Hədislərdə İmam Mehdinin (ə.f) qeybə çəkilməsinin səbəbləri (hissə 4)
Üçüncü mərhələ. Araşdırılan hədisin sənəd baxımından problemli olduğu təqdirdə digər hədislər vasitəsilə onun çatdırmaq istədiyi mənanın doğruluğuna kömək etmək.
Bu mərhələdə araşdıracağımız məsələ bundan ibarətdir ki, əgər araşdırılan hədisin sənədində problemlə qarşılaşsaq, o hədisi kənara qoymuruq. Onun ehtiva etdiyi mənanın doğruluğunun təsdiqlənməsindən ötrü məsumlardan nəql olunan digər hədislərə söykənirik.
Araşdırılan hədisin sənəd problemi demək olar ki, öz həllini tapdı. Digər tərəfdən isə biz hədisin sənədi barədə söz açmasaq da, onun çatdırmaq istədiyi məna məsumlar tərəfindən nəql olunan digər hədislərdə də öz əksini tapır. Bu hədislər sözügedən hədisin mətnini təsdiqləyərək qüvvətləndirir. Bu hədislərin bir qrupu İmam Sadiqə (ə), digər bir qrupu isə İmam Zeynül-abidinə (ə), İmam Baqirə (ə) və İmam Rzaya (ə) istinad verilir. Onlardan bəzilərinə işarə edək:
İmam Sadiqə (ə) istinad verilən hədislərdən
عن ابی بصیر، قال: سمعت ابا عبدالله علیه السلام یقول: «ان سنن الانبیاء علیهم السلام بما وقع بهم من الغیبات حادثة فی القائم منا اهل البیت حذو النعل بالنعل، والقذة بالقذة.» قال ابوبصیر: فقلت: «یابن رسول الله! و من القائم منکم اهل البیت؟» فقال: «یا ابا بصیر! هو الخامس من ولد ابنی موسی ذالک ابن سیدة الاماء، یغیب غیبة یرتاب فیها المبطلون، ثم یظهره الله عزوجل، فیفتح الله علی یده مشارق الارض ومغاربها
Əbu Bəsir İmam Sadiqin (ə) belə buyurduğunu nəql edir: "Həqiqətən, peyğəmbərlərin qeybə çəkilmələri ilə baş verən ənənələr bizim Qaimimiz (ə.f) üçün də qədəmbəqədəm, bircə-bircə baş verəcəkdir”. Əbu Bəsir deyir: "İmamdan soruşdum ki, ey Peyğəmbərin övladı! Sizlərdən olan Qaim (ə.f) kimdir?” İmam (ə) buyurdu: "Ey Əbu Bəsir! O, Musanın (ə) oğlunun övladlarından beşincisi və kənizlərin seyidəsinin oğludur. O, qeybə çəkiləcək. Bu işdə yalnız batil düşüncə sahibləri tərəddüdə düşəcək. Sonra Allah onu aşkara çıxararaq onun vasitəsilə yer üzünün Şərq və Qərbini fəth edəcək”. (Kəmalüd-din, c/2, səh/345, fəsil/33, hədis/31)
عن زید الشحام، عن ابی عبدالله علیه السلام، قال: «ان صالحا علیه السلام غاب عن قومه زمانا، و کان یوم غاب عنهم کهلا... فلما رجع الی قومه لم یعرفوه بصورته...، وانما مثل القائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) مثل صالح
Zeyd Şəham İmam Sadiqdən (ə) belə buyurduğunu nəql edir: "Saleh öz qövmü arasından qeybə çəkildiyi zaman yaşa dolmuş kamil bir kişi idi. Lakin qövmünün yanına qayıtdığı zaman isə onu (üzdən) tanımadılar. Şübhəsiz, Qaimin (ə.f) qeybə çəkilməsi də, Salehin (ə) qeybə çəkilməsi kimidir”. (Kəmalüd-din, c/1, səh/136, Əl-Burhan, c/2, səh/24, Biharül-ənvar, c/51, )
عن عبدالله بن سنان، عن ابی عبدالله علیه السلام قال: سمعته یقول: «فی القائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) سنة من موسی بن عمران علیه السلام » . قال: خفاء مولده و غیبته عن قومه.» . فقلت: وکم غاب موسی عن اهله و قومه؟ فقال: ثمانی و عشرین سنة
Abdullah ibn Sənan İmam Sadiqin (ə) belə buyruduğunu nəql edir: "Qaimdə də (ə.f) Musa ibn İmranın (ə) ənənəsindən (nişanələrindən) vardır”. Bu ənənənin (nişanələrin) hansılar olduğunu soruşduqda İmam (ə) cavab verdi: "Dünyaya gizli gəlişi və qövmü arasından qeybə çəkilməsi”. "Musa (ə) öz qövmündən nə qədər gizli və qeybdə qaldı?” – deyə soruşduqda İmam (ə) buyurdu: "İyirmi səkkiz il”. (Kəmalüd-din, c/1, səh/136, c/2, səh/34)
İmam Zeynül-abidinə (ə) istinad verilən hədislərdən
