Hədiyyə, bayram payı və mükafatın xümsü

Hədiyyənin xümsü

Sual 29: Atanın, ananın və istənilən bir şəxsin verdiyi hədiyyəyə xüms düşürmü?

İmam (r), Xamenei və Nuri: Hədiyyəyə xüms düşmür.

Sistani və Safi: Xüms ilindən artıq qalarsa ona xüms düşür.

Fazil, Məkarim və Behcət: Vacib ehtiyata əsasən xüms ilindən artıq qalarsa onun xümsü verilməlidir.

Təbrizi və Vəhid: Onun miqdarı çox və diqqəti cəlb edəcək dərəcədə olarsa, illik xərcdən artıq qaldıqda xümsü verilməlidir.

Sual 30: Şiə olan, lakin malının xümsünü ödəməyən şəxsin verdiyi hədiyyənin xümsünü verməliyəmmi?

(Sistani və Təbrizidən başqa) Bütün müctəhidlərin rə`yi: Hədiyyəni alan şəxsə onun xümsünü vermək vacibdir.

Sistani və Təbrizi: Xümsü ödəmək onu bağışlayan şəxsə vacibdir. Hədiyyəni alan şəxsə onun xümsünü vermək vacib deyil.

Xüms və din ardıcılları

Sual 31: Xüms hökmünü qəbul etməyən bir kəs (qeyri-şiə məzhəb və din ardıcılları kimi) mənə hədiyyə verir. Onun xümsünü verməliyəmmi?

(Behcətdən başqa) Bütün müctəhidlərin rə`yi: Xeyr.

Behcət: Hədiyyə olunmuş malın üzərinə xüms gəldikdə zərurət halında ondan istifadə etmək olar.

Sovqatın xümsü

Sual 32: Sovqata xüms düşürmü?

İmam (r), Xamenei və Nuri: Xeyr, xüms düşmür.

Təbrizi, Sistani, Safi, Məkarim, Behcət, Fazil və Vəhid: Xüms ili tamamlanmamış istifadə olunursa, ona xüms düşmür.

Qeyd: Sovqat hədiyyə hökmündədir.

Mükafatın xümsü

Sual 33: Bank mükafatına bir il ötdükdən sonra xüms düşürmü?

İmam (r) və Xamenei: Mükafata xüms düşmür.

Fazil, Behcət və Məkarim: Vacib ehtiyata əsasən onun xümsü verilsin.

Nuri: Hədiyyə ünvanında olarsa xüms düşmür.

Təbrizi və Vəhid: Təxminən ilin sonunadək istifadə olunan və az dəyərli mal olarsa xüms düşmür. Digər hallarda xüms düşür.

Sistani: Yarısın imanlı fəqirə sədəqə vermək şərti ilə qalan yarı hissəni özünə mülk edə bilər. Əgər özünə mülk etdiyi yarı hissə xüms ilindən artıq qalarsa ona xüms verməlidir.

Safi: Xüms düşür

Qeyd: Bank mükafatı bir növ bəxşiş hesab olunur.

Sual 34: Qur`an və id man müsabiqələrində alınan mükafatlara xüms düşürmü?

İmam (r), Xamenei və Nuri: Xeyr, xüms düşmür.

Fazil, Behcət və Məkarim: Vacib ehtiyata əsasən onun xümsü verilsin.

Təbrizi və Vəhid: Təxminən ilin sonunadək istifadə olunan və az dəyərli mal olarsa xüms düşmür. Digər hallarda xüms düşür.

Safi və Sistani: Xüms düşür.

Qeyd 1: Məsələ o hala aiddir ki, bir il keçsin və "məunə” (məfhumlar və terminlər bölməsinə müraciət edin) xərclərinə sərf olunmasın.

Qeyd 2: Müsabiqələrdə verilən mükafatlar bir növ bəxşiş hesab olunur.

Mənbə: "Xümsün hökmləri" kitabı