İyirminci dərs - İmanı gücləndirmək yolları (2)
Ötən mövzulara bir baxış
İnsan həyatının üç əsas mərhələsi var: Başlanğıc, məad və başlanğıcla məad arasındakı yol. İnsan bilməlidir ki, varlıq aləminin yeganə yaradıcısı var və bu aləm başlanğıcdan sonadək həmin yaradıcının iradəsinə tabedir. Bunu da anlamaq lazımdır ki, insanın həyatı gördüyümüz dünya ilə məhdudlaşmır və ölümdən sonra yenidən dirilmə, qiyamət sorğusu, əbədi axirət var. Nəhayət, insan unutmamalıdır ki, başlanğıcdan məadadək davam edən dünya həyatı üçün Allah–təala din adlı bir proqram göndərmişdir. Qeyd olunmuş üç məsələ birinci məsələdən, yə`ni tövhiddən qaynaqlanır. Demək, bütün maarifin kökü tövhiddir.
Aydın oldu ki, insaniyyət yuxarıda qeyd olunmuş üç məsələyə diqqət və bunlardan nə dərəcədə qafil olması ilə müəyyən edilir. Bu üç məsələdən qəflətdə olan insan heyvani istəklər ardınca getməklə öz şəxsiyyətinə son qoyacaqdır. “Bəqərə” surəsinin 171-ci ayəsində bu üç məsələ haqqında düşünməyənlər barəsində buyurulur: “Kafirləri çığır-bağırdan başqa bir şey eşitməyən heyvana bənzər. Onlar kar, lal və kordurlar. Ona görə də dərk etməzlər”.
Amma bə`zi insanlar bu üç məsələyə diqqət yetirərək müəyyən araşdırmalar aparır və tövhid, məad, nübüvvət haqqında mə`lumatlanırlar. Bu tanışlıqdan sonra iki hal mümkündür. İnsan tanış olduğu həqiqətləri ya qəbul, ya da inkar etməlidir. Birinci hal imana ikinci hal isə küfrə aparır. İkinci hal o demək deyil ki, insan bu həqiqətlərə inanmır. Sadəcə olaraq o, anlayır ki, bu həqiqətləri qəbul edərsə müəyyən nəfs istəklərindən əl çəkməlidir. Fir`on və onun ardıcılları əmin olduqları həqiqətləri inkar etdilər və bu inkarın səbəbi həmin həqiqətlərə zidd olan ləzzətləri itirmək qorxusu idi.
İnsan inandığını inkar edə bilir
Həzrət Peyğəmbər (s) zamanında bir qurp məsihi Peyğəmbərlə (s) mübahisə üçün Mədinəyə gəldi. Onların öz vətənlərində böyük alimləri olduğundan elə təsəvvür edirdilər ki, həmin alimlərin kölgəsində İslam peyğəmbərinə qalib gələcəklər. Həzrət Peyğəmbər (s) məsihiləri qəbul etdi və onlar Həzrətə (s) məğlub oldular. İslam Peyğəmbərinin məntiqi qarşısında susmağa məcbur olan bu insanlar İslamı qəbul etmədilər. “Ali-İmran” surəsinin 61-ci ayəsində buyurulur: “(Ya Məhəmməd) Sənə elm gəldikdən sonra onun barəsində səninlə mübahisə edən şəxsə de ki, gəlin, oğlanlarımızı və oğlanlarınızı, xanımlarımızı və xanımlarınızı, özümüzü və özünüzü çağıraq, sonra mübahilə (qarğış) edək və Allahın yalançılara lə`nət etməsini istəyək”. Ayənin göstərişi ilə Həzrət Peyğəmbər (s) məsihiləri mübahiləyə çağırdı. Məsihilər razılaşdı və mübahilə üçün gün tə`yin olundu. Tə`yin olunmuş vaxt Həzrət Peyğəmbər (s) Həzrət Əli (ə), Həzrət Fatimə (s), İmam Həsən (ə) və İmam Hüseyn (ə) ilə birlikdə və`d olunmuş yerə gəldi-lər. Bu beş mə`sumu kənardan seyr edən məsihi alimləri öz ardıcıllarına dedilər: “Əgər bu insanlarla mübahilə etsəniz yer üzündə bir nəfər də məsihi qalmayacaq!” Bu sözləri yalnız həqiqəti görən adam deyə bilər. Amma həqiqətlə üz-üzə dayanmış məsihilər İslam dinini qəbul etməkdən boyun qaçırdılar. Burada maraqlı bir məqam var. Həzrət Peyğəmbər (s) məsihilərə buyurur: “Mənim peyğəmbərliyim və İslam həqiqəti sizə aşkar olduğu halda boyun qaçırmağınızın səbəbini bilirsinizmi? Siz İslamdan ona görə boyun qaçırırsınız ki, məsihilikdə şərab içib donuz əti yeməyə vərdiş etmisiniz. Bilirsiniz ki, İslamı qəbul etsəniz bu vərdişlərdən əl çəkməli olacaqsınız. Amma şərab və donuz ətinə elə bağlanmısınız ki, hətta onları itirməmək üçün aşkar həqiqətdən boyun qaçırırsınız”. Burada psixoloji bir nöqtəyə işarə olunmuşdur. Bə`zən insan həqiqəti ona görə qəbul etmir ki, bu həqiqət onun istəklərinə zidd olur. İnsan bu ləzzətlərdən ayrılmamaq üçün hətta bildiyi həqiqəti inkar edir. İnsanın bildiyi həqiqəti də inkar etməsi küfrün ən pis şəklidir və bu hal “cuhud” adlanır. Belə bir küfrə batanın cəzası əbədi əzabdır.
Kitabın adı: Allaha doğru (əxlaq dərsləri)
Müəllif: Ustad Misbah Yəzdi