Həcc, İlahinin vacib buyuruğudur
Hər bir müsəlmanın xüsusi şəraitə malik olması ilə ömründə bir dəfə həcc ona vacib olur. Əgər həyatda olarkən bu şəraitdə həcc yerinə yetirməmişdirsə, ölümündən sonra naib tutub yerinə yetirilməlidir. Din alimləri həccin vacib olmasını üç şəraitlə qeyd edirlər:
1. Bədənin bu əməli yerinə yetirməyə qüdrəti olsun.
2. Bu yolda ehtiyacı olan qədər malı olsun.
3. Həcc yolları açıq və xətərsiz olsun.
Əgər bu üç şərt ələ gəlsə, hər bir müsəlmana vacibdir ki, gedib həcc əməllərini yerinə yetirsin. Ayədə də həccin vacib olması bəyan olunmuşdur: "Onun yoluna gücü çatan hər bir kəsin həccə gedib o evi ziyarət etməsi, insanların Allah qarşısında borcudur.”(Ali İmran surəsi, ayə:97 )
Bu ayədə, həcci yerinə yetirmək əmri bütün insanlara aiddir. Ondan, insanların hamısının boynuna gələ biləcək borc və İlahi tələb kimi ad aparılmışdır. Çünki, ayədə buyurur: "İnsanların Allah qarşısında borcudur!”
Həmin ayədən məlum olur ki, həcc əməli müsəlmanlara məxsus deyildir. Bəlkə də, ayədəki "nas" (insanlar) kəlməsinə əsasən, hamının bu əməldə borcu vardır. İslamda belə bir tanınmış qanun var: Kafirlərin üsuliddinə inanmaları vacib olduğu kimi, füruiddinə də inanmaları vacibdir. (Doğrudur ki, bu iş baş vermir. Ancaq Qiyamətdə onlar buna görə sorğu-sual olunacaqlar)
Lakin, kafirlərdən həcc əməlinin qəbul olunması, İslam dinini qəbul etmələri ilə bağlıdır. Əgər İslamı qəbul etmədən həcc əməlini yerinə yetirərlərsə, bu zaman həccin həqiqi dəyəri əldən gedir və ona həcc deyilməsi də şübhə doğurur.(Təfsiri nümunə, cild. 3, səh. 14 )
İbni Ovca və onun əsassız sözləri
Bir nəfər kafir olub, dinsiz adı ilə məşhur idi. Bununla yanaşı, pis danışıqlı və təhlükə yaradan söz ustası olub. Çox vaxt öz əsrinin alimləri ondan uzaq gəziblər.
Günlərin birində, İbni Əbül Ovca, Məscidül-həramda öz həmfikirləri ilə birlikdə həcc mərasiminə tamaşa edirlərmiş. İmam Sadiq (əleyhissalam)-da məscidin bir kənarında oturmuş, şiələr Həzrətin hüzurunda əyləşib həzrətdən şəri suallar soruşurdular. İbni Əbül Ovcanın dostları ona deyir: İndi Cəfər İbni Məhəmmədlə mübahisə etməyin münasib vaxtıdır. O da deyir: İndi həmin işi görəcəyəm! İmam (əleyhissalam)-ın hüzuruna gəlir və belə deyir:
"Ey Əba Abdullah! Şübhəsiz ki, məclislər əmanətdir. (Zahirdə İmam (əleyhissalam)-dan aman istəyir ki, küframiz sözləri camaatı qəzəbə gətirməsin) Hər kimin sinəsində toz-torpaq olsa və ona əziyyət versə, ixtiyarsız olaraq onu çölə tökməlidir. (Yəni, hər kimin qəlbində şübhəsi varsa və onu narahat etsə və suala ehtiyacı olsa, o şübhəni izhar etməkdən başqa çarəsi yoxdur) İcazə verirsiniz ki, sual edim? İmam (əleyhissalam) buyurdu: Bəli! O da tam cəsarət və həyasızlıqla belə dedi:"Nə vaxta qədər bu xırmanı döyəcəksiniz? Bu daşa pənah aparıb, daş və gildən tikilmiş evə pərəstiş edəcəksiniz? Hürküdülmüş dəvələr kimi o tərəf bu tərəfə qaçırsınız! Hər kim bu evin mərasim proqramı barəsində fikirləşsə, anlayar ki, bu elə bir işdir ki, göstəriş verənin hikməti yoxdur. Sən bu işin başında və atan da bu işin binasını qoyandır. Mənə cavab verə bilərsənmi? "
Bu həmin batini çirkin dinsiz kişinin sözləridir. Belə şəxslər hər şeyə maddiyyat gözü ilə baxırlar. Bəli, kuzənin içində nə varsa, o da çıxar! İmam Sadiq (əleyhissalam) cavabında buyurur:
"Allah-taala hər kimi zəlalətə salsa, qəlb gözünü kor edib həqiqətləri dərk etmək fürsətini ondan alsa, Şeytan o kəsin hamisi və ixtiyarında olar. Nəhayətdə, Şeytan onu həlakət sərçeşmələrinə atar və heç vaxt oradan çıxa bilməz!"Sonra İmam (əleyhissalam) buyurur:
"Allah-taala bu evi bəndələri üçün imtahan qərar verib və onlara bu evi ziyarət etməyi buyurub. Bununla da insanların ixlas, təslim və ibadətlərinin dərəcəsini ölçür. Bu ev peyğəmbərlərin qərargahıdır. Namaz qılanların qibləsidir. Yəni, nə daşa, nə də evə ibadət olunur. Bəlkə də, əsl məbud Allahdır ki, cismi və insanların canlarını yaradandır.”
Kitabın adı: İslamda hüquq nəzəriyyəsi
Müəllif: Qudrətullah Məşayixi