2. İbadət

Qəlbdə iman yaradan amillərin ikinci səbəbi Allaha ibadət etməkdən ibarətdir. Allaha ibadət etdikcə tədricən insanda güclü iman yaranır və belə bir iman insanı bütün hallarda günahlardan qoruyub saxlayır və islah edir. İnsan gərək Allah qarışısında təkəbbürlük etməsin. İnsan gərək nədən yarandığını və axırının nə olacağını fikirləşib Allah qarşısında səcdə etsin və təkəbbürlükdən əl çəksin.

Bir gün Harun ər-Rəşid küçədən keçərkən bir nəfər ona salam vermədi. Harunun tərəfdarları gördülər ki, bu şəxs Harunu saymadı. Onu tutub saraya gətirdilər. Harun dedi: “Onu buraxın. Ola bilsin ki, o, məni tanımayıb.” Həmin şəxs dedi: “Mən səni yaxşı tanıyıram.” Harun dedi: “Mən kiməm?” Həmin şəxs dedi: “Sən bir az mundar sudan yaranan və öləndə iylənmiş leş olacaq bir insansan.”

Beləliklə, insan gərək Allah qarşısında səcdə etsin. Ümumiyyətlə, insan Allaha səcdə etməklə qəlbində iman yarada və kamillik mərhələsinə yüksələ bilər. Allah qarşısında səcdəyə qapılanlar həmişə izzət tapmışlar. Buna görə də qəlbdə iman yaradan əməllərdən biri də Allaha ibadət etməkdir.

Qeyd etmək lazımdır ki, ibadətin bir neçə rükn və əsası vardır. Birinci rükn və əsası vacib əməlləri yerinə yetirməkdən ibarətdir. İnsan Allahın ona vacib etdiyi əməlləri mütləq yerinə yetirməlidir. Əgər bir şəxs dinin vacibatına əməl etməsə, heç bir məqam və mərhələyə çatmağa nail olmayacaqdır. Mümkündür ki, bir şəxs namaz qılmır, oruc tutmur və vacib əməlləri yerinə yetirmir, lakin xəyalında özünün yüksək məqamda olduğunu və müqəddəs bir insan olduğunu fikirləşir. Xeyr, belə insanlar heç vaxt yüksək məqama çata bilməzlər. Onların öz beyinlərində fikirləşdikləri məqamlar sadəcə olaraq bir xəyaldır və bu xəyal və təsəvvürlər şeytanın hiyləsidir ki, insanı Allahdan uzaqlaşdırır. Allahın vacib etdiyi əməlləri yerinə yetirməyən şəxsdə zərrə qədər də olsun müqəddəslik yoxdur. Allahın ən acığı gəldiyi insan vacib əməlləri yerinə yetirməyən şəxslərdir.

قَالَ الصَّادِقُ(ع):يَقُولُ اللهُ تَعالى...... إِبْن آدَم إِعْمَل بِمَا إِفْتَرَضَتْ عَلَيْكَ تَكُنْ مِنْ أَعْبَدِ النَّاسِ

İmam Sadiq(ə) bu barədə belə buyurur: «Allah-təala buyurur: ”Ey Adəm övladı, Mənim sənə vacib etdiyim əməlləri yerinə yetir ki, insanlar içərisində ən yaxşı ibadət edənlərdən olasan.”»1

قَالَ رَسُولُ اللهِ(ص): مَنْ أَتَى بِمَا إِفْتَرَضَ اللهُ عَلَيْهِ فَهُوَ مِنْ أَعْبَدِ النّاسِ

Həzrət Peyğəmbər(s) buyurur: “İnsanlar arasında Allahın vacib etdiyi əməlləri yerinə yetirən şəxs hamıdan gözəl abiddir.”2

قَالَ عَلِيٌّ(ع): لآ عِبَادَةَ كَأَداءِ الْفَرَائِضِ

İmam Əli(ə) buyurur: “Vacib əməlləri yerinə yetirməkdən üstün ibadət yoxdur.”3

İnsan Allaha ibadət edərkən gərək eşq və məhəbbətlə ibadət etsin.

قَالَ رَسُولُ اللهِ(ص): أَفْضَلُ النَّاسِ مَنْ عَشَقَ الْعِبَادَةَ فَعَانَقَهَا وَ أَحَبِّهَا بِقَلْبِهِ وَ بَاشَرَهَا بِجَسَدِهِ وَ تَفَرَّغَ لَهَا

Həzrət Peyğəmbər(s) buyurur: “İnsanların ən fəzilətlisi Allaha eşq və məhəbbətlə ibadət edən, ibadəti tamam qəlbilə sevən, öz bədən üzvlərilə əmələ gətirən və ibadət üçün müəyyən bir vaxt təyin edən şəxsdir.”

İbadətin ikinci rükn və əsası günahlardan çəkinməkdən ibarətdir. Günah elə bir şeydir ki, insanın imanını yandırıb ruhunu fasidləşdirər.

قَالَ السَّجَادُ(ع): عَجِبْتُ لِمَنْ يَحَْتَمِى الْطَّعَامِ لِمَضِرَّتِهِ وَلَا يَحْتَمِى

مِنَ الذُّنُوبِ لِمَعِرَّتِهِ

İmam Səccad(ə) buyurur: “Yeməyin ziyanından qorxub çəkinən, lakin günahın ziyanından qorxub çəkinməyən şəxslərə təəccüb edirəm.”

Bu hədisin mənasının daha aydın olması üçün bir misal çəkmək yerinə düşərdi. İnsanın quruluşu ruh və cismdən təşkkül tapmışdır. İnsan öz cisminin sağlamlığını qorumaq üçün zərərli yeməklərdən çəkindiyi kimi, ruhun sağlamlığını qorumaq üçün də günahlardan çəkinməlidir. Məsələn, şəkər xəstəliyinə tutulmuş şəxs şirin yeməklərdən çəkinir ki, xəstəliyi daha da artmasın. Eləcə də insan, gərək günahlardan çəkinsin. Çünki günah insanın ruhunu fasid və xarab edir.

Kitabın adı: İmam Hüseyn (ə) məktəbi