Qardaşlıq məsələsi, İslam və Quranın mühüm məsələlərindən biri olub iki qismə bölünür: Birinci: Əsl qardaş, ata-anadan bir olub, bir–birinə ən yaxın insani bağlılıqda olan qardaşlar. Bu bağlılıq, onların bir-birindən irs aparmasına səbəb olur. İrs aparmaqda ikinci təbəqələrdə olub, xüsusi hökmləri vardır. İkinci: İman qardaşları. Əslində, bu qardaşlıq bütün müsəlmanları bir-birinə bağlayır və dünyada müsəlmanların vəhdətinə səbəb olur.
"Əx" sözü ərəbcə lüğətdə, qardaş, rəfiq, və yoldaş mənasındadır. Sözün kökü "əxəvudur". Əslində, o şəxsə deyilir ki, ata-ana da və ya onların birində başqası ilə şərik olsun. "Müfrədat" lüğət kitabında süd qardaşı da, bu mənadan hesab edir. "Əx" kəlməsinin ərəbcə istifadəsi, "əb"və "Ümm" kimi çoxdur. "Müfrədat" kitabında sözün əsl mənasını zikr etdikdən sonra yazır: Hər kim başqası ilə, qəlbdə, dində, sənətdə, alverdə, dostluqda və başqa şeylərdə şərik olsa, ərəb ona "əx" deyir. Qurani kərimdə, bu söz həm əsl mənasında, həm də məcazi mənada işlənmişdir.
Fərid Vəcdi, "Dairətul Maarif" kitabında yazır: "İxvan" sözü "əx" sözünün cəm şəkli olub, rəfiq mənasındadır. Əgər "əx"həqiqi qardaş mənasında olsa, cəm şəkli "ixvətun" şəklində gələr. Lakin, Fərid Vəcdinin dediyinin əksinə olaraq Quranda Nur surəsində "İxvanihinnə" sözü, həqiqi qardaş mənasında işlənmişdir.
Qurandan istifadə etməklə demək olar ki, "İxvət" və "İxvan" sözlərinin mənasının fərqi burdadır ki, "İxvan" sözü, istər həqiqi, istərsə də qeyri-həqiqi qardaşlar mənasında işlədilir. "İxvə" sözü isə yalnız, həqiqi qardaşlar mənasında işlədilir. Məsələn: Yusif surəsində oxuyuruq: "Öz yuxunu qardaşlarına nəql etmə"!Nisa surəsində gəlib: "Həqiqətən, möminlər qardaşdırlar". Quran və rəvayətlərdə, möminləri həqiqi qardaş bilirlər.
Kitabın adı: İslamda hüquq nəzəriyyəsi
Müəllif: Qudrətullah Məşayixi