbəri! Ürəkləri cilalayan nədir?.» Buyurdu: «Qur‘an oxumaq.»
5186. Allahın Peyğəmbəri (s): «Qur‘an oxumaq sənin işin olsun! Çünki Onu oxumaq günahların kəffarəsidir və alovun qarşısında pərdə, əzabdan qorunmağın səbəbidir.»
5187. Allahın Peyğəmbəri (s): «Övladım! Qur‘an oxumaqdan qəflətdə qalma. Çünki Qur‘an qəlbi dirildər və pozğunluq, pis əməl, zülm və günahdan saxlayar.»
1502. Gözəl səslə oxumaq.
5188. Allahın Peyğəmbəri (s): «Hər şeyin bir zivəri var və Qur‘anın zivəri də gözəl səsdir.»
5189. Allahın Peyğəmbəri (s): «Qur‘anı (xoş) səslərinizlə zinətləndirin.»
5190. Allahın Peyğəmbəri (s) («Kim Qur‘anı hamıdan daha gözəl oxuyur?» sualına verdiyi cavabdan):–«Onun Qur‘an oxumağını eşidəndə, səsində Allahdan qorxu və qəzəbi görəsən.»
5191. Allahın Peyğəmbəri (s): «Qur‘anı həzin avazla oxuyun. Çünki o həzin nazil olmuşdur.»
1503. Tilavətin haqqı.
5192. İmam Sadiq (ə)(«Onlara kitab verdiklərimiz, Kitabı layiq olan şəkildə oxuyarlar» ayəsi haqda buyurduqlarından): «Ayələrini aydın və qısa-qısa oxuyarlar. Mə‘nalarını anlamağa çalışarlar. Hökm və fərmanlarını tətbiq edər, və’dlərinə ümid bəsləyər, əzabından qorxarlar. Əhvalatlarından örnək götürər, misallardan öyüd alar, əməllərini yerinə yetirər, qadağalarından uzaq durarlar. Allaha and olsun ki, Qur‘anı tilavət haqqı, ayələri əzbərləmək, hərfləri və sözlərini ardıcıl oxumaq, surələrini tilavət etmək, onun beş-on cüzvünü təkrarlamaqla deyil. (bəziləri) Hərf və sözlərini əzbərlədilər, hədd və mə‘naları tərk etdilər. Tilavətin haqqı isə onun ayələri haqda dərin düşünməkdir. Allah-taala buyurur: Sənə göndərdiyimiz mübarək bir kitabdır ki, onun ayələrini dərindən düşünəsən.»
1504. Qur‘an oxumağın qaydaları.
1. Ağzı təmizləmək.
5193. Allahın Peyğəmbəri (s): «Qur‘anın keçdiyi yerləri təmizləyin.» Ərz olundu: «Ey Allahın Peyğəmbəri! Qur‘anın keçdiyi yer haradır.» Buyurdu: «Ağızlarınız.» Ərz olundu: «Nə ilə təmizləyək?» Buyurdu: «Misvakla.»
2. Allaha pənah aparmaq.
Qur‘an:
«Qur‘an oxuyanda, qovulmuş şeytandan Allaha pənah apar.»
Hədis:
5194. İmam Sadiq (ə) (Hər surəni oxumağa başlayanda, «əuzu billahi minəş şeytanir rəcim» demək barədə suala cavabından): «Bəli, şeytanların ən alçağı olan qovulmuş şeytandan Allaha pənah apar.»
3. Tərtil (aydın və qısa-qısa oxumaq)
Qur‘an:
«Ona bir qədər (yarısı) artır və Qur‘anı ağır-ağır oxu.»
Hədis:
5195. Allahın Peyğəmbəri (s) (Qur‘anı ağır-ağır oxu» ayəsi barədə): «Qur‘anı aydın və ağır-ağır oxu. Onu ot şitili kimi səpmə və şer kimi tələsik, qırıq-qırıq oxuma. Heyrətamiz yerlərində ləngiyin, qəlbləri onunla doyündürüb hərəkətə gətirin. Bütün sə‘yləriniz surəni başa çatdırmaq olmasın."
