Duaların qəbul olması

Bu gecə mübarək Ramazan ayının 23-cü gecəsidir. Ümumiyyətlə, Qədr gecəsi mübarək Ramazan ayının 19,21 və 23-cü gecələrindən birinə təsadüf edir.

Ramazan ayının 23-cü gecəsinin Qədr gecəsi olmasına isə daha çox ehtimal verilmişdir. Bir nəfər ərəb Həzrət Peyğəmbər(s)-in hüzuruna gəlib dedi: “Ya Rəsulallah, mənim yolum çox uzaqdır. Üç gecə ardıcıl gəlməyə imkanım çatmır. Xahiş edirəm ki, bu üç gecənin hansının Qədr gecəsi olduğunu mənə deyəsiniz.” Həzrət Peyğəmbər(s) onun qulağına nəsə dedi və Peyğəmbərin ona dediyi sözü heç kəs eşitmədi. Lakin, hər il əhya gecələrinin üçüncü gecəsi həmin ərəbi məsciddə ibadət edən görürdülər.

Bu hədis və rəvayətlərdən belə məlum olur ki, mübarək Ramazan ayının 23-cü gecəsi çox güman ki, Qədr gecəsi olsun.

قَالَ رَسُولُ اللهِ(ص): إِنَّ اللهَ إِخْتارَ مِنَ الْأَيّامِ الِْجُمُعَةَ وَ مِنَ الشُّهُورِ رَمَضان وَ مِنَ الْلَيالِى لَيْلَةَالْقَدْرِ

Həzrət Peyğəmbər(s) buyurur: “Allah-təala günlərin içində cümə gününü, ayların arasında Ramazan ayını və gecələrin içində Qədr gecəsini özü üçün təyin etmişdir.”1 Mübarək Ramazan yeganə bir aydır ki, Allah-təala Quranda yalnız onun adını zikr etmişdir.

شَهر رَمَضان الَّذِيَ أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ

“İnsanlara doğru yolu göstərən, bu yolu açıq dəlilləri ilə aydınlaşdıran və haqqı batildən ayıran (Quran) Ramazan ayında nazil edilmişdir.”1

Qədr gecəsi çox qiymətli və fəzilətli bir gecədir. Bu gecə Allah-təala özü insanları dəvət edərək dualarını qəbul edir. Hər kim Qədr gecəsi tövbə edib Allahdan öz istəklərini diləyərsə, Allah onun dualarını qəbul edər və istəklərini verər. Hədislərdə deyilir ki, hər kim Qədr gecəsi səhərə qədər oyaq qalıb Allaha ibadət etdikdən sonra dualarını və istəklərini Allahdan diləyərsə, öz arzusuna çatar.

İmam Sadiq(ə) buyurur: “Əgər Qədr gecəsinin əməllərindən və dualarından sonra insan fikirləşsə ki, görəsən mənim dualarım qəbul olub, ya olmayıb, böyük günah etmişdir.”

Bu gecə Allah bütün möminlərin dualarını qəbul edir. Lakin bu gecə üç nəfərin duası qəbul olunmur. Qəlbində kin-küdurət saxlayanın, içki içənin və valideynin üzünə ağ olanın.

1. Kin-küdurət

İnsan gərək başqa bir insana qarşı qəlbində kin saxlamasın. Çünki belə şəxslərin duası qəbul olunmur. Bu gecə möminlər günahlarının bağışlanması üçün səhərə qədər yatmayıb Allaha dua edərək öz istəklərini diləyirlər. İnsan gərək bu gecə qonşuları, qohum-əqrəbası, ata anası ilə halallaşsın və kiməsə pisliyi dəyibsə, gedib ondan üzr istəsin. Əgər bir nəfər ona pislik etmiş olsa da, onu da bağışlasın. Daha yaxşı olar ki, bu gecə insan Allaha dua edərkən belə desin: “İlahi, hər kim mənə pislik edibsə və məni incidibsə, Sənə xatir onu bağışlayıram. Sən də mənim günahlarımı bağışla.”

2. Şərab

Bu gecə duaların qəbul olan gecəsidir. Lakin içki içən şəxslər əgər tövbə etməsələr, onların duası qəbul olmayacaqdır. Çünki bu, haram işdir. Allah-təala onu insanlara haram etmişdir. Bəqərə surəsində buyurur:

يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ قُلْ فِيهِمَا إِثْمٌ كَبِيرٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَإِثْمُهُمَآ أَكْبَرُ مِن نَّفْعِهِمَا ...

