Qeyd
etdik ki, Allah-təala buyurur: "Mənim razılığım
mənə itaətdə və günahdan çəkinməyinizdədir.” Şadlıq da qəzəb kimi hadisələrə
insanın daxili reaksiyasıdır. Məsələn, insan öz istəyinə çatdıqda sevinir, biri
ona müxalif olduqda qəzəblənir. Belə bir sual yaranır ki, Allah-təala dini mənbələrdə
nə üçün şadlıq və qəzəb sifətləri ilə vəsf olunur?
Cavab
budur ki, Allah haqqında danışarkən uyğun tə’birlərin işlədilməsində məqsəd mövzuları
bizim qavrayacağımız şəkildə açıqlamaq istəyidir. Çünki insan düşüncəsi ilahi sifətləri
birbaşa dərk etməkdə çox acizdir. İnsana aid olan sifətlərin Allaha aid edilməsi
yalnız izahat məqsədi daşıyır və "istiarə” adlanır. Əgər insanın sifəti ilə Allahın
sifətində zərrəcə oxşarlıq olursa, Allah haqqında danışarkən də uyğun sifətlərdən
istifadə olunur. Əslində insanın sifətləri üçün məhdudiyyət olduğu halda, ilahi
sifətlər üçün heç bir məhdudiyyət yoxdur. İlahi sifətlər dəyişməz və zavala uğramazdır.
Şadlıq deyilən hal Allahda yaranmır. Qəzəb sifəti də belədir. Allahın razılıq və
qəzəbi həmişəlikdir. Allahın razılığına səbəb olan işlər onu şad edir, onun razılığına
zidd olan işlər qəzəbinə səbəb olur. Allahın qəzəbi də daimidir. Nümunə göstərək:
imam Həsən (ə) "Ərəfə” duasında ilahi sifətlərin zati olması ilə bağlı deyir: "Pərvərdigara!
Sənin razılığın nöqsan və eybdən pakdır. Necə olur ki, mənim tərəfimdən əskiklik
ona yol tapır?”
Əslində
ilahi zat eynən kamal olduğundan hər bir mövcudun kamilliyi ilahi zata münasibdir
və Allahın razılığından qaynaqlanır. İlahi kamalın ziddi olan və Allahın qəzəbi
ilə dəyişən hər bir şey insanın süqut səbəbidir.
Mənbə: "İlahi nəsihətlər" kitabı