Sual 61-70
Sual 61: Cünub şəxsə nələr haramdır?
Cavab: Cünub şəxsə beş şey haramdır:
1. Bədənin Quran yazısına, eləcə də, Allah adına toxunması. Vacib ehtiyata əsasən, peyğəmbərlərin və imamların da adına toxunmaq olmaz;
2. Məscidül-hərama və peyğəmbər məscidinə daxil olmaq;
3. Məsciddə dayanmaq (yaddan çıxmış bir şey üçün məscidin bir qapısından daxil olub, o birindən çıxmaq olar). Vacib ehtiyata əsasən, imamların barigahında da dayanmaq olmaz;
4. Məscidə bir şey qoymaq;
5. Vacib səcdəsi olan Quran surələrini oxumaq.
Sual 62: İnsan qüsl verib-vermədiyinə şəkk etsə, vəzifəsi nədir? Əgər şəkk etsə ki, qüslü düz verib, yoxsa yox vəzifəsi nədir?
Cavab: İnsan şəkk etsə ki, qüsl verib yoxsa yox, qüsl verməlidir. Əgər şəkk etsə ki, qüslü düzgün verib, yoxsa yox, təkrar qüslə ehtiyac yoxdur.
Sual 63: Qüsl vermək və dəstəmaz almaq mümkün olmadıqda təyəmmüm hansı qaydada yerinə yetirilir?
Cavab: Vəzifəsi təyəmmüm etmək olan şəxs qüsl və ya dəstəmaz əvəzi təyəmmüm etdiyini nəzərdə tutaraq təyəmmüm etdiyi şeyə (torpaq, qum, daş və s.) əllərinin içini qoşa şəkildə vurmalıdır. Sonra hər iki əllərinin içini bütöv alına tük bitən endə çəkməlidir. Sonda sol əlin içi sağ əlin üstünə, sağ əlin içi sol əlin üstünə çəkilir.
Sual 64: Hansı hallarda dəstəmaz və qüsl əvəzinə təyəmmüm etmək olar?
Cavab: Yeddi halda dəstəmaz və qüsl əvəzinə təyəmmüm etmək olar:
1. Əgər dəstəmaz və ya qüsl üçün su əldə etmək mümkün deyilsə;
2. Qocalıq, oğru və yırtıcıdan qorxu, su çəkmək üçün qabın olmamağı səbəblərindən təyəmmüm etmək olar. Su əldə etmək insan üçün məşəqqətə səbəb olduqda da təyəmmümə icazə verilir;
3. Su vasitəsi ilə xəstələnmə, cana zərər təhlükəsi olduqda;
4. Suyun dəstəmaz və ya qüsl üçün işlədiləcəyi təqdirdə ailə-övladın və yaxın adamların susuz qalacağı və susuzluqdan öləcəyi ehtimal edildikdə. Eləcə də, adətən, yemək üçün başı kəsilməyən at və qatır kimi heyvanların susuz qalacağı ehtimal olunduqda;
5. Əgər su yalnız paltarın və bədənin murdarlığını təmizləməyə çatarsa, əvvəlcə paltarı və bədəni paka çıxarmaq lazımdır;
6. İstifadə üçün halal qab olmadıqda;
7. Dəstəmaz və ya qüsl veriləcəyi təqdirdə namaz vaxtının ötüb keçəcəyi ehtimal edildikdə.
Sual 65: Can verən insan (möhtəzir) hansı şəkildə yerləşdirilməlidir?
Cavab: Can verən müsəlman arxası üstə, ayaqlarının altı qibləyə doğru uzadılmalıdır.
Sual 66: Meyitə hansı şəkildə qüsl verilməlidir?
Cavab: On iki imamçı şiənin meyit qüslü, kəfənlənməsi, meyit namazı və dəfni hamıya vacibdir. Meyitə üç qüsl verilir:
1. Sidr qatılmış su ilə;
2. Kafur qatılmış su ilə;
3. Xalis, saf su ilə.
Meyit qüslü cənabət qüslü tərtibində verilir.
Sual 67: Meyitə toxunma qüslü nə vaxt vacib olur?
Cavab: Meyit qüslü verilməmiş, eləcə də, bədəni soyumuş meyitə toxunan kəs meyitə toxunma qüslü verməlidir. Bədəni soyumamış meyitə toxunan kəsin qüsl verməsi vacib deyil.
Sual 68: Meyit namazı hansı qaydada qılınır?
Cavab: Meyit namazı qılmaq üçün dəstəmaz və qüsl şərt deyil. Bədən və libas pak olmaya da bilər. Meyit üçün namaz qılmaq istəyən şəxs üzü qibləyə dayanmalı və meyit onun qarşısında başı sağ, ayaqları sol tərəf istiqamətində uzadılmalıdır. Meyit namazında beş təkbir var. Meyitə namaz qılan şəxs ayaq üstə durmuş vəziyyətdə bu təkbiri desə kifayətdir: . Meyyit namazının beş təkbiri vardır və əgər onlar aşağıdakı tərtiblə deyilsə, kifayətdir. Niyyətdən və birinci təkbirdən sonra desin:
اَشهَدُ اَن لاَاِلَهَ اِلاَّالله وَاَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللهِ
"Əşhədu ənla ilahə illəllah və ənnə Muhəmmədən Rəsulullah.” İkinci təkbirdən sonra desin:
أَلّلهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَاَلِ مُحَمَّدٍ
"Allahummə səlli əla Muhəmmədin və ali-Muhəmməd.” Üçüncü təkbirdən sonra desin:
أَلّلهُمَّ اغفِرللمؤمِنِينَ وَالمؤمِنَاتِ
"Allahumməğfir lil-mumininə vəl-muminat.” Dördüncü təkbirdən sonra əgər meyyit kişidirsə, desin:
أَلّلهُمَّ اغفِر لِهَذَا المَيِّتِ
"Allahumməğfir li hazəl-məyyit”; əgər qadın olarsa, desin:
أَلّلهُمَّ اغفِر لِهَذهِ المَيِّتِ
"Allahumməğfir li hazihil-məyyit” və sonra 5-ci təkbiri desin.