“[Ya Məhəmməd!] Səndən içki və qumar haqqında sual edənlərə söylə: “Onlarda həm böyük günah, həm də insanlar üçün mənfəət (dünya mənfəəti) vardır. Lakin günahları mənfəətlərindən daha böyükdür.”1

Düzdür, insan içki və qumar vasitəsilə çoxlu pul qazanıb var-dövlət əldə edə bilər. Lakin onların mənəvi ziyanı həddindən artıq çoxdur. İçki insanın ağlını əlindən alır və insanı zəlalətə salır.

Allah-təala başqa bir ayədə içki barəsində buyurur:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالأَنصَابُ وَالأَزْلاَمُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ

“Ey iman gətirənlər! Şərab da, qumar da, bütlər də, fal oxları da Şeytan əməlindən olan murdar bir şeydir. Bunlardan çəkinin ki, bəlkə nicat tapasınız!”2

Burada bir mətləbi qeyd etməyi lazım bilirəm. İnsanın Allaha və axirət gününə imanı olmalıdır. İnsan bir müddət nütfə formasında ata belində yaşayır. Ana bətninə düşdükdən sonra müəyyən bir vaxta qədər orada yaşayır. Onun orada neçə müddət yaşaması da dəqiq məlum deyildir. Bəziləri 6 ay, bəziləri 9 ay, bəziləri isə 13 ay ana bətnində yaşayır. İnsan sonra bu dünyaya gəlir və bu dünyada da bir müddət yaşayır. Onun bu dünyada da nə qədər yaşayacağı müddət məlum deyildir. Bu dünyada ömrü sona yetdikdən sonra Bərzəx aləminə gedərək Qiyamət gününə qədər orada qalır. Qiyamət günü olanda ondan dünyada nə etdikləri barəsində sorğu-sual olunacaq. Əgər bu sorğu-sualda özünü doğrulda bilsə, əbədi olaraq Cənnətdə yaşayacaq. Yox, əgər bu imtahandan kəsilsə, Cəhənnəmə yönələcək.

Buna görə də insanın gərək yuxarıda saydığımız aləmlərə imanı olsun. Odur ki, Həzrət Peyğəmbər(s) buyurur: “Allaha və axirətə iman gətirən şəxs içki olan süfrədə əyləşməz.”

3. Valideyn üzünə aq olmaq.

Bu gecə duaları qəbul olmayan şəxslərdən biri də ata-anasının üzünə ağ olan şəxsdir. Yəni hər kimin ata-anası ondan narazı və incik olarsa, Allah o şəxsin dualarını qəbul etməz. Yaxşı olar ki, insan bu gecə ata-anasından və nənə-babasından halallıq alıb incitdiyinə görə onlardan üzr istəsin. İnsanın valideyni pis də olsa, kafir də olsa, gərək onlardan halallıq alınsın və üzr istənilsin.

Həzrət Peyğəmbər(s) buyurur: “Üç şeydə möminlə kafir arasında fərq qoyulmur.”

1. Əmanətə xəyanət etməmək. İnsan gərək əmanətə xəyanət etməsin. Əmanət tapşıran şəxsin kimliyindən asılı olmayaraq, onun əmanətinə xəyanət etmək günahdır və Allahın bu işdən xoşu gəlmir. İmam Səccad (ə) buyurur: “Atam İmam Hüseyn(ə)-ın qatili qılıncını mənə əmanət tapşırsa, mən onun əmanətinə xəyanət etmərəm.”

Buna görə də əmanət tapşıran şəxs kafir olsa belə, gərək onun əmanətinə xəyanət edilməsin.

2. Əhd-peymanı pozmamaq. Müsəlman əhd-peyman bağladıqda, gərək əhdini pozmasın. Söz verdiyi şəxs kafir olsa belə, gərək öz sözünə vəfa etsin və onunla bağladığı əhd-peymanı pozmasın.

3. Valideynə yaxşılıq. İnsanın ata-anası kafir olsa belə, onlara yaxşılıq etmək və qayğısına qalmaq insanın borcudur.

Bir nəfər İmam Sadiq(ə)-ın hüzuruna gəlib dedi: “Ey Allahın höccəti, mənim ata-anam siz Əhli-beytin düşmənlərindəndir.” İmam Sadiq(ə) ona buyurdu: “Get, onların qayğısına qal və onlara qulluq et.“ Həmin şəxs dedi: “Mənim ata-anam iman gətirməyiblər.” İmam Sadiq(ə) buyurdu: “ Valideyn kafir olsa belə, onlara qulluq etmək və onların qayğısına qalmaq insanın borcudur.”

