8. Təvəssül etmək şirk deyil, eynilə tövhiddir
Qeyd edilənləri nəzərə almaqla Peyğəmbər (s) və o həzrətin Əhli-beytinə (ə) təvəssül etmək şirk deyil, eynilə tövhiddir. Tövhid prizmasından itaət və tabe olmaqdakı tövhid Allahın əmrlərindəndir və kim ilahi övliyalara təvəssül edərsə, Allahın əmrini yerinə yetirdiyi üçün, həqiqətdə, Allaha itaət etmişdir. Təvəssül edən mömin bilir ki, bu aləmdə baş verən şeylərin hamısı Allahın izni və onun nəzarəti altında baş verir. Həmin müsəlman susuzluğunu yatırmaq üçün suyun və aclığını aradan qaldırmaq üçün çörəyin ardınca getməsi və müalicə üçün dərmanlardan istifadə etməsinə baxmayaraq, bütün bunların vasitələr aləmi olmasını bilir. Həqiqi sirab edən, aclığı aradan qaldıran və müalicə edənin Allah olduğunu dərk edir:
هُوَ يُطْعِمُنِى وَيَسْقِينِ * وَإِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِين
Məni yedirdən də, içirdən də Odur! Xəstələndiyim zaman mənə yalnız O, şəfa verir.("Şuəra" surəsi, ayə 79-80.)
Bu şeylərin dalınca getməsinə səbəb onları Allahın yaratmış olması və həmin təsirləri Allahın onlarda yerləşdirməsidir. Bütün bunlar Allahın izni ilə təsir qoyur. İlahi övliyalara təvəssül etmək də bu qəbildəndir. Biz Allahın əmri ilə ilahi övliyaların sorağına gedir və onlardan günahlarımızın bağışlanmasını, çətinliklərimizin həll olunmasını Allahdan diləməsini istəyirik. Bilirik ki, onlar ilahi lütfün mənbəyidirlər və bizi sirab etdiyi kimi, çətinlikləri həll edən də Allahdır. Başqa ifadə ilə desək, bəzən Allah şəfanı dərmanda və bəzən də ilahi övliyaların duasında qoyub. Amma həqiqi şəfa verən onun özüdür. İndi dilinə gətirib-gətirməməsindən asılı olmayaraq, hər bir müsəlmanda olan belə bir etiqadla Allahın sevimli övliyası olan Peyğəmbərə (s) təvəssül etmək şirkdir, yoxsa, tövhid?
Görəsən, o, Allaha itaət edəndir, yoxsa, üsyan edən? Belə bir şəxs hörmətə layiqdir, yoxsa, töhmətə? Görəsən, qanı (canı) mübahdır, yoxsa, möhtərəm? (Onu öldürmək olar, ya yox?)
Bizim inancımıza əsasən, belə bir şəxs ehtirama layiq, həqiqi mömin və mədh olunasıdır. Hətta deyə bilərik ki, Peyğəmbərin (s) məsələnin həllində təsirli olmasına inanmayan kəs belə Mədinəyə gedir, amma o həzrətə təvəssül etmir və elə güman edirsə ki, düz iş görür və "Nisa" surəsinə əməl etmirsə, o, əmrə itaət etməyəndir və öz etiqadından əl çəkməli və tövbə etməlidir.
Xülasə
1. Vəhhabilər bütün islami məzhəblərin əksinə olaraq ilahi övliyalara təvəssül etməyi şirk hesab edir və o müqəddəs şəxslərə təvəssül edənləri müşrik və öldürülməsini halal sayırlar. Çoxlu sayda müsəlmanların qanının axıdılmasına və günümüzdə də günahsız kəslərin öldürülməsinə səbəb olan bu əqidə İslamın simasını qaraldaraq onu dünyada mənfur bir din kimi tanıtdırır. Belə bir əqidənin təhqiq və araşdırmaya ehtiyacı vardır. Məlum oldu ki, ilahi övliyalar və Peyğəmbərə (s) təvəssül etməyin Quranda əsası və kökü vardır və onlar Allah dərgahında vasitə olaraq Allahın izni ilə günahların bağışlanması, duaların qəbulu və çətinliklərin həll olunmasında təsirlidirlər. Allah da müsəlmanları bu məsələdə Peyğəmbərə (s) müraciət etməyə təşviq edərək rəğbətləndirir.
2. Rəvayət və tarixi hadisələrdən istifadə etməklə məlum oldu ki, müsəlmanlar Allah Rəsulunun (s) həyatda olduğu dövrlərdə onun yanına gələrək dua etməsini istəmiş və Allah da onun məqam və əzəmətinə xatir onların hacətlərini qəbul etmişdir.
3. Həmçinin, məlum oldu ki, o həzrətə dünyaya gəlməzdən öncə və vəfatından sonra da təvəssül edilmiş və məqamının bərəkətinə xatir çətinliklər aradan qalxmışdır.
Müsəlmanlar Peyğəmbərdən (s) əlavə, ilahi övliyalara da təvəssül etmişlər və bu, onların Allahdan asılı olmadan və müstəqil şəkildə çətinlikləri həll edə bilməsi mənasında deyil, əksinə onlar Allahın izni ilə vasitə rolunu ifa edərək Allaha bəndəlik sayəsində belə bir məqamı əldə etmişlər və onların dualarına xatir Allah günahları bağışlayır və çətinlikləri həll edir.
5. Vəhhabilərin səhvi onların ölümdən sonra təvəssülü caiz hesab etməməsindədir, belə ki, ölümdən sonra hər şey bitir və onlar təvəssül edənlərin səsini duymurlar. Onlara belə cavab verildi ki, birincisi belə bir iş əgər onlar bizi duymasalar belə şirk deyil, mənasız bir işdir. İkincisi, ölüm mütləq yoxluq deyil, bir yerdən başqa bir yerə köç etməkdir. Üçüncüsü, ayə və rəvayətlərdən Peyğəmbərin (s) bizim səsimizi duyması, salamlarımızı eşitməsi və onlara cavab verməsi əldə edilir və bütün bunlar o həzrətin ümmətin halından xəbərdar olmasının nişanələridir.
6. Başqa sözlə, təvəssülün fəlsəfəsi araşdırılmış və bildirilmişdir ki, təvəssül duanın qəbul olunmasında ən yaxın yoldur, eyni zamanda, Allah da buna tövsiyə etmişdir. İlahi övliyalara təvəssül etmək onlara təşəkkür və hədsiz zəhmətlərinə görə mükafatdır. Aydın oldu ki, Peyğəmbər (s) Allahın ən sevimlisidir və Quranda Allah ona təvəssül etməyə icazə vermiş və o həzrəti mədh etmişdir. Eyni zamanda, bizim ona təvəssül etməyimiz bir növ o həzrəti mədh etməyimizdir.
7. Sonda deməliyik ki, təvəssül şirk deyil, eynilə tövhiddir, çünki Allaha itaət yolunda həyata keçir və təvəssül edənlər o şəxslərin ilahi feyz mənbəyi olduğunu bilirlər. Allah Rəsulunun (s) ölümdən sonra işlərin həllində təsirli olmadığını güman edənlər tövbə etməli və əqidələrini dəyişməli, müsəlmanlar arasında ixtilaf yaratmaq və töhmət vurmaqdan çəkinməlidirlər.
Müəllif: Höccətül-İslam Səid Davudi
Mənbə: Ayətullah əl-uzma Məkarim Şirazinin dəftərxanasının rəsmi internet saytı