عن سعید بن جبیر، قال: سمعت سید العابدین علی بن الحسین علیه السلام یقول: فی القائم منا سنن من الانبیاء: سنة من ابینا آدم علیه السلام و سنة من نوح و سنة من ابراهیم، و سنة من موسی و سنة من عیسی، و سنة من ایوب و سنة من محمد صلی الله علیه و آله. فاما من آدم و نوح فطول العمر، واما من ابراهیم فخفاء الولادة واعتزال الناس، و اما من موسی، فالخوف والغیبة، و اما من عیسی فاختلاف الناس فیه، و اما من ایوب فالفرج بعد البلوی، واما من محمد صلی الله علیه و آله فالخروج بالسیف
Səid ibn Cübeyr İmam Səccaddan (ə) belə buyurduğunu nəql edərək deyir: "Bizim Qaimimizdə də (ə.f) peyğəmbərlərin ənənələrindən (nişanələrindən) vardır. Atamız Adəmin (ə), Həzrət Nuhun (ə), Həzrət İbrahimin (ə), Həzrət Musanın (ə), Həzrət İsanın (ə), Həzrət Əyyubun (ə), Həzrət Muhəmmədin (s) ənənəsindən (nişanəsindən) bir ənənə (nişanə). Həzrət Adəm və Həzrət Nuh (ə) kimi uzun ömürlülük, Həzrət İbrahim (ə) kimi gizlin dünyaya gəliş və camaatdan uzaqlaşma, Həzrət Musa kimi (həyati ölüm) qorxusu və (qeybəçəkilmə) intizar, Həzrət İsa (ə) kimi camaatın onun barədə ixtilafa düşməsi, Həzrət Əyyub (ə) kimi bəlalardan sonrakı rahatlıq və asanlıq, Həzrət Muhəmməd (ə) kimi şiə qılıncı ilə qiyam etmək”. ( Kəmalüd-din, c/1, səh/321, fəsil/31, hədis/3)
İmam Baqirə (ə) istinad verilən hədislərdən
عن ابی بصیر قال: سمعت ابا جعفر الباقر علیه السلام یقول: فی صاحب هذا الامر سنن من اربعة انبیاء: سنة من موسی، و سنة من عیسی، و سنة من یوسف، و سنة من محمد صلی الله علیه و آله . فقلت: ما سنة موسی؟ قال: خائف یترقب . قلت: وما سنة عیسی؟ فقال: یقال فیه ما قیل فی عیسی . قلت: فما سنة یوسف؟ قال: السجن والغیبة . قلت: و ما سنة محمد صلی الله علیه و آله؟ قال: اذا قام سار بسیرة رسول الله صلی الله علیه و آله
Əbu Bəsir İmam Əbu Cəfər əl-Baqirin (ə) belə buyurduğunu nəql edir: "Bu işin sahibində (İImam Zamanda (.f)) dörd peyğəmbərin – Həzrət Musa (ə), Həzrət İsa (ə), Həzrət Yusif (ə) və Həzrət Muhəmmədin (ə) ənənəsindən (nişanələrindən) vardır”. Soruşdum: "Musanın (ə) hansı ənənəsi (nişanəsi)?” İmam (ə) buyurdu: "Həzrət Musa kimi (həyati ölüm) qorxusu və intizar”. "Bəs İsanın (ə) hansı ənənəsi (nişanəsi)?” – deyə soruşdum. İmam buyurdu: "İsa (ə) barəsində deyilənlər onun (Həzrət Mehdinin (ə.f)) barəsində də deyiləcək”. Həzrət Yusifin (ə) ənənəsi (nişanəsi) barədə soruşduqda İmam (ə) cavab verdi: "Zindan və qeybəçəkilmə (gözlərdən uzaq olma)”. "Bəs onda olan Həzrət Muhəmmədin (s) ənənəsi (nişanəsi) hansıdır?” – deyə soruşdum. İmam (ə) "Qiyam etdiyi zaman Peyğəmbərin (s) yol və davranışına uyğun rəftar edəcək”. (Nomani, əl-Ğeybə, səh/164, Əl-İmamətü vət-təbsirə, səh/93)
İmam Rzaya (ə) istinad verilən hədislərdən
Ravi deyir: "İmam Rzadan (ə) Zərə ibn Muhəmməd Həzrəminin Səmaə ibn Mehrandan nəql etdiyi İmam Sadiqə (ə) istinad verilən hədis barədə soruşduqda İmam (ə) cavab verdi: "Zərə yalan danışıb. Səmaənin nəql etdiyi hədis belə deyil. Səmaə İmam Sadiqin (ə) belə buyurduğunu nəql edib: "Bu işin sahibində (İmam Zamanda (ə.f) beş peyğəmbərə oxşarlıq var...” ( Kəşşi, Rical, səh/476) (Zərənin nəql etdiyi hədisdə isə "mənim bu övladımda” ifadəsi qeyd edilmişdir ki, İmam Rza (ə) buna irad bildirir)
Bəlkə də Zərə hədisi İmam Sadiqin (ə) oğlu İsmailə aid etmək istəmişdir və dolayısı ilə ismailiyyə firqəsinin haqq olduğunu deməyə çalışmışdır. Elə buna görə də İmam Rza (ə) "Zərə yalan danışıb” deyərək hədisin orijinalını nəql edir.
Admin: 3
Redaktor: 4
Sayt nəzarətçisi: 7
VİP: 1
İstifadəçi: 6698
Bu gün: 0