Daha yaxşı olar ki, birinci təkbirdən s onra bu duanı oxusun:
أَشهَدُ اَن لاَاِلهَ إِلاَاللهُ وَحدَهُ لاَشَرِيكَ لَهُ إِلهَا واَحِدًا اَحَدًا صَمَدًا فَردًا قَيُّومًا داَئِمًا اَبَدًا لَم يَتًجِذ صَاحِبَةً وَلاَ وَلَدًا وَاَشهَدُ اَنً مُحَمَّدًا عَبدُهُ وَرَسُولُهُ اَرسَلهُ بِالهُدى وَدِينِ الحَقِ لِيُظهِرَهُ عَلَى الدِينِ كُلّهِ وَلَو كَرِهَ المُشرِكُونَ بَشِيرًا وَنَذِيرًا بَينَ يَدَىِ السَاعِةِ
İkinci təkbirdən sonra bu duanı oxusun:
أَلّلهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَبَارِك عَلَى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَارحَم مُحَمَّدًا وَآلَ مُحَمَّداً كََاَفضَلِ مَاصَلَّيتَ وَبَارَكتَ وَتَرَحَّمتَ عَلَى اِبراهِيمَ وَآلِ اِبراهِيمَ اِنَّكَ حَمِيدً مَجِيدً وَصَلَّ عَلَى جَمٍيعِ الاَنبِيَاءِ وَ مُرسَلِينَ
Üçüncü təkbirdən sonra bu duanı oxusun:
أَلّلهُمَّ اغفِر لِلمؤمِنِينَ وَالمُؤمِنَاتِ وَالمُسلِمِينَ وَالمُسلِمَاتِ اَالاَحيَاءِ مِنْهُم وَالاَمواَتِ تَابِع بَينَنَا وَبَينَهُم بِاالخَيرَاتِ اِنَّكَ عَلَى كُلَّ شَىءٍ قَدِيرً
Dördüncü təkbirdən sonra meyyit kişidirsə, bu duanı oxusun:
أَلّلهُمَّ اِنَّ هَذا المُسَجّىَ قُداًمَنَا عَبدُكَ وَابنُ عَبدِكَ وَابنُ اَمَتِكَ نَزَلَ بِكَ وَاَنتَ خَيرُ مَنزُوُلِ بِهِ أَلّلهُمَّ اِنَّكَ قَبَضتَ روُحَهُ اِلَيكَ وَقَد اِحتاجَ اِلَى رَحمَتِكَ وَاَنتَ غَنىٌ عَن عَذَابِهِ أَلّلهُمَّ اِتًا لاَنَعلَمُ مِنهُ اِلاَ خَيرَا وَاَنتَ اَعلَمُ بِهِ مَنًا أَلّلهُمَّ اِن كَانَ مُحسِنًا فَزِد فِى اِحسَانِهِ وَ اِن كَانَ مُسِيئًا فَتَجَاوَز عَنهُ وَاَغفِرلَنَا وَلَهُ أَلّلهُمَّ اجعَلهُ عِندَكَ فِى اَعلَى
العِلًيِّيِنَ وَخُلُف عَلَى اَهلِهِ فِى الغَابِرِينَ وَارحَمهُ بِرَحمَتِكَ يَااَرحَمَ الرَّاحِمينَ
Dördüncü təkbirdən sonra meyyit qadındırsa, bu duanı oxusun:
أَلّلهُمَّ اِنَّ هَذِهِ المُسَجَّاتَ قُدَامَنَا اَمَتُكَ وَاَبنَتُ عَبدِكَ وَابنَتُ اَمَتِكَ نَزَلَت بِكَ وَاَنتَ خَيرُ مَنزُولِ بِهِ أَلّلهُمَّ اِنَّا لاَنَعلَمُ مِنهَا الاَّ خَيرَا وَانتَ اَعلَمُ بِهَا مِنًا أَلّلهُمَّ اِن كَانَت مُحسِنَةً فَزِد فِى اِحسَانِهَا وَاِن كَانَت مُسِيتُةً فَتَجَاوَز عَنهَا وَاغفِرلَهَا أَلّلهُمَّ اجعَلهَا عِندَكَ فِى اعلىَ عَلِّييِّن وَاخلُف عَلَى اَهلِهَا فِى الغابِرِنَ وَارحَمهَا بِرَحمَتِكَ يَا اَرحَمَ لرَّاحِمِنَ
Sonra beşinci təkbiri desin.
Sual 69: Neçə vacib namaz var?
Cavab: Hər bir müsəlmana altı namaz vacibdir: on yeddi rəkət gündəlik yövmiyyə namazı, ayət namazı, meyit namazı, böyük oğul üçün dünyasını dəyişmiş atanın qəza namazı, icarə, nəzir, and və əhd vasitəsi ilə vacib olan namazlar.
Sual 70: Gündəlik yövmiyyə namazları hansılardır?
Cavab: Hər bir müsəlmana altı namaz vacibdir: on yeddi rəkət gündəlik yövmiyyə namazı, ayət namazı, meyit namazı, böyük oğul üçün dünyasını dəyişmiş atanın qəza namazı, icarə, nəzir, and və əhd vasitəsi ilə vacib olan namazlar.
Kitabın adı: 200 sual-cavab
Müəllif: Fəyyaz Rəfiq