«Teyyül-ərz»
Ağa Qazi ziyarət əyyamlarında həmişə Nəcəf-Əşrəfdən Kərbəlaya gedərdi. Heç kim onun maşına mindiyini görməmişdi. Bu sirdən saat bazarının (böyük bazar) bir nəfər tacirindən başqa heç kim xəbər tuta bilməmişdi. Həmin tacir müqəddəs Məşhəd şəhərində ziyarətdə olarkən Qazini orada görür. Qazidən xahiş edir ki, pasportunda qarşıya çıxmış problemi həll etsin.
Qazi ona bu işində kömək göstərir. Tacir Nəcəfə döndüyündən Qazini Məşhəddə gördüyünü faş edir.
Qaziyə bunu deyəndə hədsiz əsəbləşir və deyir:
Hamı bilir ki, mən Nəcəfdəydim, heç bir yerə səfər etməmişəm.
Nəcəf-Əşrəfin üləmalarından olan Məhəmmədrza Xalxali bu əhvalatı ətraflı nəql edib deyirdi:
Həmin tacir Məşhəddən Nəcəfə dönəndə öz yoldaşlarına deyir:
Pasportumda problem çıxmışdı, polis idarəsinə getdim düzəlmədi. Qayıtmaq üçün ağa Qaziyə müraciət etdim və pasportumu ona verdim. Qazi dedi:
Sabah polis idarəsinə gedib pastortunu təhvil alarsan!
Həmin günün səhəri polis idarəsinə getdim, idarədə pasportumda düzəliş aparmışdılar. Pasportu alıb Nəcəfə döndüm. Həmin şəxsin dostları deyirlər:
Ağa Qazi o vaxtı Nəcəfdə idi, heç yenə getməmişdi.
Həmin adam özü durub Qazinin yanına gedir və əhvalatı əvvəldən-axıra kimi nəql edir. Qazi deyilənləri inkar edir və deyir:
Elə şey olmayıb. Hamı bilir ki, mən Nəcəfdəydim, heç bir yerə getməmişəm. Həmin tacir qalxıb Nəcəfin böyük şəxsiyyətləri və üləmalarından olan Məhəmmədtəqi Amoli, şeyx Əli Məhəmməd Bürucerdi və seyyid Əli Xalxalinin yanına gedir və əhvalatı danışır. Onlar Qazinin hüzuruna gəlib məsələnin nə yerdə olduğunu soruşurlar. Qazi yenə də inkar edir. Onlar israrla Qazini vadar edirlər ki, onlar üçün əxlaq dərsi keçsin və islam əxlaqından dərs desin. O zamanlar Qazini tanıyan çox az idi, kimsənin onun əhvalı və məqamından xəbəri yox idi. Nəhayət Qazi söz verir ki, onlar üçün əxlaq dərsi müəyyən edəcək.
«Vadiüs-səlamdan anladım!»
Mirzə Əli ağa Qazinin əksər şagirdləri nəql edirdilər ki, Qazi Nəcəfin Vadiüs-səlam qəbristanlığına ziyarət üçün çox gedirdi. Ziyarəti üç, dörd saata qədər çəkirdi. Hərdən şagirdləri də onunla gedirdilər və Qazi bir kənarda səssiz-səmirsiz sükut içində əyləşərdi. Bu haldan şagirdlərin çoxusu yorulardı və geri qayıdardılar. İşin nə yerdə olduğunu bilməyən şagirdlər Qazinin bu əhvalatına etiraz edib öz qəlblərində deyərdilər: Axı ustad üç-dörd saat vaxtı niyə burda oturur? Görən yorulmur?
Tehranda olduqca təqvalı, alicənab bir alim var idi. Həqiqətən də düzünü demək istəsək bu şəxs olduqca yaxşı adam idi. Bu şəxsin adı Məhəmmədtəqi Amoli və özü də Qazinin birinci silsilə irfan və əxlaq yönlü şagirdlərindən idi.
Məhəmmədtəqi Amoli nəql edirdi: Mən həmişə görürdüm ki, Qazi gedib 2-3 saat Vadiüs-səlamda oturur. Öz-özümə dedim: İnsan qəbristanlığa gəldi, gərək ziyarət edib tez də getsin. Bir fatihə oxuyub ölülərin ruhuna tapşırsa bəsdir, daha bu qədər burda oturub vaxt öldürmək nəyə lazımdır, görüləsi o qədər vacib iş var ki...
Bu narazılıq həmişə mənim qəlbimdə dururdu, amma heç kəsə, − hətta ən səmimi bildiyim dostlarıma belə bu barədə bir söz deməmişdim.
Günlər ötdü, illər sovuşdu, mən bu minvalla hər gün ustadın xidmətinə gedir, onun elm və mərifət dəryasından incilər toplayırdım.
İş elə gətirdi ki, Nəcəf-Əşrəfdən İrana qayıtmaq fikrinə düşdüm, amma bu səfərin nə dərəcədə məsləhətə uyğun olduğunu bilmirdim, ikifikirli qalmışdım. Bu niyyətimi heç kimə bildirməmişdim.
Bir axşam yatmaq istəyirdim. Otaqda yataq taxtının ayaq tərəfində taxçanın üstündə elmi və dini kitablar yığmışdım. Yatan vaxtı təbii olaraq mənim ayaqlarım kitablara tərəf uzadılmış olurdu. Öz-özlüyümdə dedim:
Görən qalxıb yatağımın səmtini dəyişim, yoxsa lazım deyil, belə qalsın? Çünki kitablar tam mənim ayaqlarımın müqabilində durmurdu, bir az yuxarıda taxçaya yığılmışdı. Fikirləşdim ki, bununla kitablara hörmətsizlik olmaz. Bunu deyib yatdım.
Səhər tezdən ustadım Qazinin yanına getdim, salaməleyk etdim, cavabımı verib dedi: Sənin İrana qayıtmağın məsləhət deyil, kitablara tərəf də ayağı uzatmaq elmə, kitaba ehtiramsızlıq sayılır.
Bu sözləri eşidəndə diksinib özümü itirdim. Dodağım əsə-əsə dedim:
Ağa, siz hardan bildiniz?
Dedi:
Vadiüs-səlamdan bildim.
Qazi bu son cümləsi ilə uzun müddət Məhəmmədtəqi Amulinin xatirində ustadının Vadiüs-səlamda uzun müddət oturması ilə əlaqədar dolaşan şübhələrə də son qoydu.
«Xalis incilər silsiləsindən»
Peyğəmbəri-Əkrəm (s) buyurur:
Əgər şeytanlar Adəm övladlarının qəlblərini başdan-ayağa dolaşmasaydılar, insanlar hökmən göylərin və yerin mələkut aləmini görərdilər.
Mənbə: "Alimlərin kəramətləri haqqında maraqlı əhvalatlar" kitabı