Həcc, insanların ruhlarının seyridir
Diqqət etmək lazımdır ki, həcc əməllərinin zahiri və bütün ibadətlər peyğəmbərlər və Allaha yaxın şəhslərin ruhi və mənəvi məqamlarının şərhidir. Allaha tərəf gedənlərin ruhlarından təhlil və təcziyədir. Bu mərasimdə, Allaha tərəf seyr edənlərin bəndəlik mənzillərini necə keçmələrindən söz açır və onların nəhayətdə, Allahın lütfünə necə nail olmalarını bəyan edir. Çünki, ibadətin həqiqəti, insanın ruhunun Allaha tərəf hərəkətindən ibarətdir. İslam Peyğəmbəri (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) buyurur:
"Namazın vacibliyi, həcc, təvaf və digər ibadət mərasimləri Allahı yada salıb zikr etməkdən ötrüdür. Əgər qəlb, əsl məqsədi Allahın əzəmət və heybətindən boş alarsa, bu vaxt quru dillə zikr və ibadət etməyin nə qiyməti var?”(Biharul Ənvar. C.10. səh. 210 )
Beləliklə, həcc əməllərinin zahiri, insanın ruhunun bəndəlik mərhələlərini münəzzəm seyr etməklə və özünü dünyanın bütün meyl və bər-bəzəklərindən ayırmaq, nəfsin zülmət bataqlığından nicat tapıb aləmlərin Rəbbinin nuraniyyətinə qərq olmaqdır.
Əsl həcc, ruhda hasil olan hərəkətdir. Elə bir hərəkət ki, nəfsin cövhərində hasil olsun. Həccin hesabı, naqis təkamülün kamilə çevrilməsidir. İstedadı, hazır işə çevirmək, xammalı hazırlaşdırmaq və ya dəmir filizi başqa bir qalibə salmaqdır. Bəzilərinin fikirləşdiyi kimi həcc, oyun və başqatanəməl deyildir. Uşaq dərkinə bənzər bu məna hara, Allah yolunda mənəviyyatla səfər edib, dəyişənlərin əməlləri hara?
Malikiyyə məzhəbinin rəhbəri, Malik İbni Ənəs yazır: İllərin birində İmam Sadiq (əleyhissalam)-la həccə getdim. Ehram vaxtı atına minmişdi. Nə qədər istədi ki, "Ləbbeyk" desin, səs boğazında qət olub eşidilmədi. Mərkəbindən üzü aşağı düşdü. Dedim: Ey Allahın Peyğəmbərinin övladı! "Ləbbeyk" de! Onsuz da deməlisən!Buyurdu: "Ey Əbu Amirin oğlu! Nə cür cürət edib "Ləbbeyk, Allahummə ləbbeyk”- deyim? Halbuki, qorxuram, Allah buyursun ki: Nə qəbul edirəm və nə də yol verirəm!”
Əgər insan, nəfsinin cövhərini islah edib, Kəbə evinin ayağına qədər gedə bilsə, əli ilə "Həcərül-əsvəd”i təbərrük etsə, qəlbini Ərəfat dağının ətəyində yerləşdirə bilsə, ruhu Allahın "Məşərül-həramı”na gedə bilsə, yəqinlik bıçağı ilə həvayi-nəfsinin qoyununun başını kəsə bilsə, qayıdarkən göylərin yaqutu və mərcanı kimi olarsa, ona "hacı" demək olar. Yoxsa!!!
Kitabın adı: İslamda hüquq nəzəriyyəsi
Müəllif: Qudrətullah Məşayixi