Uşağın xətalarını görməməzliyə vurmaq
İmam Səccad (əleyhissalam) buyurur: "Uşaqın kiçik xətalarını bağışlamalı və görməməzliyə vurulmalıdır!"
Bəzi günahların bağışlanılıb görməməzliyə vurulması, əxlaq məktəbində istifadə olunan ən mühüm mövzulardan biridir. Bəzən eybləri görməməzliyə vurmaq və çox şeydə həssas olmamaq, islah məsələsində çox təsirlidir.İmam Sadiq (əleyhissalam) buyurur:
"İnsanlarla yaşayışın səlahı, dolu bir peymanəyə bənzər ki, onun iki də biri anlaşmaq və agahlıq, üçdə biri isə özünü görməməzliyə vurmaqdır."(Zuha surəsi-10 )
İslam Peyğəmbəri (səlləllahu əleyhi və alehi və səlləm) rəvayətlərin birində görməməzliyin dəyəri barəsindəbuyurur:
"İmanlı şəxsin yarısı, başqalarının xətasına göz yummaqdır.”(Təfsir Nümunə .c.27. səh 107. )
Əlbəttə,bu sahədəki qafillik də iki qisimdir: Bəyənəlmiş və bəyənilməmiş. İslam təlimlərindəvə övliyaların məsləhət gördüyü qəflət və görməməzlik, ağıl və məsləhətdən sərçeşmə almış bəyənilmiş bir qəflətdir. Qəflət edən şəxs, bu işi yaxşıvə pak niyyətlə yerinə yetirir.
Valideyn və müəllimlərin uşaqların kiçik xətalarına göz yummaları, əgər doğru və öz yerində olarsa, tərbiyəvi məsələlərdə müsbət təsir göstərəcəkdir. Məsələn, bütün dünyada uşaqlar arasında az-çoxda olsa, xırda oğurluq halətləri müşahidə olunur. Malik olmaq hissi uşaqda həddən artıq tez inkişaf edir və ətrafında gördüyü hər şeyi özününkü bilir. Başqa uşaqların oyuncaqlarını özününkü bilib, oğurluğa da əl ata bilər. Bəzən atasının cibinə əl atıb pul götürür. Belə halda ata soruşanda ki, mənim cibimdən pul götürülüb? Ana gileylənərək deməli: Məgər bu evdə kimsə bu çirkin işə əl atar? Ata üzürxahlıq edib deyir: Ola bilsin cibimdən düşüb. Yaxud, meyvə satandan on manat əvəzinə beş manat almışam. O gecə, pulu götürən uşaq fikrə gedəcək. Bu nə işdi mən gördüm? Yaxşı oldu ki, kimsə başa düşmədi. Qərara alır ki, birdə belə işə əl atmasın və özünün abır-həyasının getməsinə səbəb olmasın. Belə halətdə, xilaf iş görən uşaqın işini, onun islah olmasından ötrü görməməzliyə vurmaq lazımdır. İmam Səccad (əleyhissalam) buyurur:
"Uşaqların xətaları ilə belə rəftar etmək, onların islahına səbəb olur."
Kitabın adı: İslamda hüquq nəzəriyyəsi
Müəllif: Qudrətullah Məşayixi