4. Dərindən düşünmək
Qur‘an:
«Sənə göndərdiyimiz mübarək bir kitabdır ki, ayələrini dərindən düşünsünlər və ağıl sahibləri ondan ibrət alsınlar.»
Hədis:
5196. İmam Əli (ə): «Bilin ki, Qur‘anı düşünmədən oxumağın bir xeyri yoxdur. Bilin ki, fəhmsiz və düşüncəsiz ibadətin də bir xeyri olmaz.»
5197. İmam Sadiq (ə) (Qur‘anı bir gecədə xətm etmək barədə suala cavabından): «Onu bir aydan az müddətə oxumağını istəmirəm.»
5.Qəlbin yumşaqlığı.
Qur‘an:
«İman gətirənlərin qəlblərinin Allahı xatırlamaq və haqdan nazil olan üçün yumşalma vaxtı gəlib çatmamışdırmı? Bundan əvvəl (səmavi) kitab verilənlər kimi olmasınlar ki, onların gözləmə müddəti uzun müddət çəkdi, qəlbləri sərtləşdi. Onların çoxu fasiq idilər.»
Hədis:
5198. Allahın Peyğəmbəri (s) («İnsanlardan ən gözəl Qur‘an oxuyan kimdir?» sualına cavabından): «Qur‘an oxumağını eşidəndə, Allahdan qorxduğunu hiss etdiyin.»
5199. «Əyunul-Əxbaril-Rza» (ə): «İmam Rza (ə) Xorasana səfərə çıxarkən gecələr yatağında çox Qur‘an oxuyardı. Cənnət və oddan bəhs edən ayəyə çatdıqda ağlayar, Allahdan cənnət diləyər, oddan Ona pənah aparardı.»
1505. Qur‘anın lənətlədiyi kimsələr.
5200. Allahın Peyğəmbəri (s): «Qur‘anın lənətlədiyi Qur‘an oxuyanlar nə qədər də çoxdur.»
5201. Allahın Peyğəmbəri (s): «Səni (günahlardan) saxlayana qədər Qur‘an oxumusan. Yox əgər saxlamayıbsa, Qur‘an oxumamısan.»
5202. Allahın Peyğəmbəri (s): «Cəhənnəmdə dəmirdən bir dəyirman var və onun başında günahkar qarilər, alimlər üyüdüləcək.»
1506. Qur‘ana qulaq asmaq.
Qur‘an:
«Qur‘an oxunanda ona qulaq asın və susun ki, bəlkə rəhm olunasınız.»
Hədis:
5203. Allahın Peyğəmbəri (s): «Ehey! Kim Allaha müstaqdırsa, Onun sözünə qulaq assın.»
5204. Allahın Peyğəmbəri (s): «Kim Allahın kitabının bir ayəsinə qulaq asarsa, ona ikiqat savab yazılar. Kim Qur‘andan bir ayə oxusa qiyamət günündə həmin ayə onunçün nura çevrilər.»
5205. İmam Sadiq (ə) (Zurarənin Qur‘an eşidən kimsənin susmasının və qulaq asmağının zərurəti haqda sualına cavabından):–«Bəli, sənin yanında Qur‘an oxunanda, qulaq asıb sakit dayanmağın vacibdir.»
1507. Öz nəzərinə uyğun təfsirdən çəkinmək.
5206. Allahın Peyğəmbəri (s): «Allah-taala buyurmuşdur: Sözümü öz nəzərinə uyğun təfsir edən alim Mənə iman gətirməmişdir.»
5207. Allahın Peyğəmbəri (s): «Dünyadan köçəndən sonra ümmətim üçün ən çox qorxduğum şey, Qur‘anı yanlış yozandır.»
5208. İmam Sadiq (ə): «Kim Qur‘anı nəzərinə uyğun təhlil etsə və təfsiri doğru olsa, ona heç bir əcr çatmaz və əgər səhv olsa, günahı onun boynundadır.»
Kitabın adı: Mizanul – hikmət (xülasəsi) 2-ci cild