Yaşlı bir qadın gördü ki, oğlu son vaxtlarda ona yaman qulluq edir və qayğısına qalır. Soruşdu: “Oğlum, görürəm bu son vaxtlarda mənə yaman qulluq edirsən və mənim sözümdən çıxmırsan. Bunun səbəbi nədir belə?”

Oğlu dedi: “Ana, mən İslam dinini qəbul edib müsəlman olmuşam. Həzrət Peyğəmbər(s) bizə buyurub ki, valideynə qulluq edib onların qayğısına qalmaq böyük ibadətdir. Çünki valideynə qulluq etmək Allahın insanlara tövsiyə etdiyi əməllərdən biridir.”

Anası dedi: “İslam dini nə gözəl dindir. Elə bu gündən mən də İslamı qəbul edirəm.”

Valideyni ondan incik və narazı olan şəxsin duaları qəbul olmaz və bu dünyada da xoş bir gün görməz. Ölən zaman çox çətinliklə can verər.

Həzrət Peyğəmbər(s)-in dövründə cavan bir oğlan ölüm yatağına düşmüşdü və çox çətinliklə can verirdi. Gəlib Peyğəmbər(s)-ə onun bu vəziyyətini xəbər verdilər. Həzrət Peyğəmbər(s) həmin oğlanın evinə getdi və gördü ki, bəli, o, ömrünün son anlarını yaşayır. Peyğəmbər(s) ona “La ilahə illəllah” deməyi təklif etdi ki, dünyadan müsəlman kimi getsin. Lakin oğlan nə qədər çalışdısa, “La ilahə illəllah” sözünü dilinə gətirə bilmədi. Həzrət Peyğəmbər(s) buyurdu: “Bu oğlanın anası varmı?” Oğlanın anası Peyğəmbər(s)-in hüzuruna gəldi. Həzrət Peyğəmbər(s) buyurdu: “Deyəsən, sən oğlundan incimisən və onun əlindən çox narahatsan?” Oğlanın anası dedi: “Ya Rəsulallah, mənim ürəyim ondan sınıb və bərk incimişəm. O məni vurub və altı ildir ki, mənimlə danışmır. Mən onu bağışlaya bilmərəm.”

Həzrət Peyğəmbər(s) ətrafdakılara bir az atəş gətirməyi əmr etdi. Odu gətirdib Peyğəmbər(s)-ə verdilər. Həzrət Peyğəmbər(s) odu oğlana yaxınlaşdırdı. Oğlanın anası dedi: “Ya Rəsulallah, mən razı deyiləm ki, od oğlumu yandırsın.” Həzrət Peyğəmbər(s) buyurdu: “Əgər isətəmirsənsə od onu yandırsın, onda bağışla. Çünki sən onu bağışlamasan, Allah onu Cəhənnəmə atacaq.” Oğlanın anası dedi: “Ya Rəsulallah, sən mənə əmr etdiyinə görə, onu sənə xatir bağışlayıram.” Sonra Peyğəmbər(s) ona “La ilahə illəllah” deməyi təklif etdi. Gördülər ki, oğlanın dili açıldı və “La ilahə illəllah” deyib dünyadan getdi.

Ümumiyyətlə, ata-ana kafir də olsa belə, onları incidən şəxs dünyada xoş gün görməz və ölərkən çox çətinliklə can verər. Əgər ata-ana onu bağışlamasa, Allah da onu bağışlamaz.

Buna görə də bu gecə yuxarıda qeyd etdiyimiz üç nəfərdən başqa bütün insanların duası qəbul olar.

Allah-təala bu gecə dua və ibadət edən möminlərin dua və ibadətlərini qəbul etsin. Əssəlamu əleykum və rəhmətullahi və bərəkatuh.

1997-ci il. Ramazan-23

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ

اَلْحَمْدُ ِللهِ رَبِّ الْعالَمِينَ وَالعاقِبَةُ لِلتَّقوى وَ الْيَقِينِ وَالصَّلاةُ وَالسَّلامُ عَلى اَشرَف ِ الأَ نْبِياءِ وَالْمُرْسَلِيَنَ حَبِيبِينا وَحَبِيب ِ اِلهِ الْعالَمِينَ اَبِى الْقاسِمِ مُحَمَّدٍ وَعَلى آلِهِ الطَّيِّبِينَ الطّاهِرِينَ َولَعْنَةُ اللهِ عَلى أَعْدا ئِهِمْ أَجْمَعِينَ مِنَ الآنَ اِلى قِيامِ يَوْمِ الدِّينِ

Kitabın adı: İmam Hüseyn (ə) məktəbi